خیاط

شاید در سال84 که مسئولان سازمان مسکن و شهرسازی استان سنگ بنای ساخت مسجد امام رضا(ع) را قرار دادند گمان نمی‌کردند قسمتی از این مسجد روزی خانه امید تعدادی از بانوان محله الهیه شود، جایی که بیش از 100بانوی محله در روزهای مختلف سال در آنجا مشغول دوخت لباس هستند تا گرهی از مشکلات اقتصادی خود را باز کنند.

هیچ‌کس رنج‌های ناخواسته این زنان را از شب‌بیداری‌ها، درد بی‌امان پا، گردن و کمر، و غم و غصه‌ای که در دل پنهان می‌کنند نمی‌بیند. آن‌ها مشاغل خردی را که انجام می‌دهند در مقایسه با بیکاری، نعمت می‌دانند، مشاغلی که شامل هیچ‌گونه حمایتی نمی‌شود و اگر صاحب‌کار سر قولش برای پرداخت بماند، همیشه کمترین درآمد ممکن نصیبشان می‌شود. شست‌وشو و آماده کردن‌ بسته‌بندی‌های سبزی و دبه‌های ترشی، پخت غذا در خانه، نخ‌کشی تسبیح، راسته‌دوزی و صدها شغل دیگری که اسمی از آن هم نمی‌شنویم را این زنان بدون بیمه و حتی بدون درآمد قانون کار انجام می‌دهند، اما عزت‌نفسی که دارند آن‌ها را از هر پول بادآورده‌ای بی‌نیاز می‌کند.

اعظم پارسا از یازده‌سالگی شروع به خیاط ی کرد، اما او تنها به آموزش سنتی اکتفا نکرد و برای به دست آوردن تجربه‌های جدید، کشوربه‌کشور گشت. او که پوشش ایرانی‌اسلامی را ترویج می‌کند، علاوه بر اینکه آموزشگاهی به راه انداخته است تا تجربه‌های هنری خود را به زنان دیگر منتقل کند، در سال جاری، کارآفرین برتر کشوری نیز شناخته شده است.

یکی از شرایط استفاده از تسهیلات کارآفرینی این است که بانوی کارآفرین باید یا سرپرست خانوار باشد یا بدسرپرست! نامه بدسرپرستی که شرایط بسیار پیچیده‌ای دارد و به‌سختی می‌توان گرفت. برای سرپرست‌بودن هم که باید خانم، طلاق بگیرد تا حمایت شود و به او وام بدهند. درست است که بانوان سرپرست‌خانوار مشکلات بسیاری دارند، اما نباید زنان خانه‌دار را هم نادیده گرفت. متأسفانه این شرط اعطای تسهیلات کارآفرینی سبب ازهم‌پاشیده‌شدن بنیان خانواده‌ها می‌شود.

کوچه ابوذر غربی13 قبل از انقلاب «مهدوی» نام داشته است. سیدصفی ا... حسینی که تا چندسال دیگر هشتادسالگی را تجربه می کند، می‌گوید: این کوچه بعد از انقلاب به نام شهیدطالقانی شد و به دلیل مشابهت اسمی با یک محله در احمدآباد، «ابوذر» نام گرفت و حالا به ابوذر غربی معروف است؛ هرچند قدیمی ها هنوز هم آن را به نام طالقانی می شناسند.جالبی کوچه به این است که آدم‌‎های قدیمی، شغل‌های قدیمی‌شان را حفظ کرده‌ اند و در مغازه‌هایی با همان شکل و شمایل گذشته کار می‌کنند و کنارشان حرفه‌های جدید هم پا گرفته است؛ مثل کافی شاپ‌هایی که برای نسل تازه جذابیت دارد.

قابوس مجاور 35سال است که ساکن این محله شده و از همان اول که به آب و برق آمده کار خود را به‌عنوان یک خیاط خوش‌قول شروع کرده است. با اینکه تعداد سفارش‌ها زیاد است اما حاضر نیست شاگرد بیاورد. چون به کارش حساس است و نگران است مبادا شاگرد کار را به موقع تحویل ندهد.

