مهندسی معکوس، راهی برای تولید لباسشوییهای صنعتی در مشهد! 
دانش‌آموزان عصر مشروطه در مدرسه چه میخواندند؟ 
مسجد موسی بن جعفر(ع) پاتوقی صمیمی برای جوانان
سال ۱۳۸۷ کانون فرهنگی مسجد ثبت کردیم و ازطریق کانون‌های مسجد تلاش کردیم کتابخانه‌ای در کانون تاسیس کنیم که ساخت آن آغاز شده، اما هنوز تکمیل نشده است.
از گذشته‌های بسیار دور مساجد علاوه‌بر محلی برای عبادت و اجرای مراسم مذهبی و دینی، از مراکز اصلی تربیت و آموزش سبک درست زندگی به نسل جوان بوده‌اند. خانواده‌ها در این مکان مقدس، کنار انجام مراسم دینی ضمن آموختن شیوه‌های تربیتی پیامبر (ص) و ائمه (ع) با نحوه صحیح تربیت فرزند آشنا می‌شدند.
با‌وجودی‌که این جنبه تربیتی مساجد در دوره ما کم‌رنگ شده است، هنوز هم برخی مساجد کنار اجرای مراسم دینی، کلاس‌های تربیتی و آموزشی به‌ویژه برای نسل جوان تشکیل داده‌اند.
به این بهانه به‌سراغ یکی از این کانون‌های فعال مساجد در محله سرافرازان رفتیم و با مسئول کانون فرهنگی و هنری مسجد موسی‌بن‌جعفر (ع) گفتگوی صمیمانه‌ای انجام دادیم.
ایرج ثنائی‌فر، متولد سال ۱۳۴۷ است و بعداز گرفتن مدرک لیسانس در رشته جامعه‌شناسی، معلم دبیرستان‌های گرگان و مناطق مختلف آموزش‌وپرورش مشهد مشغول می‌شود؛ او در این‌سال‌ها به‌عنوان مسئول پرورشی، فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی بسیاری انجام داده است.
تاسیس کانون فرهنگی مسجد موسی‌بن‌جعفر (ع)
ثنایی‌فر درباره آغاز کار کانون در مسجد موسی‌بن‌جعفر (ع) می‌گوید: حدود ۱۰ سال قبل بود که به‌عنوان همکار به فعالیت‌های فرهنگی و مراسم مذهبی مسجد موسی‌بن‌جعفر (ع) وارد شدم.
در آن زمان من و پیش‌نماز مسجد سعی کردیم برای جذب بیشتر نوجوانان محله به مسجد، مسابقه‌ای قرآنی ترتیب دهیم و اعلام کردیم که به نفرات اول تا سوم هدیه می‌دهیم. موضوع سؤالات درباره احکام دینی بود که به‌صورت گزینه‌های چهارجوابی انتخاب شده بود.
زمانی‌که مسابقه را فراخوان کردیم، فکر نمی‌کردیم با این استقبال روبه‌رو شویم. روز مسابقه بیش‌از ۲۰۰ نوجوان برای شرکت در مسابقه به مسجد آمده بودند. بعدازآن برای افزایش سطح اطلاعات دینی نوجوانان محله مسابقات دیگری هم برگزارکردیم.
وی می‌افزاید: با کمک و یاری چندتن از اهالی محله جایزه‌هایی تهیه شد و مسابقه قرآن‌خوانی برگزار کردیم. سال ۱۳۸۷ کانون فرهنگی مسجد را تحت‌نظارت کانون‌های فرهنگی مساجد به ثبت رساندیم.
از همین زمان بود که به معاونت کانون فرهنگی مسجد منصوب شدم؛ بعداز چند ماه نیز به‌عنوان مسئول فرهنگی کانون، کار خودم را آغاز کردم. با شروع‌به‌کار رسمی کانون فرهنگی مسجد، فعالیت‌های خود را در سه زمینه آغاز کردیم و توانستیم به موفقیت‌های خوبی هم دست یابیم.
