افطاری‌های دسته جمعی اهالی منطقه 5 در مساجد
اهالی محله چه نیازمند و چه غنی کنار یکدیگر می‌نشینند و افطار می‌کنند؛ سفره‌هایی که ثواب آن جمع‌کردنی نیست.
غروب هر روز ماه مبارک رمضان، در گوشه‌وکنار جهان‌شهر کرامت و برکت، در خانه‌های خدا، سفره‌هایی همراه با مهر گسترده می‌شود تا روزه‌داران بر خوان کرمش بنشینند و با غذای لبریز از رحمت روزه بگشایند.
سفره‌های بی‌ریای مساجد محلات منطقه ۵ هم سرشار از سخاوت و همدلی و مهربانی است. همگی چه نیازمند و چه غنی کنار یکدیگر می‌نشینند و افطار می‌کنند؛ سفره‌هایی که ثواب آن جمع‌کردنی نیست. هنگام افطار مهمان چندسفره باصفا در مساجد منطقه بودیم تا از حال و هوای سفره و برگزارکنندگان آن بگوییم.
مسجد ملکی صاحب‌الزمان (عج)
افطاری ساده لطف دیگری دارد
مسجد ملکی صاحب‌الزمان (عج) در خیابان شهیدشفیعی۱۹ محله شهیدآوینی قرار دارد؛ مسجدی با سابقه و دارای رونق که همیشه در مراسم مذهبی به‌ویژه ماه مبارک، فعال است. هنگامی‌که به مسجد می‌رسم، نماز جماعت برپاست و صف‌های نماز تقریبا مسجد را پر کرده‌اند.
پس از نماز سفره پهن می‌شود و خرما و نان و پنیر به‌همراه نان در آن قرار می‌گیرد، سپس چای و بعد از آن نوبت به پذیرایی آش رشته است. نکته اینجاست که در مسجد ملکی صاحب‌الزمان (عج) نوجوانان بسیاری از همان ابتدای پهن‌کردن سفره تا زمانی‌که جمع می‌شود، پر‌جنب‌وجوش درحال خدمت هستند.
مسئول هیئت خدمتگزاران صاحب‌الزمان (عج) و از اعضای فعالی مسجد درباره برنامه افطاری ساده می‌گوید: این چهارمین سال است که برنامه افطاری را برگزار می‌کنیم. ۱۰ نفر از خانم‌های فعال مسجد از ساعت۱۰ صبح کار‌ها را آغاز می‌کنند. برنامه غذایی سوپ، آش و حلیم است.
این بانوان از تمیزکاری مسجد بگیر تا پاک‌کردن سبزی و پخت غذا و حتی شستن ظرف‌ها را برعهده گرفته‌اند. هرشب حدود سیصد‌مهمان داریم و خود من آن‌قدر حس و حال خوبی دارم که این حس را با هیچ‌چیز عوض نمی‌کنم. این مراسم در ماه رمضان به لطف مولا‌علی (ع) صفای دیگری دارد. مواردی بوده است که از همین مراسم حاجت گرفته‌اند و برای ما یک دنیا ارزش دارد.
جواد شهیدی درباره دیگر برنامه‌های افطاری می‌گوید: هرشب ابتدا نماز جماعت اقامه شده، سپس افطاری و بلافاصله پس از آن، روخوانی یک جزء قرآن برگزار می‌شود. محفل روخوانی که تمام می‌شود، پانزده‌دقیقه روخوانی نهج‌البلاغه، سپس مناجات‌خوانی می‌کنیم. در ایام شب‌های قدر هم به رسم هرساله، مراسم ویژه‌ای داریم که در این مسجد و حسینیه حضرت‌رقیه (س) واقع‌در انتهای خیابان شهیدشفیعی برگزار می‌شود.
بانی این برنامه‌ها مردم محله، همسایگان و دوستان هستند. حتی در بعضی موارد، تنها بخشی از مراسم یک شب را برعهده می‌گیرند و مثلا تنها هزینه نان را پرداخت می‌کنند، اما با همکاری یکدیگر به یاری خدا هر شب سفره پهن خواهد شد. مهمانان هم‌محلی هستند. به وضع معیشتشان ربطی ندارد؛ هر‌کس از در وارد شود، مهمان ماست و جایی در‌کنار سفره دارد.
