خیابان مدرسه‌ها در آزادی۲۶ 
دنیا خانه گذر است 
تا بهبودی کامل بیمار؛ فقط یک ویزیت
مهدی بیرجندی| اگر سری به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و بهداشتی بزنیم، با پزشکان تلاشگر و دلسوزی روبه‌رو می‌شویم که برای نجات جان هزاران انسان در گوشه‌وکنار این دنیای پهناور تلاش می‌کنند. آنها با فعالیت‌های خود همواره برای سلامتی مردم پیشگام بوده‌اند و به‌دور از هرگونه حاشیه به فکر نجات انسان‌ها و سلامت آنها هستند و در این راه از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنند و به‌نوعی جهاد به‌معنای واقعی را می‌توان در عملکرد این انسان‌های شریف و دلسوز جامعه مشاهده کرد.
اگر گشت‌وگذاری در محله پنجتن آل‌عبا داشته باشید و پرس‌وجویی کنید، بعید است نام دکتر علی دایی‌نژاد به گوشتان نخورد. پزشکی که بیست سال از عمر خود را برای خدمت به مردم این محله در حاشیه‌شهر مشهد سپری کرده است. پیداکردن مطبش کار چندان سختی نیست؛ از یکی‌دو نفر که پرس‌وجو کنی، پیدا می‌کنی. وارد پنجتن ۷۹ که می‌شوی، تابلوی مطبش همان ابتدای کوچه به چشم می‌خورد. پله‌ها را یکی پس‌از دیگری طی کردم و با استقبال گرم این پزشک مردمی منطقه روبه‌رو شدم. در ادامه، حاصل گفتگوی ما با دکتر علی دایی‌نژاد را بخوانید.
رویشی از محلات محروم مشهد
دایی‌نژاد تاکنون ۵۰ سال از زندگی خود را با موفقیت پشت‌سر گذاشته است. او در یکی از محلات محروم مشهد به‌نام «خواجه‌ربیع» متولد می‌شود. مادرش تا ششم نظام قدیم ادامه تحصیل می‌دهد وقتی می‌بینند که کشف حجاب یکی از شرایط ادامه تحصیل است از درس خواندن منصرف می‌شوند، پدر و مادر علاقه‌مند هستند که فرزندانشان درس بخوانند تا بتوانند به جامعه خدمت کنند و در این راه، از هیچ حمایتی دریغ نکردند. علی، فرزند بزرگ خانواده به‌همراه حسین، برادر کوچک‌ترش پزشک هستند. مریم و مهری، دو خواهر او در رشته مامایی فارغ‌التحصیل شده‌اند و طبابت می‌کنند. محمد، آخرین فرزند این خانواده هم اکنون مهندس عمران است.
از علی‌آقا می‌خواهم کمی از دوران تحصیلش در مدارس بگوید: سه مقطع ابتدایی، راهنمایی و متوسطه را در مدارس شهید هروی، آیت‌الله مجلسی و شهید خرسندی گذراندم. آن زمان با کمترین امکانات موجود درس می‌خواندیم. سال ۶۵ در رشته پزشکی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد پذیرفته شدم.
دکتر دایی‌نژاد عشق به پزشکی و درمان بیماران را علت اصلی انتخاب رشته پزشکی بیان کرد و ادامه داد: مشوقان اصلی من برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی در ابتدا دایی و پس‌از آن، عمویم بودند که هر دو پزشک هستند. ازطرف دیگر، در آن زمان آرزوی هر دانش‌آموز، پزشک‌شدن بود و این برگرفته از عزت و احترام فوق‌العاده‌ای بود که پزشکان در میان مردم داشتند، اما علت اصلی، علاقه خودم برای ادامه تحصیل در رشته‌ای بود که بعداز فارغ‌التحصیلی بتوانم به افراد جامعه کمکی کنم.
