کوچه های مشهد

کوچه استاد یوسفی‌۳ در محله شاهد قرار دارد و از سمت دیگر به معبر شهید فلاحی ۶۷ می‌رسد. این محدوده در سیر تاریخی شهر مشهد تا سال‌۱۳۶۵ جزو محدوده شهری نبوده و پس از آن کم‌کم وارد بافت شهر شده است.

فاطمه نورپور تعریف می‌کند: قدیم خیلی از این خانه‌های مسکونی فعلی، زمین زراعی بوده است و فقط پنج طایفه در آن سکونت داشتند. او از طایفه نورپور است و مانند پدر و پدربزرگش دغدغه‌های زیادی برای آبادی و رفع مشکلات محل دارد.

اغلب مردم تصور می‌کنند که کوچه توحید‌۲۵ کنونی یکی از کوچه‌های قدیمی و چندصد‌ساله مشهد است، درحالی‌که عمر این مسیر در بهترین حالت به یک قرن هم نمی‌رسد.این کوچه را با عنوان کوچه شاه‌عباس می‌شناختند.

حاج‌حسن جمالی از زمانی‌که اینجا بیابان بود و زمستان‌ها از ساعت‌۴ عصر به بعد، کسی جرئت بیرون‌رفتن از خانه را نداشت یادش هست؛ از روباه و گاه شغال‌هایی که زمستان‌های سرد به‌دنبال غذا سر از شهر در می‌آوردند.

در دوره سلاطین، چهارباغ مشهد اقامتگاه پادشاهانی می‌شده است که به‌قصد زیارت به مشهد می‌آمده‌اند؛ چنان که رضاقلی‌خان هدایت از دو سفر شاه‌عباس صفوی به توس یاد کرده که هر دو بار، پس از زیارت در چهارباغ اقامت کرده است.

خیابان صاحب‌الزمان‌۱۵ کوچه شهید‌ایوب لوحی بعد‌از انقلاب به‌مرور و ذره‌ذره آباد شد؛ چنان‌که چهارده‌سال پیش، رنگ آسفالت را به خود دید. وجود چندین مدرسه در این کوچه، حال‌و‌هوای خاصی به آن بخشیده است.

تقریبا همه کوچه‌های قدیمی مشهد دارای فرعی‌هایی هستند که سرنوشت تعدادی از این فرعی‌ها هم به بن‌بست رسیده است. شاید بتوان فرعی «خندق‌۲۳» (توحید‌۲۳) را تنها کوچه بافت قدیم شهر لقب داد که هیچ‌کدام از فرعی‌هایش بن‌بست نیستند.