منطقه ۷، محدوده خوش و آب و هوای مشهد

 منطقه ۷ هویت تاریخی، فرهنگی، مذهبی و اجتماعی درخوری دارد که می‌تواند برای اهالی و هزاران گردشگری که به شهر مشهد می‌آیند، موردتوجه قرار گیرد.  

وقتی صحبت از منطقه‌مان به میان می‌آید، شاید ذهن همه شما به‌سمت مهم‌ترین و پرترددترین ورودی مشهد، بزرگ‌راه‌ها و خلاصه تعداد زیاد خودرو‌هایی برود که بیشترشان از شهر‌ها و استان‌های دیگر مهمان ما شده‌اند.

اما بزرگ‌ترین منطقه شهری مشهد، جاذبه‌هایی دیدنی و تفریحی دارد که شاید هنوز ناشناخته مانده است، حتی از زمانی که هنوز هیچ تفریحگاه و بوستانی در این قسمت از شهر وجود نداشته، این منطقه به‌علت آب‌وهوای خوش و مناظر طبیعی «هفت‌حوض»، همواره مورد توجه اهالی دور و نزدیک بوده است.

آرامگاه خواجه‌اباصلت

حتما تابه‌حال در جنوب منطقه و در حاشیه بزرگ‌راهِ بعد از عوارضی، شاهد حضور پرشمار زواری بوده‌اید که به قصد زیارت بقعه مبارک خواجه‌اباصلت آمده باشند. روز اول عید بهترین فرصت است که سال جدیدتان را در یک فضای معنوی آغاز کنید؛ بنابراین پیشنهاد ما به شما، رفتن به آرامگاه خواجه‌اباصلت، فرزند صالح (یا سلیمان) هروی است.

آرامگاه خواجه‌اباصلت در فاصله چند کیلومتری شهر مشهد قرار دارد. این مکان از قرن‌ها پیش، مورد توجه شیعیان بوده و چنانچه امروزه نیز معمول است، گروهی برای تقرب به خواجه، وصیت می‌کرده‌اند که در کنار وی برای همیشه آرام گیرند و این از سنگ‌قبر‌های کهن که در اطراف آرامگاه خواجه هست، کاملا مشهود است.

بسیاری از عرفای بزرگ نیز در اینجا مدفون هستند؛ چنانچه یکی از سنگ‌قبر‌ها به درویش‌علی متوفی به سال ۷۲۶ ه‍. ق متعلق است.  

بنای اصلی بقعه، چهارضلعی است و ازهرسو به‌وسیله چهار در به بیرون مرتبط می‌شود. تزیینات کاشی هفت‌رنگ، دو رواق مستطیلی‌شکل و آینه‌کاری‌های این بنا، زیبا و دیدنی است.

از زندگى خواجه‌اباصلت، اطلاع دقیقى در دست نیست. تاریخ‌نویسان، او را گاهى غلام، گاهى برده و گاه محدث و متکلم و راوى بسیار مشهور و دانشمندى نامدار و نیز در برخى از متون، او را از ثروتمندانى که علما را موردملاطفت قرار مى‌داده است، معرفى کرده‌اند؛ ولى مردم او را خادم و محرم امام رضا (ع) مى‌دانند که در دم مرگ آن حضرت، حاضر بوده است.

وی کتاب وفاه‌الرضا را تالیف کرده بود و در ۱۷شوال سال ۲۰۷ هجری قمری در خراسان درگذشت.

بهشت رضا

معمولا شهروندان آخرین شب جمعه سال را به زیارت اهل قبور می‌روند و ضمن قرائت فاتحه‌ای برای درگذشتگان، از آنها برای باقی‌مانده روزهایشان طلب دعای خیر می‌کنند. اگر فرصت نکردید تا پیش از آغاز سال جدید بر سر مزار رفتگان بروید، روز اول عید، در مسیر آرامگاه خواجه‌اباصلت، به بهشت‌رضا نیز بروید. از رفتن سر مزار شهدا نیز در این روز غفلت نکنید.

