خانم افضلی در داستان کتاب «دختر شینا» زندگی می‌کند 
نخستین داروخانه محله طرق را دکتر یاوری تأسیس کرد 
زیر پوست خین‌عرب؛ روستایی در پوسته شهر
به گفته اهالی به‌دلیل تصادفات جرحی و فوتی بسیار، این مسیر به «جاده مرگ» معروف شده است. اهالی این روستا و روستا‌های اطراف بار‌ها از‌طریق فرمانداری مشهد برای سامان‌دهی این خیابان پیگیری کرده‌اند، اما به نتیجه نرسیده‌اند.
خین عرب، روستایی چندصدساله با مردمانی اصیل و قدیمی است که درکنار یکدیگر و با کمک هم برای عمران و آبادانی آن کوشیده‌اند. مجموعه شورا و دهیاری روستا به‌ویژه ریاست شورا، حبیب‌الله یزدانی، در سال‌های گذشته باوجود بودجه اندک دهیاری، امکانات و خدماتی برای روستا فراهم کردند.
بر‌اساس آخرین آمار رسمی در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۱۸۹۴ نفر درقالب ۵۵۲ خانوار بوده است. از سال۱۳۹۵ تاکنون جمعیت آن سیر افزایشی داشته، درحالی‌که امکانات آن رشد چندانی نکرده است.
خین عرب امروز با کمبود‌ها و مشکلات اجتماعی، آموزشی و فرهنگی دست به گریبان است. به بهانه پیوستن روستای خین عرب یا همان شهرک امام‌سجاد (ع) به منطقه شهری در حدود هشت ماه پیش، به این محدوده آمده‌ایم تا در گزارشی میدانی، مهم‌ترین مشکلات این محله را از زبان اهالی بشنویم.
خیابان معروف به «جاده مرگ»
در مسیر حرکتمان به‌سمت روستای خین عرب وارد خیابان شهیدطرحچی می‌شویم؛ خیابانی که در دو سمت آن کارگاه‌ها و انبار‌های مختلف صنعتی قرارگرفته است. این خیابان همیشه شلوغ و پرتردد با داشتن عرض کم و آسفالت کهنه و قدیمی، نقطه پرمشکل این روستاست.
خیابان شهیدطرحچی تنها مسیر ارتباطی روستای خین عرب و روستا‌های فریزی و بهار به شهر است. تردد در مسیر این خیابان با ترافیک سنگین همراه است. باوجود اصلی‌بودن این معبر و تردد خودرو‌های بسیار در آن، کمترین استاندارد‌های جاده‌ای در آن وجود ندارد.
حسن یزدانی، از ساکنان محله، می‌گوید: از ابتدای خیابان شهیدطرحچی تا شهید طرحچی۲۳ مقابل مرکز ایستگاه خدمات شهری شهرداری معبر، به‌صورت بولوار است و رانندگی تا‌حدودی ایمن است. اما بعد از آن با خیابان دوطرفه‌ای روبه‌رو هستیم که بسیار باریک و دارای آسفالت فرسوده است. در طول این مسیر تا روستا هیچ‌گونه علائم و چراغ راهنمایی‌و‌رانندگی وجود ندارد و رانندگان با توکل به خدا، شانس و اقبال حرکت می‌کنند.
به گفته اهالی به‌دلیل تصادفات جرحی و فوتی بسیاری که طی سال اتفاق می‌افتد، این مسیر به «جاده مرگ» معروف شده است. اهالی این روستا و روستا‌های اطراف بار‌ها از‌طریق فرمانداری مشهد برای سامان‌دهی این خیابان پیگیری کرده‌اند، اما به نتیجه نرسیده‌اند. آنها امیدوارند که شهرداری به‌عنوان متولی جدید این محدوده، اقدامی درراستای تعریض، تعمیر و آسفالت ادامه خیابان شهیدطرحچی تا روستا انجام دهد.
تردد دشوار در خیابان‌های خاکی
مشکل آسفالت فرسوده و قدیمی معابر، منحصر به خیابان شهید طرحچی نیست. به‌راحتی می‌توان در روستا چنین خیابان‌هایی را مشاهده کرد. کوچه‌های سجاد۲۸، ۳۱ و ۱۷ ازجمله معابر خاکی این روستا هستند.
