خیابان مدرسه‌ها در آزادی۲۶ 
دنیا خانه گذر است 
قدیمی‌ترین مدرسه محله خاتم‌الانبیا(ص) در انتظار احیا است
طبق روایت‌های ساکنان، این مکان، نخستین مدرسه اهالی محله خاتم‌الانبیا (ص) است که اهالی، هم برای باهویت بودنش و هم برای اینکه کلاس درس در محله‌شان کم دارند، احیایش را خواستار شده‌اند.
ساختمان متروکه‌ای که چهارسالی می‌شود روی دست اهالی محله مانده، سال‌های سال، خانه امن بچه محصل‌های محله بوده است؛ از زمان همان بچه‌هایی که حالا نوه و نتیجه دارند تا نوجوانانی که این روز‌ها چشم می‌کشند تا شورای اجتماعی محله، مسئولی را برای بازدید بیاورد.
روی سر‌در این ساختمان تو‌در‌تو، تاکنون اسم‌های مختلفی نشسته؛ مدرسه «۱۳آبان» یا مدرسه ابتدایی «دانش» یا نهضت سوادآموزی «دانش و معرفت» یا مرکز «یاددهی و یادگیری»؛ و در همه این زمان‌ها همیشه خانه امید اهالی بوده است.
طبق روایت‌های ساکنان، این مکان، نخستین مدرسه اهالی محله خاتم‌الانبیا(ص) است که شاید قدمتش تا نیم‌قرن برسد و اهالی، هم برای باهویت بودنش و هم برای اینکه کلاس درس در محله‌شان کم دارند، احیایش را خواستار شده‌اند. حتی زمانی‌که بعداز چند‌سال رکود و اشغال توسط کارتن‌خواب‌ها، برای دوره‌ای سه‌ساله، دبیرستان دانش بود و بعدش هم نهضت سوادآموزی، ساکنان قدیمی بسیاری از اینکه می‌دیدند دوباره ساختمان مدرسه‌شان، زنده شده است و دانش‌آموزان در آن رفت‌و‌آمد می‌کنند، چشم‌هایشان برقی از سر شوق می‌زد و می‌گفتند: «یادش به‌خیر روز‌هایی که ما در این مدرسه درس می‌خواندیم و پشت نیمکت‌های چوبی این مدرسه درس یاد می‌گرفتیم.»
این روز‌ها خبر‌های خوشی درباره احیای مدرسه قدیمی و هویتی محله خاتم‌الانبیا (ص) به گوش می‌رسد که امیدواریم با همت مسئولان آموزش پرورش و دیگر مسئولان شهری محقق شود.
خاطرات دانش‌آموزان دهه ۵۰
حالا از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هایی که در این مدرسه تحصیل کرده‌اند، دیگر کسی در محله نمانده که خاطرات چندین دهه پیش این مدرسه را تعریف کند. ولی بین متولدین دهه۵۰ و بعد از آن هستند کسانی هنوز در محله حضور دارند.
فاطمه نورپور، شهروند فعال و دبیر شورای اجتماعی محله خاتم‌الانبیا (ص)، از سال ۶۳ تا کلاس پنجمش در این مدرسه تحصیل کرده است و به یاد دارد آن زمان، تنها مدرسه محله همین مدرسه بوده و دختر و پسر با هم در کلاس‌ها حضور داشتند و فقط میزهایشان متفاوت بود.
تعریف می‌کند: خانم باریک‌بین معلم مهربان کلاس اولم بود و خانم رضایی معلم کلاس پنجم. یکی از تنبیه‌ها این بود که اگر پسری خطا می‌کرد، او را در میزی می‌نشاندند که دو طرفش دو دختر بودند و آن پسر سرخ می‌شد از خجالت و غرورش خدشهدار می‌شد و دیگر در درس خواندن کوتاهی نمی‌کرد.
