
خبر تعطیلی کتابخانه جوادالائمه(ع) اعضا را نگران کرده است
سکوت همهجا را فراگرفته است. قفسههای فلزی که حکایت از قدیمیبودن کتابخانه دارد، به ردیف چیده شده و هرکدام پر از کتابهای مختلف است. وقتی از شلوغی و هیاهوی خیابان هاشمیه۳۳ وارد کتابخانه جوادالائمه (ع) در محله هاشمیه میشوید، آرامش را حس میکنید.
رنگهای همگن و چیدمانهای منظمی که کتابها و قفسهها دارند، انسان را ترغیب میکند برود لابهلای آنها و کتابهای مختلف را ورق بزند. این کتابخانه سال۱۳۷۸ بنا شده و از آن همان موقع با استقبال اهالی به یکی از مراکز فرهنگی محله بدل شده است. به گفته اهالی، بسیاری از ساکنان موفق محل، به این کتابخانه رفتوآمد داشتهاند، نوجوانان سالهای گذشته که حالا برای خودشان دکتر و مهندس و حقوقدان شدهاند.
این موضوع باعث شده است که خیران محلی از قدیم تاکنون، پای کار باشند و با کمکهای خود، کتابخانه را سر پا نگه دارند، هرچند که این روزها زمزمه تعطیلی این کتابخانه به گوش میرسد و همین باعث نگرانی اهالی کتابخوان محله شده است.
کتابخانهای با ۹ هزار عضو
کتابخانه جوادالائمه (ع) که در زیرزمین مسجد جوادالائمه (ع) قرار دارد، حدود ۹ هزارو ۲۰۰عضو و بالغبر ۲۵ هزار نسخه کتاب دارد. با وجود رواجیافتن پادکستها و کتابخانههای مجازی، این کتابخانه همچنان جایگاه خودش را دارد و هر هفته حدود پانصد تا هفتصدجلد کتاب از آن به امانت برده میشود.
ملیحه موحد، مدیر فعلی کتابخانه جوادالائمه (ع)، میگوید: این کتابخانه سال ۷۸ تأسیس شده است. کارمان را با ۳ هزار جلد کتاب شروع کردیم، ولی با همت نهاد کتابخانههای آستان قدس رضوی و خیران محلی هرروز بر تعداد کتابهای این کتابخانه افزوده شد.
او ادامه میدهد: تقریبا هرروز قبل از اینکه ما بیاییم، تعدادی از کتابخوانهای محل میآیند و چند کارتن کتاب دم در کتابخانه میگذارند. همین امروز اهالی حدود چهارصدکتاب جدید به کتابخانه اهدا کردند. برخی از کتابها را هم که در مخزن داریم، به کتابخانههای حاشیه شهر و روستاها اهدا میکنیم.
کتابخانه حقوقدانها
کتابخانه جوادالائمه (ع) پاتوق بسیاری از استادان دانشگاه است؛ مثلا استادان دانشگاه در رشتههایی مانند حقوق، ریاضی و شیمی در این کتابخانه جمع میشوند و کارهای تحقیقاتی و علمی انجام میدهند. مواجهه استادان دانشگاه با دانشجویان پشتکنکوری باعث شده است کلاسهای درسی و خصوصی برای بچهها تشکیل شود و اساتید بدون هیچ چشمداشتی، مطالب علمی را به بچهها میآموزند.
به گفته موحد، بخش کودک کتابخانه بیشتر از ۲ هزار جلد کتاب دارد و در حال حاضر سعی دارند فعالیتهای کتابخانه را بهسمت خانوادهمحور و مادر و کودک سوق دهند.
او ادامه میدهد: مخزن کتابهای حقوقی این کتابخانه هم بسیار کامل است. تاکنون دهها نفر از افراد عضو این کتابخانه در آزمون وکالت پذیرفته شدهاند و بین کتابخانههای شهر به «کتابخانه حقوقدانها» معروف است.
پا گرفتن کتابخانه طی دو ماه
رد پای ابراهیم دادخواه در ساخت این کتابخانه بسیار پررنگ است. او از اهالی قدیمی محله هاشمیه است که عضو هیئت مؤسس مسجد بوده و از تملک زمین تا مراحل ساخت را برعهده گرفته است. دادخواه میگوید: در بنای مسجد، اتاقی با ابعاد ۳۲ مترمربع برای کتابخانه طراحی شده بود ولی وقتی از آستان قدس رضوی برای تجهیز آن آمدند، گفتند این فضا کوچک است و فقط حدود ۲، ۳ هزار کتاب در آن جا میگیرد.