خواجه‌مراد

خوشبختانه مکان‌های معنوی و زیارتگاهی نزدیک منطقه ۷، در یک مسیر و فواصل نزدیک‌به‌هم قرار گرفته‌اند. آرامگاه خواجه‌مراد نیز در ۱۵ کیلومتری جاده مشهد به تهران در دامنه کوه و در کنار یک چشمه قرار گرفته است.  

اصل بنا، اتاق چهارگوشه‌اى به ابعاد ۴/۳۰×۴ متر است. در اطراف بقعه، چند اتاق به‌صورت جدا از هم براى سکونت زائران ساخته شده که جزو آن بخش‌هایی است که در چند سال اخیر به آن اضافه شده است.

در نماى شمالى، ایوان بزرگى به ارتفاع ۵متر بنا شده که داراى تزیینات آینه‌کارى است. پشت‌بغل‌هاى ایوان نیز با کاشى‌هاى هفت‌رنگ زینت شده است. بر فراز ایوان و دو سوى آن، دو گلدسته کم‌ارتفاع کاشى‌کارى‌شده، به نماى ورودى، جلوه خاصى بخشیده است.

در کتیبه پیشانى ایوان، درباره شخصیت صاحب‌مقبره چنین آمده است: «مقبره شریفه هرثمه‌بن‌اعین مشهور به خواجه‌مراد راوى به شهادت حضرت امام‌رضا (ع) که در سنه ۲۱۰ وفات یافته.»

نام خواجه‌مراد، هرثمه‌بن‌اعین است و خواجه‌مراد لقبی است که مردم به وی داده‌اند؛ زیرا به کرامات وی سخت مومن و پایبند هستند.

از جاذبه‌های این مکان معنوی به محیط آرامگاه می‌توان اشاره کرد؛ چون در شکاف کوه و کنار یک چشمه آب قرار گرفته، بسیار مصفاست و از فراز کوه‌های نه‌چندان بلند مشرف بر آن می‌توان چشم‌انداز وسیعی از دشت مشهد را نظاره کرد.

در کنار مقبره خواجه‌مراد که کوچک و ساده است، مزار یکی از دراویش معاصر خراسان به‌نام حاج‌محمد‌علی سرابی، ملقب به نورعلی‌شاه خاکسار قرار دارد که در سال ۱۳۵۳ ه. ش از دنیا رفته است.

شما برای گذراندن چند ساعت در این محیط، نگرانی نخواهید داشت؛ چون محوطه آرامگاه خواجه‌مراد، مجهز به رستوران، سرویس بهداشتی و اتاق‌هایی برای اقامت مسافران است.

همچنین در ابتدای ورودی آرامگاه، بازارچه‌ای است که در آن سوغات به‌ویژه صنایع دستی مشهد به فروش می‌رسد. اگر قصد خرید صنایع سنگی و خصوصا دیگچه و دیزی سنگی را دارید، اینجا بهترین جاست.

هفت‌حوض

یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی مشهد که در دل کوه‌های خلج، جا دارد، هفت‌حوض است. این منطقه، با خودرو حدود ۷کیلومتر با مشهد فاصله دارد. بعد از طی این مسافت، باید خودرو را پارک کنید و باقی‌مانده مسیر را که ۲کیلومتر است، پیاده طی کنید.

منطقه گردشگری هفت‌حوض، ۷ حوضچه طبیعی دارد که در همه آنها آب جریان دارد. اندازه حوضچه‌ها با هم فرق دارد و بعضی از این حوضچه‌ها به اندازه یک استخر کوچک وسعت دارند. آب بعد از عبور از این هفت حوضچه به حوضی بزرگ‌تر می‌ریزد و رودخانه مسیرش را ادامه می‌دهد.  

حوض‌ها یا «دولین»‌های متعدد در این مکان دیدنی و مفرح در نزدیکی منطقه ما، بر اثر فرسایش شیمیایی توسط باران‌های اسیدی در بستر یکی از سرشاخه‌های رودخانه طرق از ارتفاعات رو به جنوب بینالود شکل گرفته است.  

از ویژگی‌های این منطقه، بکر و دست‌نخورده‌بودن آن است. همچنین سکوت عجیبی که در آن حکم‌فرماست، آرامش خاصی به شما هدیه می‌دهد. صدای جریان آب و پرنده‌هایی که در این منطقه وجود دارند، گوش‌نوازترین صدا‌ها در هفت‌حوض است که می‌توانید در یکی از روز‌های تعطیل در نوروز، آن را تجربه کنید.