افطاری دادن سنت پیامبر (ص) است
یحیی پوریان پیرغلام و خادم مسجد است که در این افطاری کتری‌های چای را برای سفره پر می‌کند. او که نزدیک به نود سال سن دارد، با دهان روزه در همه مدتی که روزه‌داران مشغول خوردن افطاری هستند، خدمت می‌کند. حسن عبادی هم متولد۱۳۶۲ است. او هم که تازه از پذیرایی فارغ شده است، برای افطاری می‌نشیند و می‌گوید: از اولین روز‌هایی که اینجا افطاری برگزار می‌شد تا امسال همیشه توفیق خدمت داشتم. ما و دوستان همگی گروه تدارکات هستیم و هر کاری از ما بخواهند، انجام می‌دهیم.
ابراهیم دماوندی پیش‌نماز مسجد است. او مردم این محله را با‌ایمان و مسجد ملکی را هم پر‌رونق‌ترین در محله می‌داند. کار اعضای این مسجد در برگزاری مراسم افطاری بسیار نیکوست؛ چون اطلاع دارم که افرادی پای همین سفره، توانایی تأمین خوراک افطاری خود را ندارند. بسیار سفارش شده است که مؤمنان در ماه مبارک رمضان حداقل یک روزه‌دار را افطاری بدهند و این سنت پیغمبر (ص) است.
صفای افطاری دسته‌جمعی
منزل مهدی رضایی نزدیک مسجد است. او هر شب قبل اذان خودش را به مسجد می‌رساند و پس‌از اقامه نماز جماعت پای سفره افطار می‌نشیند. او می‌گوید: نماز جماعت و سفره دسته‌جمعی صفای دیگری دارد، وگرنه می‌توانم افطاری خانه خودم را بخورم.
علی نعیمیان هم پای ثابت مسجد است. او مراسم امسال را پرشور و بی‌ریا توصیف می‌کند. محمدحسین نظری نیز پای ثابت برنامه‌های مسجد است. او نماز جماعت و سفره مسجد را بسیار عالی می‌داند و از بودن در‌کنار دیگران لذت می‌برد.
حسن تنها، کارشناس مشارکت‌های مردمی و توسعه شبکه‌های مردمی کمیته امداد امام‌خمینی (ره) منطقه۵، مهمان سفره امروز مسجد است.
او می‌گوید: اینجا یکی از مراکز نیکوکاری کمیته است و ما در قالب بازدید‌های دوره‌ای به مراسمشان سر می‌زنیم. برنامه اینجا نظم خوبی داشت و به‌خوبی برگزار شد که شایسته قدردانی است. البته که خیران باید به این مکان‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشند.
حالِ خوبِ خدمت به روزه‌داران
فاطمه ناصری یکی از بانوان فعال این مراسم است که آشپزی را هم برعهده دارد. او می‌گوید: برای برگزاری این مراسم هر‌کس هرچه در توان دارد، دریغ نمی‌کند. افراد بسیاری در حد یک قالب پنیر یا یک جعبه کوچک خرما کمک می‌کنند. هر روز قبل از نماز ظهر همراه خانم‌ها به مسجد می‌آییم و کار را شروع می‌کنیم و معمولا تا ۹ شب طول می‌کشد. اگر در خانه نشسته باشیم، بیشتر خسته می‌شویم تا اینجا.
همراه فاطمه‌خانم به منزلی روبه‌روی مسجد می‌رویم. آنجا در حیاط خانه خانم‌ها نشسته‌اند و ظرف‌ها را می‌شویند. اعظم شفیعی، مادر محمدرضا بیگ لژیونر والیبالیست، بی‌ریا نشسته است و ظرف می‌شوید. خدیجه غفوری و زهرا کمالی مشغول آب‌کشیدن ظروف هستند و می‌گویند که از ساعت۱۰ صبح در مسجد حاضر شده‌اند. وقتی درباره حس و حالشان می‌پرسم، متفق‌القول می‌گویند: عالی.
مریم یوسفی، زینب ناصری، طیبه امیری، فاطمه پور‌اسحاق و مرضیه کشته‌گر هم مشغول شست‌وشوی ظرف‌ها با آب سرد هستند و درباره حس و حالشان می‌گویند: از اینکه می‌توانیم برای مهمانان روزه‌دار کاری انجام بدهیم، خوشحال هستیم.
