علی کیومرثی، فاتح قلههای بلند ایران است 
رمضانعلی شاکری؛ نامی گمنشدنی در کوچه تاریخ 
غلامعلی رأفتی برای مدرسه‌سازی تجارت را کنار گذاشت
یکی از دغدغه‌های بشر، جاودانگی است. او در سالیان دراز روش‌های گوناگون و عجیبی را امتحان کرد تا اینکه فهمید تنها نام نیکو ماندگار می‌شود. نام نیکو هم جز خدمت به خلق خدا به‌دست نمی‌آید که البته راه‌ها و روش‌های بسیاری دارد. یکی از این راه‌ها مدرسه‌سازی است.
چه نام‌هایی بر سردر مدارس یا خاطره بنای یک مدرسه ماندگار شده است. امروز ما نیز مهمان رئیس مجمع خیرین مدرسه‌ساز منطقه ما شدیم تا با او قدری درباره مدرسه‌سازی و فعالیتش گفتگو کنیم. غلامعلی رأفتی تمایلی به مصاحبه درباره خویش نداشت ولی ما را برای دانستن فعالیت‌های این مجمع و امور مدرسه‌سازی یاری کرد. ما هم سعی کردیم از گوشه‌وکنار گریزی به خودش بزنیم تا اهالی محله با یکی از خیّرین مدرسه‌ساز منطقه ما که ساکن محله شریعتی مشهد است، آشنا شوند.
با یک آجر در مدرسه سازی سهیم شویم!
غلامعلی رأفتی متولد سال ۱۳۲۴ است. او سال‌ها در پیشه بازرگانی مشغول بود. با قبول ریاست مجمع خیّرین مدرسه‌ساز امور تجارت را به فرزندانش واگذار کرد. وی درباره مجمع خیّرین مدرسه‌ساز بیان می‌دارد: سال ۷۷ برای نخستین‌بار در کشور این مجمع در استان خراسان تاسیس شد، در سال بعد مجمع خیّرین مدرسه‌ساز در تهران نیز تاسیس شد. از آن پس هر استان مجمع خیّرین مدرسه‌ساز دارد. در حال حاضر در نقاط مختلف مرکز یا شعبه‌ای از این مجمع به چشم می‌خورد. در ۹ ماه ابتدایی سال ۱۳۱ تفاهم‌نامه به امضا رسید که ۴۰ درصد از هزینه‌ها را خیّرین پرداخت کردند.
هرکسی که علاقه‌مند به این کار است می‌تواند با توجه به وضعیت مالی‌اش در این کار شریک شود، حتی برای یک آجر در یک مدرسه!
او می‌افزاید: یکی از مسائل مطرح در حال حاضر بازسازی مدارس است. در چند سال اخیر خیّرین مدارس را با مصوبات مقاوم‌سازی می‌کنند. در خبری خواندم که در زلزله اخیر آذربایجان مدارس خیّرساز آسیبی ندیده‌اند که این مسئله موجب خوشحالی من شد. رأفتی هم چنین به افراد علاقه‌مند توصیه می‌کند: هرکسی که علاقه‌مند به این کار است می‌تواند با توجه به وضعیت مالی‌اش در این کار شریک شود، حتی برای یک آجر در یک مدرسه!
پیشرفت کشور؛ هدف مدرسه‌سازی
امور خیر، بسیار است ولی انتخاب یک کار حتما دلیل خاصی دارد. اگر چه غلامعلی رأفتی در امورخیر دیگری نیز فعالیت می‌کند ولی حضور پررنگی در عرصه مدرسه‌سازی دارد. او هدف خیّران از انتخاب این امرخیر را چنین توضیح می‌دهد: همه کارهای نیکو زیبا هستند و در پیشگاه خداوند ارج و منزلت خاصی دارد. ولی درک اولویت‌ها نیزمطرح است.
پیشرفت یک کشور در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بستگی به سطح ارتقای دانش مردم آن کشور دارد. خوشبختانه در حال حاضر مردم کشورمان علاقه‌مند به تحصیل و سوادآموزی هستند و کشورمان در عرصه علمی نیز از جایگاه خوبی در جهان برخوردار است. وی در بیان هدف خویش یک بیت شعر برایمان می‌خواند: «ای که دستت می رسد کاری بکن ، پیش از آن کز تو ناید هیچ کار.»
از ۴ شیفی مدارس تا ۲ شیفتی آن‌ها
این نیکوکار مدرسه‌ساز منطقه ما تاکنون مدارس بسیاری ساخته است که از ذکر تعداد آنان خودداری می‌کند. وقتی از تعداد مدارسی که ساخته‌اند می‌پرسید، گریزی می‌زند و یادی از خیّران مدرسه‌ساز می‌کند: خیّران مدرسه‌ساز بسیار هستند.
مرحوم قفلی در شهرستان‌هایی نظیر فریمان، تربت، زاوه و در ناحیه ۷ مشهد مدارسی ساخته‌است. همین‌طور بخشی‌فر در کلات و تربت، مرحوم دکترفرخ، پدر و پسر باقرزاده، دکتر خیامیمهندس مصلی‌نژاد در نواحی مختلف مشهد و سایر شهرستان‌ها نامشان را به نیکویی ثبت کرده‌اند.