برای رسیدن به زیباترین پدیده و جاذبه طبیعی شهر مشهد، باید به دل کوه‌های خلج در اطراف مشهد سفر کنید. بعد از واردشدن به سیدی و جاده خلج و طی‌کردن حدود سه کیلومتر از جاده، به یک دوراهی می‌رسید.

از این قسمت، شما باید جاده اتوبان و آسفالت سمت چپ را ادامه دهید تا به میدان‌مانندی برسید. حالا اینجا، ورودی منطقه گردشگری هفت‌حوض است؛ خودرویتان را پارک کنید و برای حدود دو کیلومتر پیاده‌روی، آماده شوید.  

به‌دلیل وجود سنگ‌های صاف و صیقلی، باید جانب احتیاط را پس از ورود به منطقه رعایت کنید. به گردشگران توصیه می‌شود تاجایی‌که امکان دارد، به‌علت کوهستانی‌بودن منطقه بین طلوع تا غروب آفتاب از محیط طبیعی و دلپذیر این مکان استفاده کنند و وسایل و لوازم مناسب ازقبیل کفش، لباس و... به‌همراه داشته باشند.

باغ گیاه‌شناسی

باغ گیاه‌شناسی در هر فصل سال زیبایی خاص خودش را دارد. این باغ واقع‌در بولوار جمهوری اسلامی، دارای مساحت تقریبی ۲۵ هکتار است.

این باغ دارای ۱۱ کلکسیون است که از ترکیب هنر معماری، معماری منظر و علم گیاه‌شناسی شکل گرفته است. این ظرفیت تفریحی و البته علمی‌تحقیقاتی، حدود سه  سال است که در منطقه ما ایجاد شده است و دارای بیش از ۴۴ هزار و ۵۰۰ مترمربع چمن، ۱۴۹۵۰ اصله درخت و درختچه، ۲۵ هزار مترمربع گل دائم و ۹ هزار و ۵۰۰ مترمربع گل فصلی است.  

برای افزایش اطلاعات شما یادآوری می‌شود تنهاباغ گیاه‌شناسی مشهد، کلکسیون گیاهان دارویی معطر نیز دارد و هر سال در فصل رویش گل‌های داوودی در آن جشنواره گل برپا می‌شود.  

بوستان ریحانه

بوستان ریحانه فضای مناسبی برای دورهمی‌های زنانه است. بوستانی که فقط بانوان حق دارند وارد آن شوند و می‌توانند با راحتی کامل در آن به ورزش و تفریح بهاری بپردازند. خوشبختانه بوستان ریحانه از امکانات بسیار خوبی هم برخوردار است که به‌راحتی می‌تواند شما را برای یک روز کامل سرگرم کند.

نشانی بوستان ریحانه مشخص است؛ بولوار فرودگاه، بعد از پل غدیر، نرسیده به بولوار صابر، درِ شرقی بوستان ریحانه. خانم‌های عزیز، یادآوری می‌شود همراه‌داشتن تلفن‌همراه، دوربین و برخی از وسایل در بوستان ممنوع است؛ اما می‌توانید انواع خوراکی و وسایل سرگرمی را با خود ببرید.

کاروان‌سرای باباقدرت

یکی از دیدنی‌های مشهد که امروزه از جاذبه‌های گردشگری شهر نیز به‌شمار می‌آید، مجتمع گردشگری باباقدرت است.  

این کاروان‌سرا به‌منظور استراحتگاه و منزل آخر ورود به شهر مقدس مشهد در زمان قاجار ساخته شده است و تا سال‌های طولانی با همین کاربری مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در حدود پنجاه سال پیش، پس از اینکه آخرین وارث متولی آن که اسحاق خان قرائی، فرماندار وقت مشهد در زمان قاجار بوده، از دنیا می‌رود، به‌دلیل نبود وارث دیگر به دولت وقت واگذار می‌شود.  

این مکان تاریخی، در سال ۱۳۸۵ براساس توافق بخش خصوصی و دولتی باعنوان مجتمع گردشگری باباقدرت مورد بازسازی و مرمت قرار می‌گیرد و عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود.  