نجات مدرسه از دست معتادان
نورپور از بین اثرگذاران این مدرسه از شهناز قربانی یاد می‌کند و می‌گوید: بعداز حدود ۸ سال رکود در دهه ۷۰ و تبدیل‌شدن مدرسه به متروکه‌ای امن برای معتادان متجاهر که از دیوار‌ها بالا می‌رفتند و از محیط مدرسه سوءاستفاده می‌کردند و همه تجهیزات، کلید‌ها و پریز‌ها و قاب مهتابی‌ها و حتی شیر‌های آبش را کم‌کم خرج مصرف موادشان کردند، برای سه‌سال مدرسه دبیرستان شد که نام مدیرش را خوب در خاطر ندارم و بعد از آن هم شش‌سال دیگر نام «دبستان دانش» بر سر‌در مدرسه نشست که مدیریت آن را از طرف آموزش‌و‌پرورش به شهناز قربانی به‌عنوان مدیر مدرسه دادند.
ایشان به‌همراه همسرشان با اینکه از اهالی قاسم‌آباد بودند بسیار برای اهالی محله زحمت می‌کشیدند. حتی وقتی دیدند چهارکلاس مدرسه کفاف دانش‌آموزان را نمی‌دهد، خودشان و همسرشان دوش‌به‌دوش اهالی دادند و کمر همت بستند و آجر روی آجر چیدند و در حیاط مدرسه دو کلاس دیگر ساختند و آن را آماده بهره‌برداری بچه‌ها به‌عنوان کلاس درس کردند.
آموزشیاری که کلی اتفاق خوب رقم زد
بعد از این شش‌سال مدرسه چندسالی تعطیل شد و آموزش‌و‌پرورش بعداز توافق با نهضت سوادآموزی تصمیم گرفت مکان مدرسه را به آنها بدهد؛ همین شد که اعظم سبیلی را به‌عنوان آموزشیار نهضت فرستادند.
مدرسه به متروکه‌ای امن برای معتادان متجاهر تبدیل شده بود که از دیوار‌ها بالا می‌رفتند
او وقتی اینجا را که شبیه مخروبه‌ای شده بود تحویل گرفت، اولین کارش این بود که دوش‌به‌دوش اهالی بدهد و مدرسه را پاک‌سازی کند. سال۹۴ بود که تابلو «نهضت سوادآموزی دانش و معرفت» بر سر‌در مدرسه نصب شد، اما مدرسه کاربرد‌هایی فراتر از یک نهضت سواد آموزی داشت.
اعظم سبیلی که همراه ما در حیاط مدرسه است، آن روز‌ها را خوب در یاد دارد. همان روز‌هایی که این‌قدر با اهالی محله خاتم‌الانبیا (ص) انس گرفته بود که دیگر ساعت کاری برایش معنا نداشت و وقت و بی‌وقتش در محله و مدرسه می‌گذشت.
او می‌گوید: قرار بود بخشی از مدرسه را برای نهضت سوادآموزی استفاده کنیم و بخشی دیگر هم برای توانمندسازی بانوان صرف شود. کار‌هایی مانند مهارت‌های زندگی و چکاپ سلامتی اهالی محله، کلاس‌های پیشگیری از تولد کودکان معلول و هر آموزشی که بر‌حسب نیازسنجی‌ها از اهالی محله ضرورت داشت، انجام می‌دادیم.
او ادامه می‌دهد: اینجا به‌عنوان مرکز «یاددهی و یادگیری» شناخته می‌شد. یعنی قرار بود از ظرفیت اهالی محله هم در موضوع آموزش استفاده شود و هر‌کس که توانایی و هنری دارد یا کاری بلد است، آن را در‌قالب این مرکز در‌اختیار اهالی دیگر محله بگذارد.
«دانش» مهد آموزش اهالی بود
بهروز بهرام‌پور که روزگاری خودش شاگرد دبستان ۱۳آبان بوده است و حالا در همسایگی این مدرسه زندگی می‌کند، چرخی در اتاق‌های مدرسه می‌زند، انگار که همه خاطرات آن روز‌ها برایش زنده شده باشد.
می‌گوید: در زمان کرونا خانم‌های محله چقدر ماسک رایگان با کمترین امکانات در این مدرسه دوختند و در‌اختیار اهالی گذاشتند. چقدر برنامه‌های صمیمی دورهمی اهالی را در این مدرسه برپا کردیم و به هم برای رفع مشکلاتمان مانند اعضای یک خانواده کمک کردیم.
