برات شیری سرمایه زندگی‌اش را وقف ساخت مسجد کرد

مریم دهقان| واقف زمین مسجد امام‌حسین(ع) در محله بهارستان، سال‌ها پیش بدون آنکه بخواهد به وقف و کار خیر فکر کند، زمینی می‌خرد تا سرمایه زندگی‌اش و سرپناهی برای بچه‌هایش باشد، اما خیلی نمی‌گذرد که تصمیم می‌گیرد زمینش را وقف کند؛ چراکه برکت وجود یک مسجد در محله به‌مراتب بیشتر از داشتن قطعه‌زمینی شخصی است. 

بهانه این تصمیم هم خوابی بود که سه شب، ذهن برات شیری را به خود مشغول کرده بود. این خواب برای بسیاری از افرادی که از تصمیم او باخبر شده بودند، مهم نمی‌آمد ولی «شیری» تصمیم نهایی را گرفته بود و دیگر به حرف‌های اطرافیان که می‌گفتند چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است، اعتنایی نداشت.

شاید آن روز‌ها او این‌طور می‌اندیشید که وقف زمین، توفیقی است که خدا نصیب او کرده است و نباید برای اجرای آن بیش از اندازه تعلل کند. سرانجام دل او با وقف زمین، آرام می‌گیرد و نخستین خشت را که همان اهدای زمین بوده، می‌گذارد،  اما نبود خیّر برای گذاشتن خشت‌های بعدی، کار ساخت مسجد را با وقفه روبه‌رو می‌کند.

ساختمان نیمه‌کاره‌ای که در انتهای خیابان شهیدمزدوری ۲۹ (سپاه ۵۱)، نرسیده به کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده خلج واقع شده، همان مسجد امام‌حسین (ع) است.

با اینکه بعد از گذشت حدود ۱۵ سال از وقف زمین هنوز عملیات عمرانی مسجد کامل نشده است و هنوز باید راه‌پله‌های اینجا را با احتیاط طی کنیم تا لباس‌هایمان خاکی نشود، سال‌هاست که فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی این مسجد آغاز شده و بخشی از نیاز فرهنگی و مذهبی ساکنان را برطرف می‌کند؛ چراکه در این محدوده، تنها دلخوشی اهالی به همین ساختمان چهارطبقهِ نیمه‌کاره است.

خوابی برای ساخت مسجد

اعضای هیئت‌امنای امروز مسجد امام‌حسین (ع) در محله بهارستان بر این باور هستند که گاهی یک خواب بهانه‌ای می‌شود تا قدم خیری برداشته شود؛ «قصه ساخت مسجد امام‌حسین (ع) هم به یک خواب برمی‌گردد؛ به خوابی که «برات شیری» در سه شب متوالی می‌بیند.

واقف زمین مسجد، ۱۵ سال پیش زمینی به مساحت ۲۰۰ مترمربع داشته که آن را وقف مسجد کرده است

واقف زمین مسجد، حدود ۱۵ سال پیش در انتهای خیابان شهید مزدوری ۲۹ (سپاه ۵۱)، زمینی به مساحت ۲۰۰ مترمربع داشته که در خواب به او گفته می‌شود این زمین باید وقف مسجد شود.

شیری، شب اول به خوابش اهمیتی نمی‌دهد ولی وقتی همان خواب را دو شب دیگر و پشت سرهم می‌بیند، بر خودش واجب می‌داند که پیگیر موضوع شود. همین می‌شود که به‌دنبال افرادی برای عضویت در هیئت‌امنا می‌گردد و در زمانی کوتاه هیئت‌امنای مسجد شکل می‌گیرد و پرونده‌ای به نام مسجد امام‌حسین (ع) در امور مساجد باز می‌شود.»

بلاتکلیفی هفت‌ساله

اعضای هیئت‌امنای مسجد مشخص می‌شوند، اما درحالی‌که هنوز اقدامی را پیش نبرده‌اند، گوشه‌ای از اختلاف‌های جزئی و کهنه‌شان باعث می‌شود که چندنفر از آنها عهدی را که برای ساخت مسجد با هم بسته بودند، زیر پا بگذارند و کار متوقف شود.

هیئت‌امنایی که روزی قرار گذاشته بودند با هم خانه خدا را بسازند، بعد از نخستین کلنگ، از هم روی برگرداندند و به‌دلیل اختلاف‌های شخصی، هفت‌سال کار را به تعویق انداختند.

حضور یک روحانی

تعهد و دلسوزی که باشد، هرچقدر سنگ هم جلوی پایت بیندازند، برایت مهم نیست. با تلاش، آنها را از سر راهت دور می‌کنی و به راهت ادامه می‌دهی؛ هرچند سال‌ها طول بکشد. 