حسینیه شهدای محله رضائیه
احساس خستگی نمی‌کنیم
در محله رضائیه دو مکان مرتبط با یکدیگر در کار برگزاری مراسم افطاری هستند؛ حسینیه شهدای محله رضائیه و مسجد امام‌رضا (ع). ابتدا غذا در حسینیه طبخ و پیش از افطار بین هم‌محلی‌ها و نیازمندان توزیع می‌شود و در ادامه سفره افطاری ساده در مسجد پهن می‌شود. سراغ حسینیه می‌روم. دقیقا زمان توزیع غذای نذری است. همگی افراد در صف غذا می‌گیرند، سپس سراغ افراد فعال می‌روم.
حبیب صدقی متولد۱۳۴۲ یکی از افراد فعال حسینیه شهدا در محله رضائیه است. او هر روز صبح خود را به آشپزخانه حسینیه می‌رساند و هر آنچه کم و کسر باشد، فراهم می‌کند. حبیب‌آقا می‌گوید: برنامه طبخ و توزیع غذا پیش از افطار حدود چهار‌سالی می‌شود که درحال اجراست و از زمان شیوع کرونا تا‌به‌حال ادامه دارد.
او با سن و سالی که دارد و دهان روزه می‌آید در آشپزخانه و کنار دیگ. وقتی درباره علت آن می‌پرسم، می‌گوید: اگر عشق نباشد که نمی‌آییم! عشق به امام‌حسین (ع) و برای قربت الی‌الله است که می‌آییم.
سید‌جعفر مرعشی هم آشپز حسینیه است. او متولد ۱۳۴۹ و در اصل تراشکار است، اما همیشه به این مراسم می‌آید و طبخ غذا را برعهده دارد. سید‌جعفر خدمت در اینجا را بر همه‌چیز مقدم می‌داند و از حس و حال خوبش این‌طور می‌گوید: خیلی عالی است و سر سوزنی احساس خستگی یا تشنگی و گرسنگی نمی‌کنم.
خیرانی که پای کار‌ند
مهدی پالیزکاران به اذعان بقیه، پایه و اساس مراسم حسینیه است. او متولد۱۳۵۱ و کارمند بانک است، اما خودش را می‌رساند تا کار‌ها با نظم و ترتیب پیش بروند. او از عباس پالیزکاران نام می‌برد و می‌گوید: در اصل او پایه این مراسم را گذاشت و همراه کاظم چهکندی سوپ و عدسی می‌پختند.
ما هم در ادامه، کار آن‌ها را ادامه دادیم. الان هم شکر خدا هرسال برنامه رونق بیشتری می‌گیرد و ما تنها نقش واسطه بین خیران و نیازمندان را داریم. سعی می‌کنیم غذایی که توزیع می‌شود، بهترین کیفیت را داشته باشد و کنارش حتما مخلفات هم بگذاریم؛ مثلا همین غذای امروز کره، سماق و نارنج هم دارد.
نکته جالب اینکه مهدی‌آقا می‌گوید: هرسال تقریبا از بیستم ماه مبارک به بعد مجبوریم به خیران «نه» بگوییم؛ چون تماس می‌گیرند که نذری داشته باشند، اما ما دیگر ظرفیتمان برای کمک خیرانه و پخت تکمیل شده است. همچنین باید بگویم که ما در این مکان فقط به توزیع غذا نمی‌پردازیم و گاه مسجد موسی‌بن‌جعفر (ع) در محله ثامن و عمدتا مسجد امام‌رضا (ع) در محله رضائیه را هم غذا می‌دهیم. در محدوده چهارصددستگاه و رضائیه هم نیازمندانی را می‌شناسیم و در منزلشان غذا توزیع می‌کنیم.
حمید صفری، رئیس شورای اجتماعی محله، در همه مراحل همراه ماست و کارراه‌انداز است. با همراهی دوستان و خیران است که هرشب تقریبا حدود پانصد‌غذای نذری تهیه و توزیع می‌کنیم. جواد گلرنگ و خانم‌ها، عصمت سروری و ام‌البنین صحرایی، هم افراد فعال حسینیه هستند که از صبح تا پیش از افطار در تهیه و توزیع غذا مشارکت می‌کنند.