از آنجاکه نوجوان امروز هوش و کنجکاوی بسیاری دارد، به‌دنبال دلیل منطقی برخی اعمال دینی است
فعالیت‌های دینی
ثنایی‌فر در ادامه با اشاره به افزایش استفاده از رسانه‌های جمعی مانند اینترنت، ماهواره و.. می‌گوید: از چندسال قبل که ماهواره و اینترنت وارد زندگی اهالی شد، بیشتر نوجوانان محله با نشستن پای این رسانه‌ها به‌دنبال یافتن بخشی از پاسخ‌های زندگی خود بودند.
دسته‌ای از این پرسش‌ها مسائل دینی بود. ازآنجاکه نوجوان امروز هوش و کنجکاوی بسیاری دارد، به‌دنبال دلیل منطقی برخی اعمال دینی است. وقتی از او می‌خواهیم روزه بگیرد، اول دوست دارد دلیل دینی و منطقی آن را بداند و بعداز آن روزه بگیرد.
اینجاست که باید مسئولان دینی و فرهنگی پاسخ‌گوی او باشند. اگر در حق این نوجوان کوتاهی کنیم، سراغ سایت‌های نامناسب اینترنتی و ماهواره می‌رود. او اگر بداند که با گرسنگی، بیشتر به یاد فقرا خواهد افتاد و درعین حال سیستم بدنی‌اش هنگام روزه‌داری استراحت خواهد کرد و این گرسنگی به سلامتی جسمی او کمک می‌کند، با رغبت بیشتری روزه خواهد گرفت.
او ادامه می‌دهد: به‌همین دلیل با دعوت از استادان و کارشناسان دینی، مجموعه کلاس‌هایی درباره مسائل دینی، احکام، تفسیر قرآن و نهج‌البلاغه و قرائت صحیح قرآن و تواشیح در مسجد برگزار کردیم که خوشبختانه با استقبال خوبی روبه‌رو شد.
حتی گروه تواشیح مسجد ما معروف به نغمات‌الاحرار توانست در مسابقات استانی رتبه چهارم را به‌دست آورد و این موفقیت باعث تشویق بیشتر نوجوانان محله به مسائل دینی شده بود. یک‌بار نیز در قالب طرح ثقلین، مسابقات احکام در مسجد محله برگزار شد و دونفر از اهالی برنده سفر به قم و کربلا شدند.
کلاس‌های هنری و تفریحی
ثنایی‌فر در ادامه با اشاره به اینکه امروز روش‌های تشویقی بهتر جواب می‌دهد، می‌گوید: متاسفانه در گذشته والدین با زور و تنبیه فرزندان را به نمازخواندن وادار می‌کردند؛ این تاثیر بدی در روحیه فرزندان داشت و باعث می‌شد در سال‌های بعد از دین و مسجد فراری باشند.
به این دلیل ما سعی کردیم در کنار اجرای برنامه‌ها و برگزاری مراسم دینی، کلاس‌هایی آموزشی و تفریحی در کانون تشکیل دهیم.
با هماهنگی‌هایی که انجام شد، چند کلاس خوشنویسی، نقاشی و صنایع دستی در کانون تشکیل شد و بیش‌از ۱۵۰ نفر در این کلاس‌ها شرکت کردند. البته ازطریق برخی کمک‌های اهالی وسایل موردنیاز دانش‌آموزان نیز تهیه و استعداد‌های خوبی درزمینه خطاطی و نقاشی در محله کشف شد.
وی می‌افزاید: یکی از شاگردان همین کلاس‌های خوشنویسی به نام علی شاهی توانست در مسابقات استانی رتبه سوم را به خود اختصاص دهد. علاوه‌بر آن تعدادی از نوجوانان و دانش‌آموزان محله را در قالب تور‌های گردشگری به مکان‌های دیدنی مشهد و استان بردیم.
