مجتمعهای تجاری هفده شهریور یکی از شلوغترین مراکز خرید پوشاک محسوب میشود و بسیاری از شهروندان برای تهیه لباس به این مکان میآیند. با این حال اما این روزها هیچ کدام از مجتمعها مانند سالهای گذشته حال و روز خوبی ندارند. بیشتر کسبه این روزها به فکر پرداخت اجاره و پاس کردن چکهایی هستند که هر روز به تعدادشان افزوده میشود.
وارد یکی از مجتمعهای تجاری 17شهریور میشویم. تنها صدای کسبه است که در این پاساژ سکوت را به چالش میکشد. موسیزاده، غرفهدار یکی از واحدهای تجاری این مجتمع، از شرایط کسب این روزهایش میگوید: «مجتمع ما از ابتدای اردیبهشت باز شد اما من به دلیل بیماری که دارم با چند روز تأخیر و با رعایت کامل مسائل بهداشتی مغازهام را باز کردم.»
وی همچنین درباره شرایط کسبش بیان میکند: «ماهی 7میلیون تومان اجاره پرداخت میکنم که صاحب مغازهام یک ریال آن را کم نکرده است.تنها صاحب مغازه من نبود که اجاره مغازه را نبخشیده، این برای بیشتر کسبه اینجا صدق میکند. علاوه بر اجاره باید 440هزار تومان نیز برای شارژ مجتمع پرداخت کنم در صورتی که این روزها به ندرت کسی برای خرید وارد مغازه میشود.»
با توجه به اجارهای که فروشگاههای حاشیه مجتمعهای تجاری پرداخت میکنند شرایط بهتری نیز از مغازههای داخل مجتمعهای تجاری دارند. به یک کفش فروشی میرویم که همچنان مانند گذشته با 5 فروشنده به فعالیت مشغول است. یکی از فروشندگان فروشگاه که از همه با سابقهتر است،
بسیاری از کسبه شاید در طول هفته یک بار کالا بفروشند یا اگر هم بیشتر بفروشند سودشان کفاف پرداخت اجاره مغازه یا حتی امرار معاششان را نمیدهد
میگوید: «خوشبختانه این مغازه استیجاری نیست اما صاحب مغازه حقوق 5 فروشنده و اجاره یک انبار را پرداخت میکند. با توجه به مشتریانی که این روزها داریم تمام سود مغازه صرف این هزینهها به علاوه مواد بهداشتی میشود که در اختیار مشتریان قرار میدهیم. هر مشتری که میخواهد وارد مغازه شود در صورت تمایل میتواند دستان خود را ضد عفونی و از دستکش استفاده کند.»
فروشنده کفش با اشاره به دیگر همسایگان خود ادامه میدهد: «تحمل شرایط موجود برای دیگر کسبه بهویژه مستأجران که با فشار زیادی این روزها روبهرو هستند، دشوار است. بسیاری از کسبه شاید در طول هفته یک بار کالا بفروشند یا اگر هم بیشتر بفروشند سودشان کفاف پرداخت اجاره مغازه یا حتی امرار معاششان را نمیدهد. از مسئولان میخواهیم زودتر فکری به حال اصناف بکنند چرا که سرمایههای زیادی در حال از بین رفتن است.»
به سراهای 17شهریور میرویم جایی که نسبت به دیگر نقاط پرترددتر است و دکانهای خالی تعدادشان کمتر هستند. جغتایی، یکی از کسبه سراها، از فروش این روزهای خود این گونه میگوید: «سال گذشته در اینجا جای سوزن انداختن نبود ولی امسال فروش کسبه بهویژه که بسیاری از آنها کلی فروش هستند و به بازارهایی همچون بازار رضا و مجتمعهای تجاری شهر جنس میفروشند، کم شده است.»
فروشنده لباس ادامه میدهد: «برای اجاره مغازه در اینجا باید تمام اجارهبها را پیش یا در نهایت طی چند فقره چک پرداخت کنید. حالا زمان تمدید بسیاری از کسبه فرا رسیده است. متأسفانه اغلب آنها به امید فروش عید خود بودند و با توجه به شرایطی که رخ داد حالا ناتوان از پرداخت اجارهبها حتی برای یک ماه هستند چه برسد به یک سال. مالکان نیز حاضر نیستند فرصتی به مستأجر خود که در مغازه آنها بخشی از سرمایهاش را از دست داده، بدهند و خواهان تخلیه مغازه میشوند.»
جغتایی میافزاید: «متأسفانه بسیاری از کسبه شاگرد یا تعدادی از شاگردان خود را بیرون کردند که شاید به صدها نفر برسد.»
در همین حال محمود بنانژاد، رئیس اتاق اصناف مشهد، درباره حمایت این اتاق از اصنافی که بر اثر کرونا متضرر شدهاند، میگوید: « 10رسته در ابتدا برای دریافت تسهیلات مشخص شده بود که با پیگیریهایی که انجام دادیم به 13رسته افزایش پیدا کرده است.»
رئیس اتاق اصناف ادامه میدهد: «دولت حمایتهایی در قالب تسهیلات، بیمه و مالیات در نظر دارد که البته متأسفانه بخش زیادی از آن به سمت صنعت رفته است. او شرایط دریافت تسهیلات برای اصناف بسیار سخت است و بسیاری از کسبه نمیتوانند از آن بهرهمند شوند.»
بنانژاد میافزاید:« در ابتدای شیوع کرونا و خسارتی که به اصناف وارد شد، پویشی برای بخشش اجارهبها از سوی صاحبان مغازهها ایجاد کردیم که خوشبختانه به وسیله مؤجران چندین میلیارد تومان از مبلغ اجارهبها بخشیده شده است اما در حد خسارتی که به اصناف وارد شده، نیست و تنها دولت باید برای جبران این خسارتها ورود پیدا کند.»