خود او نیز نه تنها در منطقه ما بلکه در سایر نواحی مشهد و همین‌طور در شهرستان‌ها مدرسه ساخته است. شاید شما به‌خاطر داشته باشید، زمانی‌که تعداد مدرسه‌ها در سطح کشور بسیار کم بود به‌گونه‌ای‌که در مناطق محروم مدارس را تا چهارشیفت هم تقسیم می‌کردند. او ضمن بیان فعالیت خیّران از بهبود مدارس کشور خبر می‌دهد و می‌افزاید: زمانی‌که در این زمینه شروع به فعالیت کردم، گاه مدارسی تا چهارشیفت هم در مناطق محروم وجود داشت.
در برخی مناطق محروم مدارس را تا چهارشیفت هم تقسیم می‌کردند
نیاز منطقه؛ اولویت اصلی
شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که آیا نیکوکاران مکان مدرسه را انتخاب می‌کنند یا همه هزینه را خودشان پرداخت می‌کنند؟ رأفتی در این‌باره توضیح بیشتری به ما می‌دهد و اظهار می‌دارد: مثلث مجمع خیّران، آموزش‌وپرورش و سازمان نوسازی به خوبی با یکدیگر تعامل دارند.
آموزش‌وپرورش بر حسب نیازهای منطقه مکان‌یابی می‌کند و گاهی هم در زمینی وقفی مدرسه ساخته می‌شود. مجمع برای حفظ نیت‌های خیّرین بر ساخت مدرسه نظارت می‌کند. او می‌افزاید: نیاز منطقه اولویت اصلی ماست.
گاهی خیّری منطقه خاصی را در نظر داشته ولی منطقه چنین نیازی نداشته و هزینه‌کردن در منطقه غیرمنطقی بوده‌است. در این مواقع نظر خیّر را به سمت دیگری جلب می‌کنیم البته خیّران هم در این زمینه همکاری می‌کنند. رأفتی درمورد هزینه‌های مدرسه بیان می‌دارد: هر خیّری درصدی از هزینه را قبول می‌کند و آن‌ها کل هزینه را می‌پردازند.
نام پدر و مادرهای خیّران بر سردر مدارس
گاهی بر سردر مدارس نام شخص خاصی را می‌بینیم که ما را به یاد خیّری مدرسه‌ساز می‌اندازد. رأفتی در مورد نحوه نام‌گذاری مدارس خیّرساز به ما می‌گوید: نیکوکاران مختارند هر نامی را بر روی مدرسه‌ای که می‌سازند، بگذارند البته یک شرط دارد که خیّر ۵۰ درصد از هزینه را بپردازد. وی اضافه می‌کند: معمولا خیّران نام پدر و مادر یا فرزندانشان را بر روی مدارس می‌گذارند. برخی نیز یک نام را انتخاب و شماره‌گذاری می‌کنند. من نام رفعت را بر روی مدارسم گذاشته‌ام.
حامی‌دانش‌آموزان بی‌بضاعت هستیم
از او می‌پرسم: کودکان به مدارس می‌روند و تا مقطعی که برایشان مقدور باشد تحصیل می‌کنند، گاهی پیش می‌آید فردی به خاطر مسائل مالی درس و تحصیل را رها می‌کند. خیّران در این زمینه کاری می‌کنند؟ رأفتی چنین پاسخ می‌دهد: در حال حاضر موسسات خیریه و بنیاد‌های فرهنگی وجود دارد که افرادی مستعد و کوشا که توانایی مالی چندانی ندارند را حمایت می‌کنند. البته خیّرانی هستند که به‌صورت شخصی افرادی را تحت پوشش خود قرار می‌دهند.
بنیاد قلم‌چی در این زمینه با ما همکاری می‌کند و ما افراد مستعد بی‌بضاعت را به آنان معرفی می‌کنیم. خوشبختانه کسی در کشور به این خاطر از تحصیل باز نمی‌ماند. وی در پاسخ به این سوالمان که آیا در مدارس شما چنین دانش‌آموزی بوده، می‌گوید: معمولا در مدارس روستایی دانش‌آموزان تا مقطع راهنمایی و دبیرستان تحصیل می‌کنند و به‌ندرت شخصی ادامه تحصیل می‌دهد. در مدارس شهری هم با چنین دانش‌آموزی در مدارسم برخورد نکرده‌ام.
لبخند رضایت بر لبان دانش‌آموزان
در پایان از او می‌خواهم از خاطراتش در این عرصه به ما بگوید. غلامعلی رأفتی تنها به این سخن اکتفا می‌کند که در این کار همه چیز خاطره است. وقتی برای افتتاح مدرسه می‌رود و لبخند دانش‌آموزان را می‌بیند همین بهترین خاطره‌اش می‌شود.
* این گزارش چهارشنبه، ۲ اسفند ۹۲ در شماره ۴۴ شهرآرامحله منطقه ۱۰ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