مسجد امام‌رضا (ع)
دور هم بودن مهم است
بعداز حسینیه سراغ مسجد می‌روم. نزدیک اذان مغرب است و ابتدا با علی‌اصغر زارع زاده گفتگو می‌کنم. او که از اعضای شورای اجتماعی محله و هیئت‌امنای مسجد امام‌رضا (ع) محله رضائیه است، در آشپزخانه حیاط مسجد نشسته و منتظر اذان مغرب است.
زارع‌زاده درباره مراسم افطاری ساده در این مسجد می‌گوید: سال‌های قبل هم افطاری ساده داشتیم، اما امسال قرار شد سفره هرشب پهن باشد و همه ماه کامل افطاری داشته باشیم. امسال تیم خوبی در مسجد داریم که امام جماعت، اعضای فعال و خیران است. حالا نیز هرشب به تعداد مهمانان و خیران افزوده می‌شود. بیشتر مهمانان از محله رضائیه هستند، اما از محلات دیگر آن‌سوی شهر هم مهمان داریم.
پای ثابت سفره‌شان سوپ، سبزی، پنیر و خرماست. البته که بعد، غذا را بسته‌بندی می‌کنند و تحویل مهمانان می‌دهند. هر‌کس که بخواهد، غذایش را اینجا میل می‌کند یا برای سحری به خانه می‌برد. هرشب هم حدود چهارصدنفر مهمان دارند.
زارع‌زاده می‌گوید: اگر غذای پس‌از افطاری هم نباشد، افطاری ساده هر شب هست و مهم دورهم‌بودنمان است. امام‌جماعت مسجد امام‌رضا (ع) هم از برگزاری این برنامه سر ذوق آمده است و آن را دوستانه و طبق سنت اهل بیت (ع) می‌داند. او می‌گوید: از برکات برگزاری مراسم افطاری ساده همین است که فقیر و غنی کنار هم می‌نشینند.
حسین مؤذنی درباره تأثیرات این برنامه می‌گوید: هرشب ابتدا نماز جماعت برگزار می‌کنیم که تقریبا مسجد پر می‌شود، سپس سفره افطاری ساده و پس‌از آن نیز مراسم روخوانی قرآن داریم. حقیقت این است که این برنامه باعث وحدت و انسجام دینی است، علاوه‌بر اینکه سنت اهل بیت (ع) نیز هست. محمد چهکندی متولد۱۳۶۴ و از فعالان محله و مسجد است که مسئولیت برنامه‌ریزی برای تهیه غذای افطاری ساده را به‌عهده دارد.
او می‌گوید: حدوده ده‌نفر از بانوان هم‌محلی می‌آیند مسجد و در تهیه غذا مشارکت دارند. سبزی‌ها را پاک می‌کنند و همه‌چیز را برای پذیرایی مهیا می‌کنند. تعدادی از آن‌ها سرکار می‌روند و عصر با خستگی دوباره در مسجد مشغول خدمت می‌شوند. سید‌محمد نبی‌زاده هم آشپز هر شب ماست که امشب به مراسم دیگری رفته است. خدا خیرشان بدهد. همه نه، ولی بسیاری از کسانی که پای این سفره می‌نشینند، شاید استطاعت مالی آن‌چنانی نداشته باشند و ما تنها وظیفه‌مان را انجام می‌دهیم.
حس خوب خدمت در مسجد
برنامه آماده‌سازی افطاری هرشب بعداز افطار با خیس‌کردن حبوبات و آماده‌سازی مواد اولیه آغاز می‌شود، گروهی بعداز نماز صبح می‌آیند، عده‌ای ظهر و مابقی عصر به جمع خدمت‌کنندگان می‌پیوندند. معصومه ضیائی، بتول غفوری و صدیقه افرادی، هرروز عصر به مسجد می‌آیند و در پاک‌کردن و بسته‌بندی سبزی و نان مشارکت دارند.
بعد از آن هم در توزیع غذا بین مهمانان و در پایان نیز به شستن ظرف‌ها کمک می‌کنند. بتول‌خانم می‌گوید: حس و حال خدمت در مسجد برای افطاری خیلی فوق‌العاده است و امیدوارم برای آخرتمان کاری کرده باشیم.
محبوبه قنبری اولین‌بار است که در برنامه افطاری ساده مشارکت دارد. او هم همانند مریم رضایی با اینکه فرزند کوچک دارند، می‌آیند و هرکاری که از دستشان برآید، انجام می‌دهند. از جارو‌کردن مسجد قبل از افطار تا شستن ظرف‌ها پس‌از برگزاری برنامه. مریم‌خانم می‌گوید: اگر بگوییم خسته نمی‌شویم، دروغ است، ولی وقتی شروع به کار کردم لذت زیادی داشت و همانند بقیه پای کار هستم.