حاجابراهیم زیرزمین را نشان میدهد و قرار میشود کتابخانه در این مکان بنا شود. آنها به حاجابراهیم میگویند که اگر در مدت دوماه این مکان را تجهیز کند، تعداد زیادی کتاب به مسجد اهدا خواهد شد.
او میگوید: دو ماه تمام به خانه نرفتم. کارگر و بنّا را تا آخر شب نگه میداشتم تا کار تمام شود. آخر سر هم درست در مدت دوماه، ساختمان کتابخانه را تحویل دادم، با قفسه و موزاییک کف و آجرهای سهسانتی دیوارها. سال۷۸ درست روز تولد حضرت زهرا (س) بود که اینجا افتتاح شد.
تاکنون دهها نفر از افراد عضو این کتابخانه در آزمون وکالت پذیرفته شدهاند و بین کتابخانهها به «کتابخانه حقوقدانها» معروف است
در همان چند ماه اول، آنقدر مردم از کتابخانه استقبال کردند که یک کامپیوتر هم به ما دادند تا اعضا و کتابهای ورودی و خروجی را بهصورت سیستمی ثبت کنیم؛ آنموقعها بیشتر کتابخانههای شهر کارتکسی بود.
آقاابراهیم که از موضوع تعطیلی کتابخانه بهشدت ناراحت و گلایهمند است، ادامه میدهد: مردم این محل اهل کتاب و کتابخانه هستند. سالن مطالعه هم جزو ضروریات هر محله است و اگر میخواهیم مردمی تأثیرگذار داشته باشیم و جلو آسیبهای اجتماعی جوانان را بگیریم، باید آنها را به مطالعه علاقهمند کنیم.
مخاطبانی از مناطق دیگر
اعضای این کتابخانه فقط شامل اهالی محله هاشمیه نمیشوند. اینجا از چهارراه شهیدکاوه مخاطب دارد تا بولوار شهیدبرونسی. یکی از دخترخانمهای عضو کتابخانه که علاقهای به بازگوکردن نامش ندارد، میگوید: قبلا کتابخانهای در میدان سلمان بود که آن هم تعطیل شد. همه کتابخوانهای آنجا کوچ کردهاند به کتابخانه جوادالائمه (ع). دوستان من حتی از بولوار دانشآموز و دانشجو به این کتابخانه میآیند.
کتابخانه جوادالائمه (ع) حق عضویت بسیار ناچیزی میگیرد، ماهیانه ۳۰ هزارتومان! هم سرمایش مناسبی دارد و هم گرمایش. سماوری هم در گوشه کتابخانه گذاشتهاند که بچهها آب گرم داشته باشند؛ همچنین یک اجاق گاز مناسب برای پختوپز و گرمکردن غذا. این مکان هر روز از ساعت ۷ صبح تا ۲۱ فعال است و تا چندی پیش در روزهای تعطیل هم از مراجعان پذیرایی میکرد.
امانت ۱۳۰۰ کتاب در ۲۰ سال
شاید مسنترین کتابخوان این مسجد مهدی فریارمجد باشد که ۷۵ سال سن دارد. اینجا پاتوق روزهای بازنشستگی اوست و از بیستسال پیش که عضو کتابخانه شده تا حالا ۱۳۰۰کتاب به امانت برده و خوانده است. او همچنین تعداد زیادی از کتابهایش را به این کتابخانه اهدا کرده است.
او میگوید: آرامش من در مطالعه کتاب است. از ساعت۱۰ صبح اینجا هستم تا عصر. سوی چشمانم کم شده ولی همین مقدارش را هم میخواهم برای خواندن کتاب خرج کنم.
زینب مولودی استاد دانشگاه فردوسی است و دکترای ریاضی دارد، از همان استادانی که هوای بچههای پشت کنکوری را دارد و اگر سؤالی از او داشته باشند، تا شیرفهمشان نکند، بیخیال نمیشود. او میگوید: برای من امکان مطالعه در کتابخانه دانشگاه فردوسی هم فراهم است، اما چرا به آنجا بروم! اینجا هم منبع خوبی دارد، هم یک سالن مطالعه آرام. از همه مهمتر نزدیک خانهمان است.
مولودی میگوید: یکی از نقاط قوت این کتابخانه ارتباط با مادران خانهدار است که هرروز به این کتابخانه میآیند و کتاب میگیرند و در خانه مطالعه میکنند.
* این گزارش چهارشنبه یکم مردادماه ۱۴۰۴ در شماره ۶۲۶ شهرآرامحله منطقه ۹ و ۱۰ چاپ شده است.