او پس‌از فارغ‌التحصیلی، جهت گذراندن خدمت مقدس سربازی به‌مدت دو سال به استان سیستان‌وبلوچستان اعزام می‌شود و در آنجا با محرومیت‌هایی که مردم آن استان داشتند، بیشتر آشنا می‌شود. دایی‌نژاد از همان زمان به‌دنبال فرصتی می‌گردد تا برای مردم کشورش در محله‌های محروم خدمت کند و دراین‌باره می‌گوید: خدمت در منطقه‌ای که به من نیاز داشته باشند و تاثیرگذار باشم برایم مهم بود تا اینکه در شهریور ۷۵ با پیگیری‌ها و تحقیقات خودم در محله پنجتن آل‌عبا (التیمور سابق) مطبی را افتتاح کردم.
از خرابی تا آبادی التیمور
از دکتر می‌خواهم از اوضاع محله پنج تن آل عبا (التیمورسابق) در دهه ۷۰ برایمان تعریف کند؛ او بیان می‌کند: به یاد دارم محله التیمور سابق خارج از محدوده شهری بود. سیستم گازرسانی نداشت و وضعیت بهداشت بسیار تکان‌دهنده بود؛ کانال روباز آب‌های فاضلاب خانگی از میان خیابان عبور می‌کرد و برخی مواقع نونهالان و نوجوانانی از همین محله‌ها در آن سقوط می‌کردند و جانشان را از دست می‌دادند.
این پزشک منصف بااشاره‌به اینکه در زمینه عمران و آبادانی این محله شهرداری نقش بسزایی داشته است، گفت: از زمانی که این محله به محدوده شهرداری پیوسته، اقدامات خوبی صورت گرفته است؛ بازگشایی فرهنگ‌سراها، ایجاد فضای‌سبز و بوستان‌های متعدد باعث شده که این محله به وضعیت نسبتا مطلوبی دست پیدا کند و امیدواریم در آینده از این هم بهتر شود.
یک بار ویزیت تا بهبودی کامل
در میان پزشکان، بسیاری هستند که با هربار مراجعه هزینه ویزیت دریافت می‌کنند، اما دکتر دایی‌نژاد با عزم و اراده‌ای که دارد، تنها به دریافت یک ویزیت تا انتهای بهبودی هر بیمار بسنده می‌کند و دراین‌باره می‌گوید: بیمارانی که به من مراجعه داشتند، تنها یک‌بار حق ویزیت را پرداخت کرده‌اند و همواره سعی داشتم تا انتهای روند درمانی، آنان را به‌طور رایگان ویزیت کنم. این مسئله به‌قدری برای بیماران من در این محله روشن است که در صورت وجود مشکل خودشان به من مراجعه می‌کنند.
از روی کنجکاوی از او علت این کار را جویا می‌شوم؛ او توضیح می‌دهد: هرچند دریافت ویزیت حق قانونی من است، وظیفه من درمان بیمار است؛ حتی اگر مجبور شوم بیمار را چندبار معاینه کنم تا به‌طور کامل درمان شود و بهبود یابد؛ آن وقت است که به یک لذت و احساس عالی انسانی دست می‌یابم.
او برایمان می‌گوید که در این مدت به‌دلیل ایجاد روابط دوستانه با بیماران اصلا خستگی را احساس نکرده است و همواره شعارش در این بیست سال این بوده است که «اگر پزشک بیمار را دوست داشته باشد، بیمار هم پزشک را دوست خواهد داشت». به‌علاوه وی خواهرش، مهری را تشویق می‌کند تا در حوزه مامایی تحصیل کند و به دعوت او، برای خدمت به مردم محله پنجتن آل‌عبا بیایید و در فاصله چندقدمی خودش مطب بزند.
دکتر علی دایی‌نژاد در سال ۸۲ با نازنین موسوی که وی نیز پزشک است، ازدواج می‌کند و حاصل زندگی آنها دختری ده‌ساله به‌نام «ساینا» است.