جواد موسوی، یکی دیگر از ساکنان، می‌گوید: بیشتر این معابر به‌دلیل توسعه ساخت‌وساز‌های محله در چندسال اخیر شکل گرفته است. اغلب کوچه‌های قسمت انتهایی روستا که منتهی به زمین‌های کشاورزی و باغات محله میشود، از این دست معابر جدید و خاکی هستند.
به گفته موسوی، کوچه سجاد۱۷ تنها معبر روستاست که به محله اسماعیل‌آباد راه دارد و بیشتر اهالی برای فرار از ترافیک خیابان شهید طرحچی و زودتررسیدن به شهر از این مسیر استفاده می‌کنند.
او می‌گوید: متأسفانه این خیابان خاکی با وجود نقش مؤثری که می‌تواند در کم‌کردن بار ترافیک روستا داشته باشد، چندان موردتوجه قرار نگرفته است. تردد اهالی و خودرو‌ها در این کوچه‌های خاکی به‌ویژه در فصل بارندگی و زمستان که مملو از گلولای است، با دشواری همراه است. بسیاری از خودرو‌ها در گلولای گیر می‌کنند و با تراکتور باید آنها را بیرون کشید. آسفالت‌کردن این معابر خاکی از مهم‌ترین درخواست‌های اهالی از شهرداری است.
کمبود فضای آموزشی
تا پنج سال قبل، تنها مدارس روستای خین‌عرب، دبستان «شهید‌هادی فروزان» و دبیرستان «مروت» بود که در یک ساختمان و دو شیفت قرار داشتند. به‌دلیل کمبود فضای آموزشی، دختران و پسران دبستانی به‌صورت مختلط درس می‌خواندند. این موضوع نگرانی خانواده‌ها را به دنبال داشت. بعداز ساخت دبستان «زهرا یاوری» و انتقال دانش‌آموزان دختر و پسر در دو شیفت مجزا به این مدرسه، مشکل مختلط‌بودن دانش‌آموزان ابتدایی برطرف شد.
زهرا جوادیان، مادر یکی از دانش‌آموزان، می‌گوید: پیگیری‌های زیادی برای ساخت مدرسه جدید انجام شد و با ساخت آن، خدا را شکر، دیگر کلاس مختلط دانش‌آموزی نداریم. ازطرفی درحال حاضر دبیرستان مروت۱ و هنرستان مروت۲ سیصددانشآموز دارند. بیشتر این دانش‌آموزان از روستا‌های هم‌جوار هستند.
مدیر دبیرستان مروت نیز می‌گوید: روستای خین‌عرب روستای مرکز در این محدوده است و ما دانش‌آموزانی از روستا‌های بهار، فریزی، گزی، حسن شهاب و خیابان شهید طرحچی داریم. از پنج سال قبل که مدرسه ابتدایی مرحوم زهرا یاوری ساخته شد، برای جلوگیری از ترک تحصیل دانش‌آموزان بعد از دبستان، هنرستان مروت۲ در ساختمان دبستان فروزان فعالیتش را آغاز کرد و ۱۵۰نفر از دانش‌آموزان رشته مکانیک در آن، درحال تحصیل هستند.
محمدرضا بسکابادی در ادامه با اشاره‌به کمبود و نامناسب‌بودن فضا‌های آموزشی روستا می‌افزاید: هنرستان مروت فضای باز، امکانات سالنی، کارگاهی و تجهیزات آموزشگاهی مجهزی می‌طلبد، اما متأسفانه ما چنین امکانات و فضایی را نداریم. حیاط دویست‌متری دبیرستان جواب‌گوی سیصددانشآموز دبیرستانی و هنرستانی ما نیست. با چنین شرایطی، ساخت یک هنرستان مجهز با امکانات و تجهیزات استاندارد، ضرورت دارد.
حبیب‌الله یزدانی، رئیس شورای روستای خین‌عرب، نیز با اشاره به زمین موجود برای ساخت فضای آموزشی در روستا می‌گوید: ما این زمین ۵ هزار متری را برای ساخت فضای آموزشی دراختیار آموزش‌وپرورش منطقه تبادکان قرارمی‌دهیم، به شرطی که ساخت و تجهیز کلاس‌های درس با آموزش‌وپرورش باشد.
مشکلات خط مینی‌بوس ۱۰۶۶
بخشی از مشکلات این محدوده مربوط‌به حمل‌ونقل عمومی است. مینی‌بوس۱۰۶۶ تنها خطی است که در این مسیر تردد می‌کند و به گفته اهالی، نظم و سرفاصله مشخصی برای تردد و رفت‌وآمد ون‌ها وجود ندارند.
