نوشته های رضا سلیمان نوری در سایت مشهد چهره

کوچه «سرشور‌۲۸» در روزگار ناصرالدین‌شاهی به‌دلیل قرار گرفتن در قسمت انتهای جنوبی محله «سرشور» که دارای باغ‌های بزرگ بوده و درنتیجه کم‌رفت‌و‌آمد محسوب می‌شده، «آرام» نام گرفته است.

کوچه باغ‌ویسی (مهرافروز کنونی) یکی از مسیر‌های ایجاد‌شده بر‌اثر تغییر و تحولات رخ‌داده در درون حصار یا باروی ایجاد‌شده در دوره شاه‌طهماسب صفوی است.

قدیمی‌ترین نامی که تاکنون در اسناد برای این گذر شناسایی شده مشیر است؛ مشیر بر‌اساس اسناد موجود مخفف نام طبیبی به اسم مشیرالدوله بوده که در دهه‌های ابتدایی قرن ۱۴ در این کوچه سکونت داشته است.

کوچه شهید نباتی مقدم بیش از۱۵۰سال سابقه دارد و در این سال‌ها نام‌های مختلفی را تجربه کرده است. در این میان قدیمی‌ترین نام، کوچه «تکیه پلاسی‌ها» و به‌طور خلاصه کوچه پلاسی‌هاست.

کوچه ذوالفقار منشعب از کوچه سرشور یا فرعی شماره‌۲ خیابان اندرزگوی مشهد، یکی از کوچه‌های پیچ‌در‌پیچ است که انسان از تغییر جهت‌های بسیار آن متعجب می‌شود.

اندکی پس از ایجاد مسجد منبرگلی در اواخر دوران قاجاریه، ابتدا خود این بنای مذهبی به دلیل منبر خاصی که برخی ماه‌های سال در کنار آن ایجاد می‌شد، به مسجد منبرگلی مشهور شد. در ادامه هم کوچه‌ مسجد به همین نام شناخته شد.

سال‌های عمر این کوچه به تازگی در محدوده سه‌رقمی‌شدن قرار گرفته است و تعداد نام‌هایی که در این دوران بدان شناخته شده، درخورتأمل است. این کوچه به نام حاج ابراهیم چاووش خوانده می‌شده است.

حاج حسین‌آقا ملک همه زندگی‌اش وقف مردم بود. تنها یک موردش باغ وکیل‌آباد بود که مساحتش بیش از هفتاد هکتار است و بهترین گردشگاه برای مردمی بود که به آن منطقه می‌آمدند.

کوچه‌ای که این روز‌ها با عنوان «شهید‌جعفر نهاوندی» تابلو خورده است، روزگار قبل‌از‌مشروطه را به خود ندیده است؛ اما در همین دوران اندک هم به نام‌های مختلفی مشهور شده که رایج‌ترین آنها «حاج حسن» است.

این کوچه که اکنون تابلوی «وحدت‌یک» با زیرنویس «شهید مهدی محبتی» را در ابتدای دیوار خود دارد، در ابتدایِ ایجاد به کوچه «پشت‌بهره» معروف بود. دلیل این نام‌گذاری هم قرار گرفتن این کوچه در پشت دیوار یا در لهجه مشهدی «بهره» مشهد بود که روزگاری بر دورتادور شهر کشیده شده بود.