درمان؛ لایه بیرونی کار در حوزه سلامت
در ادامه، دکتر دایی‌نژاد از تجارب دو دهه خود برای ما این‌طور می‌گوید: در مدت دو دهه فعالیت در زمینه درمانی، دریافتم که درمان یک لایه بیرونی از کار در حوزه سلامت و پزشکی است؛ به این معنا که بیماران صرفا برای درمان یک بیماری به پزشک مراجعه می‌کنند و در این میان توجهی به حوزه پیشگیری ندارند؛ بنابراین تصمیم گرفتم با ورود به حوزه مسائل زیرساختی بهداشت گامی در حد توان در حوزه پیشگیرانه بردارم.
مهم‌ترین چیزی که در حوزه زیرساخت اهمیت داشت، مسائل بهداشتی بود. ما باید بتوانیم در روند بیمارشدن سدّی ایجاد کنیم و زمان ایجاد بیماری را با اقدامات پیشگیرانه طولانی‌تر کنیم. باتوجه‌به اینکه بیشتر ساکنان این محله از قشر کم‌درآمد جامعه هستند، پیش‌از این، مجبور بودند بخش زیادی از درآمد خود را در حوزه درمان بیماری‌ها هزینه کنند و این روند دارای چرخه معیوبی بود.
او اضافه می‌کند: خوشبختانه سال گذشته از طرف مسئولان بهداشت لزوم اجرای طرح تحول نظام سلامت در دستورکار قرار گرفت و اعلام شد که قرار است تا مراکز بهداشت حاشیه‌شهر را به بخش خصوصی واگذار کنند.
من نیز باتوجه‌به شناخت و علاقه‌ای که نسبت‌به مردم و محله پنجتن آل‌عبا داشتم و می‌دانستم که مرکز بهداشت این منطقه نیازمند توجه بیشتری است، تصمیم گرفتم در مناقصه‌ای که به‌منظور خصوصی‌سازی مراکز بهداشت برگزار شده بود، شرکت کنم و توانستم با لطف الهی با سود بسیار پایینی در این مناقصه برنده شوم.
خدمات رایگان در بهترین پایگاه‌های بهداشت
این پزشک با اشاره به اینکه پایگاه‌های بهداشتی در گذشته پاسخگوی نیاز مردم این محله نبود، می‌گوید: پس‌از دراختیارگرفتن مرکز، در قدم اول با استقرار سه پایگاه بهداشتی و ارتقای زیربنا و به‌کاربردن متخصصان مجرب سعی کردم تا خدمات مطلوبی را به مردم این منطقه ارائه دهم. درحال‌حاضر این پایگاه دارای شش ماما، شش مراقب بهداشت و دو پزشک است.
علی دایی‌نژاد ضمن تشکر از همکاری‌های بخش دولتی، تعاملات میان بخش خصوصی و دولتی را عاملی برای عبور از دشواری‌های پیش رو دانست و خاطرنشان کرد: خوشبختانه مسئولان بهداشت تعامل و همکاری خوبی با پایگاه‌های ما دارند.
وی در تشریح فعالیت‌هایی که در این مرکز انجام می‌شود، بیان می‌کند: این مرکز از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. در واحد بهداشت محیط‌وحرفه‌ای علاوه‌بر کنترل بهداشتی اصناف، آب شرب منطقه را نیز کنترل می‌کنیم و در واحد بیماری‌ها سعی داریم تا از بروز بیماری‌های واگیردار نظیر هپاتیت، سل و ایدز پیشگیری کنیم.
او ادامه داد: خیلی خوشحال هستم که بعداز بیست سال توانسته‌ام علاوه‌بر حوزه درمان، در حوزه بهداشت که مسیری اساسی‌تر در جهت سلامت مردم است، گام بردارم.