این مدرسه در محله، مکانی صمیمی برای اهالی بوده و اتفاقات خوبی در آن افتاده است. بهرام‌پور ادامه می‌دهد: در همان روز‌های راه‌اندازی نهضت سوادآموزی، اولین «خانه ورزش» محله خاتم‌الانبیا (ص) را با رایزنی آستان قدس رضوی و اداره ورزش و جوانان مشهد به این مدرسه آوردیم. کلی ورزش مانند پینگ‌پنگ، شطرنج، دارت، فوتبال و والیبال برای بچه‌ها در این خانه ورزش مهیا کردیم. کتابخانه شهیدسلیمانی را با همکاری حاج‌آقا سبزیان برپا کردیم.
کلاس‌های مهارت گوش‌دادن، صحبت‌کردن و فن بیان تخصصی با همکاری صدا‌و‌سیما داشتیم که هنرجوهایش الان کلی به موفقیت رسیده‌اند. کلی هنر‌های مختلف و قرآن به کودکان و خانم‌ها آموزش می‌دادیم. اینجا برای ما فقط نهضت و مدرسه نبود. اینجا مهد پرورش و آموزش اهالی محله از کودک تا بزرگ‌سال بود.
لبخند را به لبان اهالی خاتم‌الانبیا (ص) برگردانید
بعد از چهار سال تلاش برای احیای دوباره این مدرسه، همه اهالی می‌خواهند که آموزش‌و‌پرورش و مسئولان شهری فکری برای احیای آن بکنند تا دوباره زنده شود و همدلی و صمیمیت‌های بین اهالی، این‌بار در قالب مدرسه‌ای که نیاز مبرم اهالی است، رقم بخورد.
مهدی اکبرزاده، یکی دیگر از اهالی قدیمی محله که خودش دانش‌آموز این دبستان بوده است و از طرفداران پر‌و‌پا قرص بازگشایی مجدد آن به حساب می‌آید، بسته‌شدن این مدرسه را درد بزرگی برای محله می‌داند و می‌گوید: وقتی سال۱۴۰۰ حرف بازسازی مدرسه را زدند و کلاس‌ها را بستند، ما خوشحال بودیم و فکر می‌کردیم از فردایش نوسازی شروع می‌شود، اما هنوز که هنوز است، این مدرسه به همین شکل باقی مانده و هنوز منتظر خبر هستند.
ما در این بازه زمانی مسئولان بسیاری را برای بازدید آورده‌ایم. احسان عظیمی‌راد، نماینده مجلس شورای اسلامی، مجید طهوریان عسکری، عضو شورای شهر، مسئولان شهرداری و شهردار‌های وقت و آقای فرماندار و خیلی‌های دیگر آمدند. امیدوارم از این شکل در‌بیاید و ما بتوانیم لبخند واقعی را روی لبان همسایه‌های این مدرسه ببینیم که دیگر نگران تردد سارقان و معتادان به این محله نباشند و رعب و وحشت به‌خطر‌افتادن جان فرزندانشان را که در این چهارسال همیشه همراهشان بوده است، نداشته باشند.
فعلا ظرفیت کلاس‌ها استاندارد نیست
طبق آمار رسمی اداره آموزش‌و‌پرورش ناحیه۷ در سال گذشته ۷ هزاردانش‌آموز در محله خاتم‌الانبیا (ص) بودند که از این تعداد کمتر از ۵هزار‌نفر در مدارس موجود گنجانده شدند و ۲ هزار دانش‌آموز برای تحصیل به محلات دیگر رفتند. به گفته اعضای شورای اجتماعی محله، امسال این آمار بیشتر هم خواهد شد.
با مدیر مدرسه ابتدایی دخترانه دارالفنون، به نمایندگی از مدیران سه دبستان دیگر گفتگو کردیم. فاطمه حسین‌زاده با بیان اینکه سال‌هاست دانش‌آموزان محله خاتم‌الانبیا (ص) با مشکلات فراوانی درزمینه آموزش مواجه هستند، گفت: کلاس‌های درس مدارس این محله هرکدام از چهل تا پنجاه‌نفر دانش‌آموز دارد. خبری که امسال همه ما را خوشحال کرد، اضافه‌شدن مدرسه سنجرانی ۲ به فضا‌های آموزشی این محله است که البته با وجود کسری مدرسه در این محله باز هم نمی‌تواند کمبود فضای آموزشی این محله را جبران کند.