بعد از گذشت هفت‌سال از نخستین اقدام ناموفق «برات شیری» برای ساخت مسجد امام‌حسین (ع)، حضور حجت‌الاسلام علی‌اکبر مقصودی در خیابان شهیدمزدوری، روزنه امیدی برای ساکنانی می‌شود که از سال‌ها پیش چشم‌انتظار ساخت مسجد محله‌شان بودند.

این حضور تقریبا به سال ۱۳۸۷ برمی‌گردد. خیابان شهیدمزدوری آن زمان جمعیت زیادی نداشت و خانه‌سازی‌ها تازه رونق گرفته بود.

مقصودی ابتدا کار فرهنگی‌اش را در محله با تشکیل جلسه‌های قرآنی خانگی برای کودکان و نوجوانان آغاز کرد، اما کم‌کم بزرگ‌تر‌ها هم جذب این جلسات شدند و با اعتمادی که اهالی به مقصودی پیدا کرده بودند و اصرار برخی ساکنان محله، او راضی به پیگیری کار‌های ساخت مسجد شد.

نخستین نماز

بار‌ها شنیده‌ایم که به‌عمل کار برآید به سخندانی نیست. بعد از اینکه علی‌اکبر مقصودی پذیرفت که کار‌های مربوط به ساخت مسجد را پیگیری کند، در سال ۱۳۸۹ با کمک هم‌محله‌ای‌هایش، هیئت‌امنایی تشکیل می‌دهد و خودش هم امام‌جماعت مسجد می‌شود.

آنها در مدت سه ماه گودبرداری و فُندانسیون اولیه را انجام می‌دهند و پایان این مرحله از کار با عید سعید فطر هم‌زمان می‌شود، اما هنوز این زمین، نشانی از مسجد شدن ندارد.

هیئت‌امنای جدید برای اینکه سایر اهالی را از اینکه قرار است مسجدی ساخته شود باخبر کنند، پرده‌ای نصب و نماز عید فطر را در زمین مسجد برگزار می‌کنند.

این گونه می‌شود که آسمان آبی، سقف و تکه‌موکت‌هایی که هریک از اهالی محله برای اقامه نماز با خود آورده بودند، زمین نمازگزاران می‌شود و نخستین نماز در مسجد امام‌حسین (ع) برگزار می‌گردد.
تلاش برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی امید، باعث می‌شود حرکتی صورت بگیرد و اگر این منبع انرژی در وجود آدمی نباشد، سرنوشت نامعلومی را برایش رقم می‌زند. در کنار امیدوار بودن، اینکه به دیگران هم امید بدهیم، هنر بزرگی است.

مقصودی با پشتکارش، به مردمی که چشم‌انتظار ساخت مسجد بودند، روحیه می‌داد و آنها هر کمکی از دستشان برمی‌آمد، انجام می‌دادند. او هر شب به همراه دیگر اعضای هیئت‌امنا به خانه‌های محله سر می‌زد و برای تهیه هزینه‌های ساخت مسجد، کمک مالی جمع می‌کرد. اگرچه در آن زمان تامین هزینه‌های جاری زندگی برای ساکنان این خیابان سخت بود، هر خانواده‌ای هرچقدر توانست، به مسجد کمک کرد.

بودجه‌ای برای به اتمام رساندن ساخت مسجد نمانده است

مقصودی برای تأمین هزینه‌های ساخت مسجد هر شب بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان از ساکنان شهیدمزدوری جمع می‌کرد. این پول فقط جواب دستمزد کارگران مسجد را می‌داد. آنهایی هم که پولی نداشتند، به‌عنوان کارگر کمک می‌کردند و برخی نیز که کارشان ساخت‌وساز بود، گاهی وانتی از مصالح به مسجد تقدیم می‌کردند.

مقصودی برای تأمین هزینه‌های ساخت مسجد هر شب بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان از ساکنان جمع می‌کرد 

حمایت سپاه و شهرداری نیز بخشی از نگرانی‌های مالی را کم کرده بود، اما همچنان بعد از گذشت پنج‌سال از تصمیم جدی هیئت‌امنا برای ساخت مسجد، هنوز جای کار زیادی وجود دارد و برای اتمام آن نیاز به مبلغی بیش از ۱۰۰ میلیون تومان است.

در حال حاضر هنوز سقف‌ها، آشپزخانه، سرویس بهداشتی بانوان، سیم‌کشی داخلی طبقات، محراب مسجد و نمای بیرونی آن تکمیل نشده و بودجه‌ای برای به اتمام رساندن کار‌های داخلی نمانده است.

مکان فعلی مسجد، جواب‌گوی جمعیت نیست

خیابان شهیدمزدوری، نه فضای سبزی دارد نه سالن ورزشی و از آنجا که امکانات تفریحی و ورزشی در اینجا نیست، مسجد امام‌حسین (ع) تنها مأمن فرهنگی ساکنان شده است که جمعیت این خیابان و بخشی از محدوده سپاه را پوشش می‌دهد.