در این اردو‌ها برخی احکام واجب برای نوجوانان را به آنان آموزش دادیم. همچنین ازطریق کانون‌های مسجد تلاش کردیم کتابخانه‌ای در کانون تاسیس کنیم که ساخت آن آغاز شده، اما هنوز تکمیل نشده است و امیدواریم باکمک برخی سازمان‌ها به‌ویژه سازمان فرهنگی شهرداری بتوانیم به‌زودی این کتابخانه را تکمیل کنیم.
تشکیل تیم‌های ورزشی
ثنایی‌فر در ادامه می‌گوید: بخشی‌از فعالیت‌های کانون به ورزش و فعالیت‌های ورزشی اختصاص دارد. ازطریق مدارس، تعدادی از دانش‌آموزان مستعد رشته‌های گوناگون ورزشی را شناسایی کردیم.
با حمایت مالی برخی سازمان‌ها و اهالی توانستیم وسایل ورزشی بخریم و تیم‌های فوتبال، والیبال و پینگ‌پنگ را تشکیل دهیم
با حمایت مالی برخی سازمان‌ها و اهالی توانستیم وسایل ورزشی بخریم و تیم‌های فوتبال، والیبال و پینگ‌پنگ کانون را تشکیل دهیم که درحال حاضر یک مربی باسابقه محلی به آنها تمرین می‌دهد. همچنین با هماهنگی‌با سازمان ورزش و جوانان و یکی‌از مدارس، زمینی که به آن نیاز داشتیم، برای تمرین دراختیار تیم‌هایمان قرار گرفت.
برای ارتقای سطح ورزشی این تیم‌ها نیز مسابقاتی بین آنها و برخی تیم‌های دیگر برگزار کردیم که به نفر برتر نیز جوایزی اهداشد.
همچنین برای افزایش سطح سلامت و قوای جسمانی نوجوانان محله، طرح کوهنوردی و صعود به قله‌های اطراف مشهد و برخی شهرستان‌ها را اجرا کردیم که با استقبال فراوانی روبه‌رو شد.
اکنون نیز تاجایی‌که بتوانیم هرهفته برنامه کوهنوردی را برگزار می‌کنیم. البته ما با نوشتن نامه به شهرداری منطقه از آنها تقاضا کردیم با قراردادن برخی وسایل ورزشی بدن‌سازی در مسجد محله، ورزش را برای همه اهالی امکان‌پذیر کنند.
برگزاری کلاس‌های آموزشی و تربیتی برای اهالی
ثنایی‌فر در ادامه با اشاره‌به اینکه کانون علاوه‌براین‌ها فعالیت‌های دیگری نیز انجام می‌دهد، می‌گوید: باتوجه‌به وضعیت بحرانی اخلاقی و رفتاری برخی افراد و شکسته‌شدن حریم‌ها و روابط سنتی برخی خانواده‌ها، به‌صورت ویژه کلاس‌هایی تربیتی و آموزشی با حضور کارشناسان خبره برگزار کردیم.
البته برگزاری این کلاس‌ها با محوریت شورای اجتماعی محله صورت گرفت. مهم‌ترین این کلاس‌ها عبارت بودنداز: آموزش روابط والدین با فرزندان، تربیت فرزندان، روابط همسران که بنا‌بر نظرسنجی، بیش‌از ۹۰ درصد از شرکت‌کنندگان از تشکیل این کارگاه‌ها راضی بودند.
او می‌افزاید: علاوه‌بر این باتوجه‌به افزایش نقش رسانه‌ها به‌ویژه اینترنت و ماهواره، سلسله‌کلاس‌هایی درباره نقش مخرب ماهواره و تاثیر آن در بروز خشونت و بی‌بندوباری جنسی برگزار کردیم. البته به‌دلیل کمبود بودجه مالی، برخی‌از این کلاس‌ها ناتمام رهاشده است که تلاش داریم این کلاس‌ها را بار دیگر و به‌طور کامل برگزار کنیم.
