از دانش و مهارتش در زمینه طب سنتی استفاده و هر موقعیتی را به فرصت تبدیل میکند. ریحانه اکبری زنی از دهه ۶۰ است که این روزها اهالی محلههای دور و نزدیک و حتی مناطق دیگر او را با داروهای گیاهی و طب سنتیاش میشناسند، ولی پیش از این نیز کارآفرینی نمونه در زمینه صنایع دستی بوده است که نهتنها برای خود بلکه برای بسیاری از خانمهای محله و اهالی زادگاهش، روستای پیوهژن، شغل ایجاد کرده است.
همراه با او که این روزها در حوزه طب سنتی کار میکند و مطالعاتش را روی عسل و فرآوردههای زنبور عسل متمرکز کرده است، میشویم تا از یافتهها و فرازونشیبهای زندگی کاری او بیشتر بدانیم.
کار در منطقه را از سال ۸۷ با آموزش صنایع دستی شروع کردم. خودم لیسانس مدیریت خانواده دارم، ولی حدود سال ۸۵ بود که اولین آموزشهای هنری مانند سفرهآرایی و میوهآرایی را در پایگاه بسیج همین منطقه که خانم اردشیری مسئولش بود، فراگرفتم.
در منطقه کارم را با آموزش شروع کردم و خانمهای زیادی هم علاقهمند شدند. آنزمان هنرهایی مانند تابلوهای سهبعدی، هویهکاری و گلهای تزئینی بازار خوبی داشت که زمینه اشتغال بانوان محله را هم فراهم کرد.
من در خوداشتغالی بانوان ثبتنام کردم و عضو سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و سازمان فرهنگ و ارتباطات هم شدم. از آن به بعد صنایع دستی بسیاری ارائه کردم و در نمایشگاههای زیادی غرفه داشتم.
چون موفق شده بودم بازار کار خوبی پیدا کنم یک کارگاه صنایع دستی زدم و کارهای متنوع و جدید ارائه دادم. ۵۰ نفر در این کارگاه مستقیم و غیرمستقیم مشغول به کار بودند.
همان زمان در بازار گل فتحآباد یک فروشگاه اجاره کردم و توانستم محصولات تولیدیمان را به سراسر کشور ارائه کنم. صادرات به عراق، افغانستان و پاکستان هم داشتیم و تولیدات خانمهای منطقه را به این کشورها میفرستادم.
در منطقه شناختهشده بودیم و کارهایی در زمینه گلهای تزئینی ارائه میکردیم که مواد آن از طبیعت جمعآوری شده و بعد رنگآمیزی و تزئین و به صورت گل عرضه میشد.
ز اینکار خیلی استقبال شد و در سالهای ۹۰ و ۹۱ اولین خانمی بودم که در بازار گل فتحآباد فروشگاه داشتم و بنکداری میکردم.
همان سالها رایزن فرهنگی ایران در قطر، آقای دکتر واعظی، که در یکی از نمایشگاهها کارهای من را دیده بود برای آموزش صنایع دستی دعوتم کرد تا به این کشور بروم.
در افتتاحیه بوستان حجاب که ویژه بانوان است نیز از من بهعنوان بانوی کارآفرین تجلیل و نمایشگاهی از محصولات من نیز برگزار شد.
تا حدود سال ۹۲ به کار در زمینه صنایع دستی ادامه دادم، اما با ورود کالاهای چینی دیگر مثل قبل بازار نداشتیم و نمیتوانستیم کار ارائه دهیم.
کمکم کار صنایع دستی را کنار گذاشتم و باتوجه به زمینهای که در خانواده ما وجود داشت به بحث گیاهان دارویی و عسل علاقهمند شدم. حرفه پدر و مادر در همین زمینه است و، چون به این مبحث علاقهمند شده بودم، شروع به مطالعه و تحصیل در این زمینه کردم.
دورههای زیادی را در زمینه شناخت گیاهان دارویی و فواید آنها گذراندم و آگاهی خودم را درباره گیاهان دارویی افزایش دادم.
در دورههای طب سنتی دانشگاه پردیس تهران شرکت کردم و دورههایی را در دانشگاه پونای هند گذراندم. در قزاقستان نیز دورههای طب سنتی را سپری کردم و حتی همکاریهایی با این کشور در راستای شناسایی و معرفی گیاهان دارویی ایران داشتم.