به گفته اهالی و ساکنان، این جمعیت حدود ۲ هزار و ۵۰۰ نفر است. با اینکه مسجد در زیربنایی به مساحت ۲۰۰ مترمربع و چهارطبقه ساخته شده است، ساکنان معتقدند این مکان به‌تن‌هایی جواب‌گوی نیاز اهالی نیست.

به گفته سعید محمدی، خادم مسجد و یکی از اعضای هیئت‌امنا، شب‌های قدر در این مسجد جای سوزن انداختن نیست. حتی برای اقامه نماز ظهر، در بخش خواهران فضای کافی وجود ندارد و نمازگزاران به‌سختی در صف‌ها می‌ایستند.

در این مسجد، طبقه اول برای نمازگزاران اختصاص یافته و طبقات دوم و سوم حسینیه است. همچنین طبقه چهارم که ساختش به‌تازگی تمام شده، برای پایگاه فرهنگی درنظر گرفته شده است.

محمدی که امور اجرایی مسجد را دنبال می‌کند، ما را از یک قدم بزرگ برای ساکنان این خیابان باخبر می‌سازد که به‌علت مشکلات مالی هنوز به ثمر نرسیده است. او می‌گوید: پشت مسجد، دو قطعه زمین وجود دارد که هرکدام ۶۲ مترمربع است.

اگر ما بتوانیم این زمین‌ها را بخریم، مسجد بزرگ‌تر می‌شود و مکان جدید جواب‌گوی جمعیت خواهد بود، اما ما هنوز طبقات مسجد را تکمیل نکرده‌ایم و بودجه‌ای برای خرید این زمین‌ها نداریم. صاحب زمین‌ها نیز با وجودی که به پول نیاز دارد، تابه‌حال زمینش را به مشتری دیگری نفروخته است، اما هنوز معلوم نیست که ما بتوانیم آن زمین‌ها را بخریم و مسجد را توسعه دهیم یا خیر؟

کمبود امکانات در تنها مأمن فرهنگی خیابان شهیدمزدوری

همت بلند دار که مردان روزگار از همت بلند به جایی رسیده‌اند. حالا روزبه‌روز بر جمعیت ساکنان خیابان شهیدمزدوری افزوده می‌شود و نیازشان به وجود پایگاهی فرهنگی بیشتر.

مقصودی، تیمی فرهنگی تشکیل داده و از همان ابتدای ساخت مسجد، قسمتی از آن را به پایگاه بسیجی اختصاص داده که نامش «شهید روشندل» است. تشکیل حلقه‌های صالحین، برگزاری اردو و کلاس‌های اوقات‌ فراغت در حد بضاعت و امکانات و تشکیل تیم فوتسال و برگزاری برنامه‌های مناسبتی، از جمله برنامه‌های این کانون است.

البته، چون برخی ساکنان  این خیابان، جزو قشر ضعیف و کم‌برخوردار جامعه هستند، با کمترین امکانات اینجا کنار آمده‌اند؛ مثلا در کلاس رایانه، حدود ۱۵ نفر حضور دارند و این کلاس با یک دستگاه رایانه برگزار می‌شود. پیگیری‌های مقصودی و دوستان مسجدی‌اش برای دریافت مساعدت از نهاد‌های مختلف نیز بی‌نتیجه مانده است و جواب درستی به آنها نداده‌اند.

به گفته هیئت‌امنا، این مسجد حتی پارچه سیاه کافی برای ایام محرم و صفر و شب‌های قدر ندارد تا با استفاده از آن، محیط مسجد را سیاه‌پوش کنند.

آرزوی داشتن مسجدی زیبا

روز‌های پایانی ساخت مسجد، روز‌های شیرینی است؛ همسایه‌ای آستین هایش را بالا زده و آجر به بنا می‌دهد تا دیوار‌های مسجد را بالا ببرد. در کنار عملیات عمرانی مسجد، خانم‌های محله، دلشان به جلسه‌های قرآن هر روزه ماه مبارک رمضان خوش است تا دور هم جمع شوند و از حال یکدیگر باخبر شوند.

نوجوانان و جوانان برای آمدن به مسجد اشتیاق دارند تا در مراسم مختلف، مداحی کنند و بسیاری از اتفاق‌های خوب دیگر.

با اینکه مسجد امام حسین (ع) برای کامل شدن راه زیادی در پیش دارد، در همین مرحله از یک حُسن خوب بهره‌مند است؛ ساکنان خیابان شهیدمزدوری، این مسجد را از خود می‌دانند و برای سامان یافتنش هرکاری از دست‌شان بربیاید، انجام می‌دهند. مردم اینجا ساده و بی‌ریا با هم ارتباط دارند و یکدیگر را دوست دارند، مسجدشان را دوست دارند و یکی از آرزوهایشان داشتن مسجدی کامل و زیباست...

* این گزارش سه شنبه، ۱۶ تیر ۹۴ در شماره ۱۵۲ شهرآرامحله منطقه ۷ چاپ شده است.