خوشحالم که توانسته‌ام علاوه‌بر درمان، در حوزه بهداشت که مسیری اساسی‌تر در سلامت مردم است، گام بردارم
همکاری رسانه‌ها برای فرهنگ سازی
دایی‌نژاد مراکز بهداشتی را قلب مردم هر منطقه در حوزه سلامت می‌داند و عنوان می‌کند: از رسانه‌ها تقاضا می‌کنم تنها به حوزه بیماری‌ها نپردازند؛ بلکه با فرهنگ‌سازی صحیح و مناسب به ارتقای وضعیت پیشگیری از بیماری‌ها نیز اقدام کنند و با تهیه گزارش‌های مختلف به بهبود این‌گونه مراکز کمک کنند.
وی با ابراز رضایتمندی از اجرایی‌شدن طرح تحول سلامت در حاشیه سطح شهر، اضافه کرد: این طرح باعث فعال‌شدن مراکز بهداشت شده است و رسانه‌ها می‌توانند با پرداختن به این مسئله، گامی اساسی درجهت آشنایی مردم با خدمات رایگان این مراکز بردارند.
پیشگیری بهتر از درمان است
دکتر دایی‌نژاد بااشاره‌به این مسئله که پیشگیری بسیار آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر است، تصریح می‌کند: دست‌به‌دست هم دهیم تا کمک کنیم جامعه از هزینه‌های گزاف درمانی نجات پیدا کند. در روش سنتی، بیماران مداوما به داروخانه‌ها، مطب پزشکان و بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند و در یک چرخه معیوب درمانی قرار می‌گیرند. سیستم بهداشتی باید بتواند با تحت پوشش قراردادن آحاد جامعه کاری کند تا مردم هرچه‌دیرتر بیمار شوند و به‌تبع نیاز کمتری به مراجعه برای درمان بیماری‌ها داشته باشند.
این پزشک دلسوز پیشگیری و شناسایی بیماری‌های مزمن را به‌عنوان یک اصل کاری در حوزه بهداشت مطرح می‌کند و می‌افزاید: پرداختن به مسئله بهداشت مردم برخلاف بسیاری از اقدامات درمانی نیاز به زمان دارد و به همین دلیل، خدماتی که در پایگاه‌ها و مراکز بهداشتی انجام می‌شود، به‌صورت تدریجی است؛ به‌طورمثال در این پایگاه، ۲۵ بیمار سِل شناسایی شدند و بازه‌های زمانی روزانه توزیع دارو به درِ منازل بیماران نیز به‌طور رایگان صورت می‌پذیرد.
پرونده الکترونیکی سلامت؛ راهگشای سلامت شهروندان
یکی از طرح‌های بسیار خوبی که به‌همت معاونت بهداشتی و ریاست مرکز بهداشت شماره دو مشهد آقای دکتر محمودی و ستاد‌های مراکز بهداشت در مشهد برگزار می‌شود، توسعه طرح تحول سلامت و تشکیل پرونده الکترونیک سلامت است.
تمامی شهروندان باید به مراکز بهداشت منطقه سکونت خود مراجعه کنند و این پرونده را برای خود تشکیل دهند. حتی اگر فردی بیماری نداشته باشد نیز باید این پرونده را تشکیل دهد تا تحت نظارت ناظران سلامت، در بازه‌های زمانی مشخص وضعیت سلامتش به‌طور رایگان ارزیابی شود.
آماده‌ایم برای تشکیل پرونده
آقای دایی‌نژاد با بیان این مطلب که تمامی خدمات مراکز بهداشت رایگان است، می‌گوید: اهالی پنجتن آل‌عبا می‌توانند با مراجعه به پایگاه‌های بهداشتی این منطقه به‌طور رایگان علاوه‌بر تشکیل پرونده سلامت، تحت پوشش خدمات درمانی و بهداشتی این منطقه قرار بگیرند.
علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره خدماتی که در این پایگاه‌ها انجام می‌شود می‌توانند به مرکز سلامت جامعه التیمور به‌نشانی پنجتن ۶۲ مراجعه کنند.
*این گزارش یکشنبه ۲۱ شهریور ۱۳۹۵ در شماره ۲۱۵ شهرآرامحله منطقه ۴ چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
