اختراع امیررضا برای تصفیه پساب کارخانه نساجی

داستان رتبه اول امیررضا پورطیبی در جشنواره استانی خوارزمی و در رشته نانو واقعا شنیدنی است. اینکه پسری نوجوان تابستان‌های خود را به همراه پدرش که مهندس برق یک کارخانه نساجی در مشهد است، در آن نساجی به سر ببرد.

در نساجی با دقت شیوه بافت پارچه‌ها را ببیند و توجه‌اش به پساب‌های ایجادشده از تولید پارچه جلب شود و متوجه شود که این پساب‌ها صدمه‌های جبران‌ناپذیری به محیط زیست وارد می‌کند.

تحقیق کند و در‌یابد، چون هزینه تصفیه پساب‌ها برای کارخانه‌ها سنگین است، متأسفانه تصفیه‌ای انجام نمی‌شود و همینطور پساب‌ها وارد محیط زیست می‌شود؛ بنابراین خودش دست به کار می‌شود و نانوفیلتری با پسماند‌های لیفی صنایع نساجی می‌سازد. ابزاری که از نمونه خارجی آن بسیار ارزان‌تر تولید می‌شود.  

 امیررضا ۱۷ سال دارد و در رشته تجربی و در دبیرستان هاشمی‌نژاد تحصیل می‌کند. همچنین شهروند خیابان سجاد است. به دعوت از پژوهش‌سرای رویان که بخشی از آزمایش‌های امیررضا در آزمایشگاه‌های این محل انجام شده، در این مکان با او گفتگو می‌کنیم.

 
نانو فیلتری با ضایعات الیاف

ابتدا از او می‌خواهیم که درباره اختراعش توضیح دهد. می‌گوید من با استفاده از ضایعات الیاف، نانو فیلتری ساختم که می‌تواند در صنایع مختلف مانند نساجی، پساب‌های کارخانه‌ها را تسویه کند.

درواقع این دستگاه می‌تواند جایگزین دستگاه‌های تصفیه گرانی شود که وارد کشور می‌شوند و گرانی آن دلیلی شده تا کارخانه‌ها برای تصفیه پساب‌های خود از آن استفاده نکنند.  دارنده رتبه اول استانی خوارزمی در رشته نانو ادامه می‌دهد: از این فیلتر حتی می‌توان در تسویه آب‌های خانگی نیز استفاده کرد.

 
تبدیل پساب رنگی به بی‌رنگ

اما نانو فیلتر چگونه عمل می‌کند. امیررضا در این‌باره توضیح می‌دهد: نانوفیلتر ذرات معلق نیترات و فسفات را از پساب‌های نساجی حذف می‌کند. پساب‌ها مایع‌های رنگی هستند که بعد از فیلترشدن، رنگ آن گرفته و ذرات زنده مضرش حذف می‌شود.

 
دلم سوخت

در ادامه گفتگو امیررضا درباره دلیل اختراعش تعریف می‌کند.  پدرم ۲۵ سال است که در کارخانه نساجی واقع در جاده کلات کار می‌کنند. من تابستان‌ها همراه ایشان به کارخانه می‌روم.

۳ سال پیش بود که با نگاه به دستگاه‌ها و نحوه تولید پارچه، متوجه شدم پساب کارخانه، دور ریخته می‌شود و وارد محیط زیست می‌شود. پسابی که در اثر شستن پارچه‌ها یا در هنگام تولید و رنگ‌آمیزی پارچه به وجود می‌آید. راستش دلم سوخت. در ادامه از مهندسان کارخانه کمک گرفتم و درباره ویژگی الیاف‌ها اطلاعاتم را زیاد کردم و توانستم با کمک الیاف پلی استر، نانوفیلتر را بسازم.

او ادامه می‌دهد: ۳ سال برای ساخت فیلتر کار کردم. بیشتر تحقیقات بود. بخشی را در کارخانه، بخشی در آزمایشگاه شیمی دانشگاه فردوسی و بخشی در پژوهشسرا.

حالا امیررضا اختراع خود را ثبت هم کرده است و قرار است از آموزش و پرورش ناحیه هدیه بگیرد. البته می‌گوید که برای تولید این نانو فیلتر که حدود ۶ میلیون تومان هزینه در بر داشت، هیچ حمایتی نشده است و فقط این پدرش بوده که از نظر مالی حمایت کرده. می‌گوید: گویا تا کاری به نتیجه نرسد، کسی کمک نمی‌کند. امیررضا در خواهر کوچک‌ترش نیز انگیزه ایجاد کرده تا اهل تحقیق و پژوهش باشد.  

*این گزارش شنبه  ۶ آذر ۱۳۹۵در شماره ۲۲۳ شهرآرا محله منطقه یک چاپ شده است.