سیدرضا هاشمی قدیمی‌ترین پارچه‌فروش طلاب است 
محله الهیه؛ پرچمدار منطقه ۱۲ است 
سیدرضا هاشمی قدیمی‌ترین پارچه‌فروش طلاب است
سیدرضا هاشمی قدیمی‌ترین پارچه‌فروش بولوار شهید مفتح است. او درسال ۱۳۳۰ اولین پارچه‌فروشی محله طلاب مشهد را افتتاح کرد و هنوز هم بعد از گذشت ۵۰ سال و در ۸۰ سالگی به فروش پارچه مشغول است.
سیدرضا هاشمی قدیمی‌ترین پارچه‌فروش بولوار شهید مفتح است. او درسال ۱۳۳۰ اولین پارچه‌فروشی محله طلاب مشهد را افتتاح کرد و هنوز هم بعد از گذشت ۵۰ سال و در ۸۰ سالگی به فروش پارچه مشغول است. به سراغ قدیمی‌ترین فروشنده پارچه در محله (طلاب) می‌رویم و با او درباره بازارفروش در سال‌های گذشته و امروز صحبت می‌کنیم.
قدیم بیشتر پارچه‌ها خارجی بود
سیدرضا با اشاره به فراوانی پارچه‌های خارجی در ۵۰ سال گذشته می‌گوید: در بین سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۰ کارخانه‌های پارچه‌بافی زیادی در ایران وجود نداشت، فقط چند کارخانه پارچه‌بافی در یزد، تهران و قزوین وجود داشت که بیشتر پارچه‌های نخی و طبیعی تولید می‌کردند.
درگذشته بیشتر پارچه‌های موجود در ایران از خارج وارد می‌شد که بیشتر پیراهنی و کت و شلوار انگلیسی بودند
همچنین یک کارخانه پارچه‌بافی هم در شهرستان بهشهر وجود داشت که برای اولین‌بار پارچه‌های غیر طبیعی (مصنوعی) در آن تولید می‌شد. با توجه به جمعیت چند میلیونی ایران، این کارخانه‌ها مقدار کمی از نیاز داخلی مردم را تامین می‌کردند، به همین دلیل بیشتر پارچه‌های موجود در ایران از خارج وارد می‌شد که بیشتر پیراهنی و کت و شلوار انگلیسی بودند.
پارچه‌های فاستونی نیز از کشور چک‌اسلواکی و آلمان به ایران وارد می‌شد. پارچه‌های چیت و ساتن نیز از شوروی به ایران می‌آمد. بازار این پارچه‌ها به‌طورکلی در دست روس‌ها بود. آنها در چند شهر شمالی ایران همچنین در مشهد و تبریز دفتر و نمایندگی فعال داشتند که از این دفتر‌ها اجناس خود را به‌صورت کلی به شهر‌های دیگر ایران می‌فرستادند. روس‌ها حتی به رقبای خارجی خود هم اجازه ورود این نوع پارچه را نمی‌دادند و معمولا از راه نفوذ سیاسی، آشوب و... رقبا را از صحنه بیرون می‌کردند.
تاسیس کارخانه پارچه‌بافی در مشهد
سیدرضا در ادامه با اشاره به تاسیس کارخانه پارچه‌بافی در مشهد می‌گوید: در همان زمان بود که دو کارخانه پارچه‌بافی جامعه و مقدم در مشهد تاسیس شد. با افتتاح این دوکارخانه مشهد به یکی از قطب‌های پارچه‌بافی ایران تبدیل شد. پارچه‌های فاستونی ساخت این دوکارخانه بسیار مرغوب و باکیفیت بودند.
گران‌شدن پارچه‌های باکیفیت و ورود پارچه‌های خارجی بی‌کیفیت
سیدرضا در ادامه با نشان دادن پارچه‌هایش که بیشتر خارجی هستند، درباره پارچه‌های امروزی می‌گوید: بیشتر پارچه‌های موجود در پارچه‌فروشی‌های مشهد خارجی هستند. بیشتر این پارچه‌ها از کشورهای چین، کره، اندونزی، تایلند و هند به ایران وارد می‌شوند، البته پارچه‌های فاستونی انگلیسی، سلیک و هیلد از اروپا نیز وارد می‌شود. امروزه جنس بیشتر پارچه‌های موجود در بازار از مواد مصنوعی و پلی‌استر است و پارچه‌های نخی خیلی کم شده‌اند.
او در پایان با اشاره به درجه یک بودن پارچه‌های فاستونی ایرانی که در بازار وجود دارد، می‌گوید: در چند ماه گذشته قیمت پارچه‌ها به دلیل تحریم‌ها و بالارفتن قیمت دلار افزایش پیدا کرده بود، اما حالا کمی وضعیت بهتر شده است. پارچه‌های ایرانی نیز تحت تاثیر همین اتفاق‌ها و نبود مواد اولیه‌ای که از خارج وارد می‌شود، با کیفیت کمتری تولید می‌شوند. علاوه بر این شیک‌بودن و شستشوی بهتر پارچه‌های خارجی باعث استقبال مردم از این پارچه‌ها شده است.
خریدهای نسیه‌ای
سیدرضا هاشمی در ادامه با اشاره به اینکه در گذشته خرید پارچه رونق بیشتری داشت، می‌گوید: در گذشته مردم سالی یک بار لباس نو می‌پوشیدند. معمولا این خریدها یک ماه مانده به عید نوروز شروع می‌شد. آن سال‌ها به دلیل نبود لباس‌های دوخته شده و قیمت ارزان پارچه و به‌طورکلی به‌صرفه‌بودن دوختن لباس، بیشتر مردم پارچه می‌خریدند و لباسشان را خیاط می‌دوخت.
بیشتر خریدهای پارچه به صورت نسیه یا قسطی بود. آن سال‌ها به دلیل فقر مالی بیشتر مردم به صورت نسیه خرید می‌کردند. معمولا هر خانمی که برای خرید پارچه می‌آمد، مقدار کمی از پول پارچه را می‌پرداخت و بقیه پول را هفتگی پرداخت می‌کرد.
حتی برخی همین پول هفتگی را هم نداشتند و پرداخت پول یک پارچه تا چندین ماه طول می‌کشید. به همین دلیل بیشترین ورشکستگی در بین پارچه فروش‌ها بود و پارچه‌فروشی در کار خود موفق می‌شد که پولدار و صبور بود.
در آن زمان پارچه‌های متناسب با طبقه‌های اجتماعی مختلف وجود داشت. بیشتر کسانی که نمی‌خواستند پول زیادی به پارچه بدهند یا تمکن مالی کمتری داشتند، از پارچه‌ای به نام ماسواکتر استفاده می‌کردند. طبقه متوسط از ساتن و مخمل طبقهس پولدار از مخمل گل‌دار و پارچه‌ای به نام کانگا استفاده می‌کردند.
تغییر لباس شب عید مردم
البته در سال‌های اخیر به دلیل افزایش مزد دوخت و وجود مغازه‌های فراوان لباس‌فروشی تعداد کمتری پارچه می‌خرند. البته فقر مالی نیز در کم‌شدن خرید پارچه بسیار موثر بوده است. برای همین شب عید که می‌شود، بیشتر مردم روانه مغازه‌هایی می‌شوند که لباس‌های آماده و دوخته‌شده دارند. این باعث شده خرید لباس شب عید مردم تغییر کند.
* این گزارش یکشنبه، ۲۵ اسفند ۹۲ در شماره ۹۶ شهرآرامحله منطقه ۴ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
