محمدعلی، طلبه هندی که مجاور شد 
تراشکار کتابباز ذهنش را با کلمات صیقل میدهد 
با رفتن رضاشاه مسجد ابوالفضلی‌ها را ساختیم
پدرم همیشه می‌گفت: با به‌قدرت‌رسیدن رضا شاه و ممنوعیت عزاداری در ماه محرم، خیلی از هیئتی‌ها مورد تعقیب و آزار ماموران رضاشاهی قرار گرفتند و دیگر نتوانستند آشکارا عزاداری کنند. باوجوداین هیئتی‌ها برای درامان‌ماندن از دست ماموران به روستا‌های اطراف شهر رفته و مراسم عزاداری را برپا می‌کردند تا اینکه در سال۱۳۲۰ حکومت رضاشاه سرنگون شد و با رفتن او عزاداری، آزاد.
هیئتی‌ها از این موضوع آن‌قدر ذوق‌زده شده بودند که به‌شکرانه سرنگونی حکومت دین‌ستیز رضاشاه تصمیم گرفتند در همان محلی که خیمه هیئت برپا می‌شد، مسجدی تاسیس کنند و نام آن را گذاشتند «ابوالفضلی».
این حرف‌های من نیست؛ گفته‌های اصغر تقوی متولد۱۳۲۶ است که پدرش یکی از هیئتی‌ها و بانیان ساخت مسجد بوده است. می‌گوید: قدمت هیئت ابوالفضلی‌ها به دوره قاجار باز‌می‌گردد. هیئتی‌ها که هدفشان برگزاری مراسم عزاداری در ماه محرم بود، به لطف سرنگونی رضاشاه کمر همت برای ساخت مسجد بستند.
محرم فراموش‌نشدنی
با‌وجود شرایط سختی که مردم داشتند تا جایی که توان مالی‌شان برای ساخت مسجد اجازه می‌داد، کمک کردند. آنهایی هم که توان مالی نداشتند، کمک‌های جانبی می‌کردند؛ هر‌کس هر کار از دستش بر‌می‌آمد، دریغ نمی‌کرد. ساخت مسجد هنوز تمام نشده بود که ماه محرم آمد. بعد‌از چند‌سال ممنوعیت عزاداری، شور و حال عجیبی بین مردم محله به‌وجود آمده بود.
اولین مراسم عزاداری امام حسین (ع) اشک شوق و خدمت را به چشم‌های خیلی‌ها آورد. پیرمرد‌های هیئت که به آرزوی خود یعنی سرنگونی پهلوی و دیدن دوباره مراسم عزاداری رسیده بودند، با‌وجود ناتوانی و ضعف جسمانی پای پیاده به پابوس امام رضا (ع) رفتند؛ خاطره این ماه با خیلی‌ها مانده است.
با‌وجود شرایط سختی که مردم داشتند تا جایی که توان مالی‌شان برای ساخت مسجد اجازه می‌داد، کمک کردند
پایگاه کمک‌های مردمی
از آن سال محرم‌ها، مسجد سیاه‌پوش بود و مراسم عزاداری با حال و هوای خاص انجام می‌شد. اهالی به این مراسم و این فضا اعتقاد پیدا کرده بودند. هیئتی‌ها با توسل به صاحب هیئت (حضرت ابوالفضل (ع)) حاجات زیادی گرفته‌اند و هزینه‌هایش را هم خودشان قبول می‌کردند؛ آب، برق و خدمت رایگان.
با همت اهالی و کمک‌های مردمی ساختمان قدیمی مسجد بازسازی شد و ساختمان جدید جای آن را گرفت. تقوی در ادامه با‌اشاره‌به محوریت مسجد در تحولات محله می‌گوید: دوران انقلاب مسجد ابوالفضلی (ع) یکی از کانون‌های اصلی تجمع انقلابیون محله و منطقه بود. هر روز صبح گرد‌همایی زنان و مردان بود و سخنرانی یکی از انقلابیون و امام جماعت مسجد. مردم در‌حالی‌که پرچم و پلاک در دست داشتند، با شعار «مرگ بر شاه» به طرف حرم مطهر حرکت می‌کردند. در روز‌های جنگ هم مسجد یکی از پایگاه‌های اصلی اعزام نیرو و کمک‌های مردمی به جبهه بود.
یک مسجد، چند کاربری
حالا مسجد با یک کتابخانه عضو‌های بسیاری دارد و گاه کلاس‌های آموزشی و تربیتی با حضور کارشناسان در آن برگزار می‌شود. هر هفته شب‌های جمعه با حمایت و همکاری هیئت ابوالفضلی (ع) جلسه قرآن‌خوانی برپاست؛ علاوه‌بر این نماز‌های جماعت روزانه، نمازگزاران بسیاری را جذب کرده است.
* این گزارش در شماره ۱۴۰ شهرآرا محله منطقه ۵ مورخ ۱۸ اسفندماه سال ۱۳۹۳ منتشر شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