علاقه‌مندان به مکان‌های تاریخی می‌توانند در یکی از روز‌های تعطیل به خیابان شهید صدر بروند و هم در محیط سنتی و غرفه‌های صنایع دستی این ظرفیت منطقه وقت بگذرانند و یک‌وعده غذا یا عصرانه را در آن تجربه کنند.  

فرصتی برای اسب‌سواری 

مدت زیادی از فعالیت باشگاه سوارکاری سالار در منطقه ما نمی‌گذرد؛ ولی در همین مدت کم هم طرف‌داران خودش را جذب کرده است. اگر سری به محله تاریخی طرق زدید از آنجا به باشگاه سوارکاری بروید و با اسب‌های خوب باشگاه، دشت زیبای طرق را زیر پا بگذارید!

در این مجموعه ۲۲ هزارمترمربعی که اطرافش را دشت‌ها و زمین‌های خالی تشکیل می‌دهد، علاقه‌مندان می‌توانند پس از گذراندن دوره‌های آموزشی و یادگیری سواری، با اسب‌های خود در مسابقه‌های کورس، پرش از مانع و حتی چوگان شرکت کنند.

امکان اسب‌سواری تفریحی هم در این باشگاه فراهم است که برای اوقات‌فراغت حسابی جذاب و متفاوت خواهد بود. همچنین تماشا از این مجموعه و حضور در آن برای همه آزاد است.  

بوستان کودکان!

بهتر است خانواده‌ها، چندروزی هم در ایام عید به کودکان اختصاص دهند. یکی از امکانات اختصاصی منطقه ما که به‌واسطه قرارگرفتن کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، برای بزرگ‌تر‌ها نیز حس نوستالژیکی دارد، بوستان میرزاکوچک‌خان است. این بوستان، همچنین دارای زمین چمن مصنوعی است و طرف‌داران زیادی دارد.  

بوستان میرزاکوچک‌خان ۳۲ هزار مترمربع وسعت دارد و به‌دلیل نزدیکی به حرم، مکانی دلنشین برای زائران است

نشانیِ پارک شهر سابق را همه ساکنان منطقه ۷ می‌دانند، اما یادآوری آن ضرری ندارد؛ حاشیه خیابان دانش شرقی و در نزدیکی بازار رضا و ضلع جنوب غربی میدان ۱۷ شهریور.

بوستان میرزاکوچک‌خان ۳۲ هزار و ۳۲۵ مترمربع وسعت دارد و به‌دلیل نزدیکی به حرم رضوی، مکانی دلنشین برای زائران به شمار می‌آید. این بوستان، امکاناتی مثل کتابخانه عمومی، زمین بازی کودکان و زمین‌های ورزشی مختلف دارد.  

بوستان قائم

سیزدهم فروردین روز طبیعت است و حتما شما هم با خانواده‌تان به یک نقطه سرسبز می‌روید. پیشنهاد ما در این روز، رفتن به بوستان قائم، یکی از بزرگ‌ترین و مجهزترین بوستان‌های منطقه است.  

اگر دلتان می‌خواهد در ارتفاعات آب‌وهوای بهار و زیبایی‌های این فصل را با تمام وجود لمس کنید، سری به این بوستان بزرگ و نسبتا جدید منطقه بزنید. بوستان قائم با برخورداری از امکاناتی همچون آلاچیق، زمین بازی ویژه کودکان و زمین‌های مختلف ورزش‌های گوناگون می‌تواند جذابیت‌های زیادی برای شما داشته باشد.

در میان جا‌های بسیار دیدنی و امکانات دیگر منطقه که در این گزارش فرصت معرفی دوباره‌شان را نداشتیم، تعدادی مثل بوستان زائرپذیر غدیر، در ۱۵ روز نخست فروردین به مهمانان ما از سایر شهر‌ها اختصاص دارد که امیدواریم به همه مسافرانی که در این مکان تفریحی اسکان می‌یابند، روز‌های خوشی بگذرد.

* این گزارش سه شنبه، ۲۴ اسفند ۹۵ در شماره ۲۳۲ شهرآرامحله منطقه ۷ چاپ شده است.