اعظم پریشان که بیش از 15سال‌ است در محله نوفل لوشاتو به حرفه خیاط ی مشغول است می‌گوید: آنچه در خیاط ی حرف اول را می‌زند نه پارچه است و نه نوع آموزش، نه امکانات و نه استعداد، بلکه علاقه اولین شرط موفقیت است. وقتی علاقه باشد گزینه‌های دیگر مثل استعداد و آموزش درست مطرح می‌شود. گمان می‌رود شغل خیاط ی هم متأثر از همین تنوع در بازار رو به کسادی باشد. اما کار و کسب بعضی خیاط ی‌ها با وجود این همه لباس رنگارنگ در پاساژها هنوز رونق دارد و مشتری‌های پروپاقرص، دوخت لباس را به خرید آماده آن ترجیح می‌دهند. اعظم پریشان که بیش از 15سال‌ است در محله نوفل لوشاتو به حرفه خیاط ی مشغول است می‌گوید: آنچه در خیاط ی حرف اول را می‌زند نه پارچه است و نه نوع آموزش، نه امکانات و نه استعداد، بلکه علاقه اولین شرط موفقیت است. وقتی علاقه باشد گزینه‌های دیگر مثل استعداد و آموزش درست مطرح می‌شود. اصلاح الگو نیازمند نگاه دقیق خیاط است همان‌طور که پریشان می‌گوید صبر و حوصله‌ای که شغل خیاط ی نیاز دارد بدون علاقه امکان‌پذیر نمی‌شود. اما استعداد هم در هر شغلی لازم است به‌ویژه در حرفه خیاط ی که نیاز به ریزبینی و تیزبینی خاصی دارد. او که با داشتن مدرک کارشناسی زبان فرانسه خیاط ی را به عنوان حرفه مورد علاقه‌اش انتخاب کرده می‌گوید: در حرفه ما یک‌سری الگوی اولیه وجود دارد و آموزش‌های خوبی را هم در فضای مجازی می‌توان یافت. اما نکته‌ای که مهم است نگاه خیاط به کار است. یعنی با دیدن مشتری متوجه شود که باید چه تغییراتی در الگو ایجاد کند تا بعد از برش زدن پارچه و در مرحله پرو لباس با مشکل روبه‌رو نشود. اگر دقت کرده باشید بدن بیشتر افراد ایرادهایی دارد که برخی از آن‌ها در نگاه اول دیده نمی‌شود. رایج‌ترین ویژگی اندامی در ایرانی‌ها داشتن شکم و بعد از آن کج بودن سرشانه به یک سمت است که در بعضی افراد بسیار زیاد است. پاهای پرانتزی هم یک ویژگی رایج است که همه این مشکلات ناشی از کم‌تحرکی به‌ویژه در خانم‌هاست. یک خیاط زبردست باید بتواند این ایرادها را در لباس برطرف کند. به‌روزشدن متدهای خیاط ی اعظم پریشان می‌گوید: خیاط ی مادرهای ما بیشتر به‌طور تجربی بوده و با چندین بار آزمون و خطا لباس‌ها دوخته می‌شده است. به همین دلیل کار سخت و طاقت فرسایی به شمار می‌رفته، اما حالا که آموزش‌های دقیق و آسان در فضای مجازی وجود دارد، خیاط ی شغلی مفرح و دوست‌داشتنی است که خیاط می‌تواند در عین داشتن شغل و کسب درآمد به کارش عشق بورزد. امان از پارچه‌های بی‌کیفیت در شغل خیاط ی کیفیت ابزار بسیار مهم است. از قیچی گرفته تا چرخ و اتو هر کدام به اندازه دیگری اهمیت دارد. ابزار خرد مانند سوزن، نخ، قیچی، دکمه و وسایلی مانند چرخ راسته، چرخ سردوز، میز برش، دستگاه اتوی خانگی و صنعتی، چرخ جادکمه و... هر کدام اهمیتش به اندازه دیگری است. خیاط در انتخاب این وسایل دخیل است اما انتخاب پارچه از دست او خارج است. کار خیاط ی به خودی خود دقت زیاد می‌خواهد و از آن دست کارهایی است که اشتباه در آن جبران‌ناپذیر است. حالا تصور کنید پارچه‌ای هم به خیاط داده شود که راه آن بیراه است و به اصطلاح کیست دارد. یا پارچه‌هایی که نازک‌تر از حد استاندارد است و روی هم لیز می‌خورد. این‌طور پارچه‌ها هر قدر هم که بادقت برش زده شوند در آخر سرکجی دارند. پریشان می‌گوید: یک خیاط تمام تلاشش را می‌کند تا کار خراب دست مشتری ندهد. برای ما پیش آمده لباسی که باید در یک ساعت کوک می‌خورده سه ساعت وقتمان را گرفته است، چون مجبور بوده‌ایم لباس را روی تن مشتری کوک بزنیم تا ایراد پارچه گرفته شود. گاهی قبول کردن یک پارچه بی‌کیفیت اندازه سه تا کار وقت ما را می‌گیرد. نقاشی روی لباس آمادهاعظم پریشان که بیش از 15سال‌ است در محله نوفل لوشاتو به حرفه خیاط ی مشغول است می‌گوید: آنچه در خیاط ی حرف اول را می‌زند نه پارچه است و نه نوع آموزش، نه امکانات و نه استعداد، بلکه علاقه اولین شرط موفقیت است. وقتی علاقه باشد گزینه‌های دیگر مثل استعداد و آموزش درست مطرح می‌شود.