این مدیر مدرسه تأکید کرد: در محله نیاز مبرم به افزایش تعداد مدارس داریم. اگر سنجرانی ۲ امسال راه‌اندازی شود و قول‌های داده‌شده برای افتتاح مدرسه کوچک دانش صحیح باشد، سال آینده کلاس‌های دبستان می‌تواند با تعداد دانش‌آموز کمتری برگزار شود و کارایی آموزشی کلاس‌ها با ظرفیت استاندارد ارتقا پیدا خواهد کرد.
مدارس فعال محله خاتم‌الانبیا (ص)
خیابان امام‌زمان (عج)۲۰:
دبستان پسرانه دارالعلم، دوره اول
دبستان پسرانه دارالعلم، دوره دوم
هنرستان دخترانه سنجرانی یک
توس ۸۴:
هنرستان کار و دانش جماران
دبیرستان پسرانه رسالت
خیابان امام‌زمان (عج)۲۴:
دبستان دخترانه دارالفنون
دوره دوم
از سال جاری قرار است دبستان دخترانه سنجرانی ۲ نیز در این خیابان فعال شود.
پروژه را تا سال تحصیلی آتی تحویل می‌دهیم
مدیرکل تجهیز و نوسازی مدارس استان خراسان رضوی بعداز شنیدن درد‌دل‌های اعضای شورای اجتماعی محله خاتم‌الانبیا (ص) و اهالی این محله که سال‌هاست از کمبود سرانه آموزشی رنج می‌برند، خبری خوش می‌دهد.
جاسم حسین‌پور می‌گوید: طبق جلساتی که با امیر شوشتری، مدیرکل آموزش‌و‌پرورش استان خراسان رضوی و احسان عظیمی‌راد، نماینده مجلس شورای اسلامی، داشته‌ایم به این نتیجه رسیدیم که بر‌حسب نیاز اهالی، مدرسه هویتی ۱۳آبان یا همان دانش را در قالب طرح نوسازی احیا کنیم.
برای مهر سال ۱۴۰۴ این مدرسه را برای استفاده دانش‌آموزان محله خاتم‌الانبیا (ص) آماده خواهیم کرد
حسین‌پور در ادامه یادآور می‌شود: البته این تصمیم منوط به این است که مالکیت و زمین این مدرسه مشکلی نداشته باشد و موانع حقوقی هم بر سر راه ساخت آن نباشد. برای مهر سال ۱۴۰۴ این مدرسه را برای استفاده دانش‌آموزان محله خاتم‌الانبیا (ص) آماده خواهیم کرد.
زمین کنار مدرسه را تملک می‌کنیم
رئیس اداره آموزش‌و‌پرورش ناحیه۷ مشهد نیز معتقد است: به‌دلیل کمبودی که در سرانه آموزشی محله خاتم‌الانبیا (ص) وجود دارد، ما نیز موافق هستیم که این مدرسه احیا شود و در این راستا از آقای عظیمی‌راد می‌خواهیم که تمام هم‌و‌غمشان را در مجلس بگذارند که مشکل قوانین بازدارنده را که محدودیت برای اداره نوسازی ایجاد می‌کند، اصلاح کنند.
مرتضی نظرنژاد توضیح می‌دهد: اگر آقای عظیمی‌راد و آقای مجید طهوریان‌عسکری، عضو شورای شهر که پیگیر احیای این مدرسه هستند، مجوز نوسازی را گرفته باشند، چون زمین هفتصد‌متری و بسیار کوچک است، ما تلاش می‌کنیم زمین کنار این مدرسه را که در دست اداره آب و فاضلاب است، تملک کنیم تا در مساحت معقولانه‌تری، مدرسه را بسازیم.
او می‌گوید: در زمین کنار مدرسه چاه آب وجود دارد. پیش‌تر اداره آب و فاضلاب برای حفر چاه‌های خود یک حریم مشخصی را باید لحاظ می‌کرد و به همین دلیل زمین خود را برای توسعه مدرسه در اختیار آموزش و پرورش نمی‌گذاشت. در حال حاضر موضوع حریم چاه‌های اداره آب و فاضلاب حل شده و آموزش و پرورش مجوز می‌دهد که آنها بتوانند در مدارس هم حفر چاه داشته باشند.
* این گزارش چهارشنبه ۲۸ شهریورماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۸۶ شهرآرامحله منطقه ۹ و ۱۰ چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