ثریا کریمی هم با اینکه ۶۵ سال سن دارد، تمام‌وقت به برگزاری مراسم کمک می‌کند و از خدمت ابایی ندارد. او تنها زندگی می‌کند و لذت افطاری دسته‌جمعی در مسجد را با هیچ‌چیز عوض نمی‌کند. حمید صفری، رئیس شورای اجتماعی محله رضائیه، درباره برنامه می‌گوید: افطاری ساده با مشارکت فعالان محله، مسجد امام‌رضا (ع) و حسینیه شهدای محله برگزار می‌شود. تیم خوبی هستیم و با مشارکت دوستان، ادامه ماه را نیز در خدمت روزه‌داران خواهیم بود.
مسجد حضرت ابوالفضل (ع)
سفره‌ای برای نیازمندان
مسجد حضرت ابوالفضل (ع) در محله مهدی‌آباد واقع‌در نبش عباس‌آباد۲۱ هم میزبان سفره افطاری ساده است. نماز جماعت در حیاط مسجد روی موکت‌های رنگارنگ برگزار می‌شود. پس‌از نماز جماعت، عده‌ای از آقایان و بانوان فعال به‌سرعت سفره‌ها را پهن می‌کنند.
در گوشه حیاط اتاقکی کوچک محل پخت سوپ است و کنار آن ظروف پنیر و سبزی در قابلمه‌ای بزرگ چیده شده‌اند. پس‌از پهن‌کردن سفره‌ها لیوان‌های چای با کتری‌هایی در همان سفره‌ها پر می‌شوند. یکی از روزه‌داران که خیلی تشنه است، چای‌اش را در کاسه‌ای سرد می‌کند. ظروف پنیر و سبزی و نان در سفره‌ها پخش می‌شود و عده‌ای با پارچ‌های پلاستیکی ظروف سوپ را پر می‌کنند. مهمانی بی‌ریا و دوست‌داشتنی محله مهدی‌آباد و خیابان عباس‌آباد ساده است.
حبیب‌الله صبوری، عضو شورای اجتماعی محله و هیئت‌امنای مسجد ابوالفضلی، درباره برنامه می‌گوید: از سال۱۳۹۴ تا‌کنون در ماه مبارک رمضان سعی کرده‌ایم از روزه‌داران پذیرایی کنیم؛ گاهی تنها شب‌های قدر و امسال همه ماه مبارک را.
هرشب حدود ۲۵۰ مهمان داریم که عمدتا افراد بی‌بضاعت یا زنان سرپرست خانواری هستند که توانایی یا وقت آماده‌سازی افطاری را ندارند. پنج‌خانم فعال مسجدی داریم که از صبح تا پایان مراسم و شست‌وشوی ظرف‌ها پای کار هستند. مواد اولیه و نان را فراهم می‌کنم و بقیه امور برعهده این بانوان است.
فاطمه تیموری و دخترش، مهلا تیموری، خادم مسجد، و در این مراسم هم از ابتدا تا پایان پای کار هستند. او می‌گوید: به عشق حضرت ابوالفضل (ع) کار‌ها را انجام می‌دهیم و لذت می‌بریم. فاطمه فرهادپور تازه می‌خواهد افطاری بخورد. او هم از صبح می‌آید و تا دیروقت کار‌ها را انجام می‌دهد.
فاطمه آرزو دارد به زیارت حضرت ابوالفضل (ع) به کربلا برود. طاهره دین‌پرور، همسر آقای صبوری، پای کار سفره است و هر‌جا کاری از دستش برآید، برای سفره انجام می‌دهد. خانم‌های دیگری نیز هستند که هرچه از دستشان برآید، کم نمی‌گذارند. یکی از دست‌اندرکاران می‌گوید: کاش سفره این مسجد با همت خیران پر‌رنگ‌تر شود و عده بیشتری از آن برخوردار شوند، چون اکثرا نیازمند و مستمند هستند.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
نجات یک کلاسچهارمی 
آیین ۵۰۰ ساله خطبهخوانی حرم رضوی ثبت ملی شد 