بعد از آن در تلاشی در منطقه ییلاقی پیوهژن از توابع بخش احمدآباد شهرستان مشهد که افتخار میکنم از آن منطقه هستم، فواید گیاهان دارویی آنجا را که مردم بهعنوان علف دور میریختند، شناسایی کردم.
البته این شناخت در سایه دورههایی که در هندوستان گذرانده بودم و همچنین مطالعه کتاب دایرهالمعارف گیاهان دارویی به دست آمد چراکه در این کتاب تصویر رنگی تک تک گیاهان به همراه خواص آن درج شده بود.
جالب است که در همین مدت دریافتم که پوشش گیاهی هر منطقه باتوجه به نیازهای اهالی آن است.
شروع فعالیتم در حوزه گیاهان دارویی از زادگاهم بود. به مردم اطلاعرسانی کردیم که علف هرز دورریزشان را خریداریم. این حرکت در منطقه اشتغال ایجاد کرد.
علاوهبراین آموزشهایی به مردم منطقه درباره نحوه عرقگیری گیاهان دادم که عدهای به این شکل مشغول بهکار شدند. تهیه شیرهتوت و انگور از محصولات باغی، دیگر اشتغالی بود که در منطقه ایجاد کردم.
همسرم در این راه مکمل مطالعاتم است و نهتنها خودش هم در این زمینه فعالیت میکند بلکه در مواقع لزوم کمکم میکند. مادرم هم که استاد اصلی من است. خودم هم در خانه از دمنوشها استفاده میکنم و چای سیاه را بهدلیل مضراتی که دارد حذف کردهام.
بچهها را هم به همین سیستم درمان با گیاهان دارویی عادت دادهام و تا جایی که بتوانیم سراغ داروهای شیمیایی نمیرویم.
بعد از شناخت گیاهان دارویی تحقیقاتم را روی عسل و فراوردههای زنبورعسل مانند ژلرویال، بره موم و گرده گل متمرکز کردم و اکنون هم در حال کسب تجربه در زمینه درمان نیش زنبور عسل هستم که خواص بسیاری دارد.
جالب است بگویم که پدر من تا قبل از اینکه وارد کار زنبورداری شود زیاد بیمار میشد، ولی از وقتی به اینکار پرداخته دیگر بیماری بهسراغشان نیامده است.
عسل نیز، چون طبیعت گرمی دارد و شرایط آب و هوایی و تغذیه مردم بیشتر سرد است میتواند در درمان بیماریهای زیادی مفید باشد. این ماده غذایی حتی در درمان آلزایمر، دردهای عضلانی و ناباروری مفید است. ژل رویال نیز که از فراوردههای زنبور است در درمان بیماریهای زیادی مفید است.
خانمهایی بودهاند که بعد از یک هفته تا ۱۰ روز مصرف ژل رویال مشکل آنها برطرف و باردار شدهاند. این ژل که از فک پایینی زنبورهای کارگر ترشح میشود تنها غذای ملکه است و جالب است که اگر زنبورعسلی این ژل را مصرف کند به جای عمر طبیعی ۴۵ روزه بین ۵ تا ۸ سال عمر خواهد کرد.
ژل رویال آنتیاکسیدانی بسیار قوی است که برای درمان سرطان و افزایش سیستم ایمنی بدن مفید است و حتی به رشد قد کودکان کمک میکند.
به فواید ژل رویال در آیه ۶۹ سوره نحل نیز اشاره شده است. این نکته را هم بگویم که بهترین ژل رویال شناخته شده در جهان، ژل رویال ایران است.
استقبال مردم از گیاهان دارویی خوب است و به فواید آنها تقریبا پی بردهاند. البته افراط در هیچ زمینهای نباید وجود داشته باشد و از این گیاهان نیز باید در حد و اندازه و شرایط درست استفاده شود.
توصیه میکنم که مردم با مشورت دوستان و اقوام سراغ گیاهان دارویی نروند بلکه با افراد متخصص داروی گیاهی برای مصرف مشورت کنند.
من خودم به مدارس، مجالس یا مساجدی که برای صحبت دعوت میشوم به این نکته اشاره میکنم و همچنین از مردم میخواهم که سبک زندگی درست و صحیح را در پیش بگیرند که نیازی به مصرف هیچگونه دارویی نداشته باشند.
* این گزارش دوشنبه ۱۲ آذر ۱۳۹۷ در شماره ۳۱۷ شهرآرامحله منطقه ۶ چاپ شده است.