کم‌کاری مسئولان فرهنگی و دینی
ثنایی‌فر در ادامه با اشاره به کم‌رنگ‌شدن نقش تربیتی والدین در قبال فرزندان می‌گوید: تربیت در گذشته باوجود نواقصی که داشت، ازسوی والدین صورت می‌گرفت و بعد ازطریق مدارس و مراکز تربیتی مطمئن ادامه پیدا می‌کرد.
اما امروز یک رقیب جدی و خطرناک، تربیت فرزندان را تهدید می‌کند و آن هم رسانه‌های جمعی هستند که برنامه‌ریزی‌شده ازسوی دشمنان کشورمان سعی در آسیب‌رساندن دارند. متاسفانه باید بگویم که تاکنون نیز موفق بوده‌اند و طوری عمل کرده‌اند که بسیاری از جوانان امروز اعتقاد و علاقه‌ای به مذهب و دین ندارند تاجایی‌که خیلی از آنان، دین‌داران را افرادی عقب‌مانده و قدیمی می‌دانند.
اگر ما بتوانیم حقیقت دین را با سادگی و بدون دروغ به جوانانمان نشان دهیم، آنها نیز هرگز از دین فرار نخواهندکرد. یکی از دلایلی که باعث دوری فرزندان ما از دین شده است، نداشتن صداقت و راستی ازسوی مسئولان فرهنگی جامعه است.
در گذشته اگرچه برخی رفتار‌های تربیتی، نادرست بود، فرد تربیت‌کننده بی‌ریا و صادقانه وظیفه خود را انجام می‌داد. اول از همه خودش معروف را انجام می‌داد و بعداز آن از فرزندش می‌خواست که خوب باشد؛ یعنی با عمل خودش، نیکویی و خوبی را تبلیغ می‌کرد.
اما متاسفانه مسئولان فرهنگی ما امروز فقط حرف می‌زنند و به‌دنبال مقام و ریاست هستند و نه تربیت صحیح فرزندان. این دلیلی است که امروز فرزند ما را از دین گریزان کرده و او به‌دنبال حقیقت در جای دیگری است؛ جایی که عاقبتش نابودی و فساد اخلاقی است.
از کانون‌ها حمایت کنند
ثنایی‌فر درپایان با اشاره به نوع مدیریت‌ها در کانون‌های مساجد می‌گوید: گاهی مسئولان مسجد و اعضای هیئت‌امنا تلاش می‌کنند همه فعالیت‌های کانون را با روش و براساس سلیقه خود انجام دهند و به افکار و ایده‌های نو اعتنایی ندارند؛ متاسفانه این اختلاف نظرها، باعث دوگانگی بین مسئولان فرهنگی و دینی در برخی مساجد و تعطیلی بعضی کانون‌ها شده است.
اگر مسئولی به فکر انجام کار خیر و تربیتی و هدفش رضایت خدا باشد، از بهترین‌ها حمایت می‌کند.
او در پایان می‌گوید: یکی از مشکلات مهم کانون‌ها نداشتن بودجه و پول کافی است. دبیرخانه کانون‌های مساجد سالانه حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ هزارتومان به کانون فرهنگی ما کمک می‌کند که این مبلغ بسیار کم و ناچیز است. از سازمان‌های متولی تقاضا داریم که برای نجات نسل امروز و داشتن نسل سالم فردا کمک کنند.
چه اشکالی دارد برخی افراد ثروتمند محله همان‌طورکه برای ساخت مسجد پول می‌دهند، برای کار‌های فرهنگی کانون هم پولی بپردازند؟ البته شهرداری نیز با داشتن فرهنگ‌سرا‌های متعدد در سطح شهر و کارشناسان خبره و آموزش‌دیده می‌تواند در پررنگ‌کردن نقش کانون‌های فرهنگی مساجد اثرگذار باشد.
* این گزارش چهارشنبه، ۱۶ بهمن ۹۲ در شماره ۸۹ شهرآرامحله منطقه ۹ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
