کارخانه

لیموناد نخستین نوشیدنی صنعتی ارزان و خاطره‌ساز مشهد قدیم است که هنوز هم بساطش از میان نوشیدنی‌های سنتی شهر جمع نشده است.

کوهسنگی‌۸ را خیلی از قدیمی‌ها با نام «کوچه کانادا» می‌شناسند؛ نوشابه خاطره‌انگیز زرد‌رنگی که کارخانه آن جزو اولین کارخانه ‌های نوشابه در مشهد محسوب می‌شود.

در کارخانه کمپوت افراد در سمت‌های مختلف ازجمله «دل‌درکن» و «پوست‌کن»، «سرگذار»و انباردار فعالیت می‌کردند و خطوط منظمی در آن وجود داشت.

برادران خیامی با سختی، چهارصدتومان سرمایه اولیه، صرف تجهیز کارواش می‌کنند و نخستین شراکتشان را سقف و ستون می‌زنند.

مشهد سومین شهری است که به ورود صنعت قند روی خوش نشان می‌دهد و اراضی آبکوه، میزبان این کارخانه می‌شود تا مشهد هم به جمع کارخانه  داران بپیوندد.

پیشه ساکنان قدیمی محله راهنمایی کشاورزی بود؛ آن‌ها روی زمین‌های کشاورزی آستانه در نزدیکی کارخانه قند آبکوه و میدان فردوسی کار می‌کردند.

از بیشتر مشهدی‌ها که بپرسید، پیشینه تولید صنعت پشم و نخ مشهد را از کارخانه معروف نخریسی می‌دانند که در چهارراهی به همین نام واقع شده است، اما کمی پیش از تأسیس این کارخانه ، موتورهای اولین کارخانه نخریسی و پارچه‌بافی مشهد جایی در حوالی خیابان ارگ(امام‌خمینی(ره) امروز) روشن شد، آن هم به کوشش تاجری ارمنی به نام ملکان هاروطونیان که اصالت تبریزی داشته است. البته او تنهاارمنی مهاجر مشهد نیست که نامش در فهرست بلندبالایی از صنعتگران ارض اقدس نوشته شده است.