خیابان شهدا یکی از معابر قدیمی محله فردوسی است که چند شهید را تقدیم انقلاب کرده است. این معبر فرعی محل تردد اهالی چندروستا ازجمله زاک و ماریان است و ازاینرو پررفتوآمد است. از اواخر دهه ۵۰ خدمات رفاهی به این محله آمد. تا قبل از آن، زمینهای این محدوده اغلب زیر کشت چغندر قند، گندم و جو بوده است.
به گفته دهیار و قدیمی این محله، نهر آبی در این خیابان جاری بود که اهالی برای شستوشو از آن استفاده میکردند. مقابل آرامگاه فردوسی هم یک چشمه آب بوده که آب نوشیدنی و پختوپز از آنجا تأمین میشده است.
انتهای خیابان شهدا به دیوار کاهگلی و حصار شهر توس منتهی میشود. این دیوار، بخشی از بارو یا حصار توس محسوب میشود که دیوار عظیمی از خشت و گل است. این دیوار حدود ۶کیلومتر بر گرد شهر تابران کشیده شده است.
ابتدای خیابان شهدا درست روبهروی دبستان شهادت، ساختمان اداره پست واقع است. زمین این اداره نیز مثل زمین مسجد و مدارس کوچه ازسوی کشاورزان برای امور خدمات عمومی واگذار شده است.
مجید آراسته متولد ۱۳۵۱ در همین محله و از اهالی کوچه شهداست. او زمانی دهیار روستا بوده و الان بهعنوان رئیس شورای اجتماعی محله پیگیر مطالبات هممحلهایهای خود است.
مدرسه شهادت جزو قدیمیترین مدارس محله است و در سال ۱۳۳۸ ساخته شد. این دبستان که تا قبل انقلاب «فردوسی» نام داشته است، با شهادت دانشآموزانی از این مدرسه از «فردوسی» به «شهادت» تغییر نام یافت.
مسجد ۶۰ ساله جامع صاحبالزمان (عج)، در این خیابان بنا شده است. حاجحسین ثابتبکتاش بانی و خیری بود که سال ۹۹ این بنای مذهبی را به شکل امروزی بازسازی کرد.
* این گزارش پنجشنبه یکم شهریورماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۶۷ شهرآرامحله منطقه ۱۱ و ۱۲ چاپ شده است.