
«بازار سنگین است»، «کاروبارها کساد است»، «شلوغیها الکی است»، «بازارها خوابیده»، «اوضاع خریدوفروش خراب است» و ... اینها بخشی از عبارتهای بازاری است که کسبه مجتمعهای تجاری هفده شهریور در این روزها به زبان میآورند.
به گفته بازاریان و با توجه به سابقه سالهای گذشته باید از اواسط این ماه بازار شب عید راه میافتاد. این درحالی است که اجناس شب عید رسیده و ظاهر بازارها هم شلوغ است، اما خبری از خرید نیست.
افزایش نرخ دلار، بند شدن سرمایه مردم در بنگاههای سرمایهگذاری، بیپول شدن و در نتیجه کاهش قدرت خرید مردم از جمله مواردی است که بیشتر کسبه محله هفده شهریور مشهد آنها را دلیل هیاهوی بیمایه این روزهای کاریشان عنوان میکنند.
چند روز مانده به آغاز آخرین ماه سال به یکی از قطبهای خریدوفروش در شهر مشهد سر زدیم؛ جایی که «جنس کل بازارهای استان خراسان از آنجا تامین میشود.»
عدهای به اشتباه به کسبه خرده میگیرند که تنوع اجناس کم شده اما این حرف صحیح نیست بلکه مردم بیپول شدهاند
وارد یکی از مجتمعهای تجاری واقع در اطراف میدان هفده شهریور میشویم. حیدرپناه یکی از کسبه باسابقه اینجا و بنکدار لباس راحتی است.
فضای مغازه او مملو از جینهای بسته بندی شده لباس در رنگها و طرحهای مختلف است.
در حالی که مشغول بسته بندی بلوزی زنانه است با او گفتگو را شروع میکنیم.
حیدرپناه با اشاره به آن مشتری که در مغازهاش ایستاده است، میگوید: این خانم از مشتریهای قدیمی من هستند که به صورت کلی خرید میکنند ولی اکنون میبینید که از بین ۱۲۰ مدل لباس متنوع فقط یک قلم را انتخاب کرده است.
او میافزاید: عدهای به اشتباه به کسبه خرده میگیرند که تنوع اجناس کم شده است این درحالی است که این حرف صحیح نیست بلکه مردم بیپول شدهاند.
شاید قیمتهای بالا یکی از دلایل مهم کم شدن تمایل مردم به خرید باشد که این فروشنده درباره آن اظهار میکند: حدود یک هفتهای است که قیمتها افت کرده است ولی بازهم بازار کشش ندارد و مردم فقط برای تماشا به مراکز تجاری میآیند.
او با اشاره به مجتمعهای تجاری با سابقهای که در این محله وجود دارد میگوید: پاساژهای «کویتیها»، «جواد»، «آسیا» و «حجت» از مراکز با بیشتر از ۳۰ سال سابقه هستند.
او همچنین میافزاید: فقط حدود ۲۰ درصد از مغازههای هفده شهریور جزئی فروش و بیشتر آنها کلی فروش هستند ولی در این روزها حتی تعداد مشتریهای خرید جزئی هم کاهش یافتهاند.
رجبی، خانم فروشندهای است که از بازار سنگین شب عید گله میکند.
او با وجود شلوغی زیاد مرکز تجاری و مغازهاش بیکار نشسته و بیان میکند: دو هفته گذشته فروش هایمان بهتر شده بود و روزانه بین صد تا صدوپنجاه هزار تومان فروش داشتیم، اما دوباره چند روزی است که به اصطلاح ما فروشندهها بازارها خوابیده و خبری از مشتری نیست.
این فروشنده نگاهی به رفتوآمدهای مردم میاندازد که فقط نظارهگر اجناس شب عید هستند و میافزاید: کارهای شب عید رسیده و طبق تجربه سالهای گذشته باید از پانزده بهمن بازار شب عید ما شروع میشد ولی هنوز آن چیزی نیست که میخواهیم.
یکی از دلایل استقبال نکردن و نارضایتی خانمها از پوشاکی مانند مانتو، فراوانی مدلهای غربی این لباس زنانه در بازار است که رجبی در اینباره میگوید: ما در سفارش مدل اجناس به تولیدکننده نقشی نداریم و فقط با توجه به کشش بازار جنس را تهیه میکنیم.
رجبی از آنجا که بیشتر مشتریهایش کلی هستند عنوان میکند: اگر قبلا مشتری میآمد از یک مدل مانتو یک جین بیستوچهارتایی در ۱۲ رنگ سفارش میداد، اما اکنون از هر مدلی دو سایز و در مجموع ۱۲ عدد سفارش میدهد که با این سفارش فقط جنس فروشنده ناقص میشود.
برای گفتگوی بیشتر با فروشندهها و بررسی بیرونقی بازارهای شب عید در محله هفده شهریور وارد برج تجاری آسمان میشویم. مرادخواهی مغازهداری است که انواع چادر را به فروش میرساند.
او هم با اشاره به اینکه هنوز خرید شب عید شروع نشده است، موضوع تازهای را بیان میکند؛ «عدهای از مردم پولهایشان را در بنگاههای اقتصادی سرمایهگذاری کردند و در این موقع از سال بیپول شدهاند و به نظر من این مهمترین دلیل بیرونقی بازارها است.»
البته این فروشنده، بخشی از کساد شدن بازار فروش چادر را به وارداتی بودن این کالا ربط میدهد و اظهار میکند: با بالا رفتن دلار، قیمت چادر عجیب افزایش یافته؛ سه سال پیش قیمت بهترین چادری که من عرضه میکردم ۵۰ هزار تومان بود، اما متاسفانه الان چادر رنگی قوارهای ۶۰ هزار تومان شده است و از آنجا که قدرت خرید مردم کم شده است ترجیح میدهند خرید نکنند و چادر قدیمی شان را استفاده کنند.
* این گزارش سه شنبه، ۲۸ بهمن ۹۳ در شماره ۱۳۴ شهرآرامحله منطقه ۷ چاپ شده است.