رضا سعادتی، از مسافران هرروزه این خط، می‌گوید: در ساعات اول صبح، فاصله رفت و برگشت مینی‌بوس‌ها دقیق و سرموقع است و با فاصله هفت تا ده‌دقیقه انجام میشود، اما در بقیه ساعات روز به‌ویژه در ساعات ظهر و غروب آفتاب که زمان تعطیلی مدارس و بازگشت کارگران و دانش‌آموزان به روستاست، باید سی تا چهل دقیقه منتظر آمدن مینی‌بوس باشیم. البته با پیگیری‌هایی که انجام شد، یکی‌دو مینی‌بوس اضافه شد، اما هنوز هم به‌دلیل نبود نظارت کافی، این دیرآمدن ون‌ها درحال تکرار است.
مهم‌ترین نگرانی اهالی محله در این حوزه مربوط‌به رعایت‌نشدن حریم و جایگاه نشستن مسافران است. سعادتی می‌افزاید: رعایت‌نکردن فاصله بین زن و مرد به‌ویژه در ساعات شلوغی و هنگام شب، بیشتر است؛ چون همه برای رسیدن به خانه عجله دارند، فقط به فکر سوارشدن هستند و زمان پیاده‌شدن به هم برخورد می‌کنند که گاهی به نزاع و درگیری منجر میشود.
اهالی درخواست دارند که مینی‌بوس‌ها را بردارند و به‌جای آن، چند اتوبوس بگذارند. یا اگر امکان گذاشتن اتوبوس نیست، مینی‌بوس‌های موجود را برای استفاده خانم‌ها و آقایان مجزا کنند.
نابود شدن محصولات کشاورزی با آب تصفیه‌خانه
تصفیه‌خانه فاضلاب شماره۵ مشهد سال۱۳۹۵ باهدف بهره‌برداری از آب‌های خاکستری در زمین‌های روستای خین‌عرب به بهره‌برداری رسید. با گذشت حدود یک‌دهه از افتتاح این مجموعه، اهالی از بوی زننده آن، شاکی و خواستار انتقال آن به چند کیلومتر دورتر از این محدوده هستند.
حبیب‌الله یزدانی که از حاضران در مراسم افتتاح این تصفیه‌خانه بوده است، با ذکر خاطره‌ای از آن مراسم می‌گوید: مهندس ناظر پروژه در سخنرانی قبل از افتتاح پروژه گفت با استفاده از سیستم و تجهیزات پیشرفته، هیچ بوی زننده‌ای احساس نخواهد شد. اما متأسفانه امروز پیش‌بینی اهالی به حقیقت پیوست و بوی زننده این تصفیه‌خانه تا داخل منازل اهالی و حتی شهر می‌رود.
بر‌اساس گفته اهالی، لجن و گلولای ته‌نشین‌شده در محل تصفیه‌خانه، عامل این بوی بد است که در‌صورت منتقل‌نشدن، بو تا شعاع بیشتری پخش خواهد شد. ازطرفی آب حاصل از این تصفیه‌خانه محصولات و زمین‌های کشاورزی را نابود کرده است. محصولات کشاورزی تولید‌شده نیز غیر‌بهداشتی است و جان مصرف‌کنندگان را در معرض خطر قرارداده است.
قطع معاملات با قطع خطوط تلفن
یکی دیگر از مشکلاتی که بیشتر ساکنان روستا با آن مواجه‌اند، قطعی طولانی‌مدت خطوط ثابت تلفن و خطوط گوشی همراه است. در‌این‌میان مغازه‌دار‌های محله بیشترین خسارت را به‌خاطر قطعی برق دیده‌اند.
جواد منفردی، از مغازه‌داران این محله، با گلایه از این موضوع می‌گوید: وقتی خطوط تلفن قطع است، امکان استفاده از کارت‌خوان یا انتقال پول با نرم‌افزار گوشی هم وجود ندارد. انتقال پول از عابر‌بانک هم خیلی وقت‌گیر است و همیشه امکان‌پذیر نیست. علت این قطعی، اختلال سیستمی در انتقال امواج است.
اهالی با اشاره‌به نبود دکل مخابراتی در این روستا درخواست نصب آن را دارند تا حداقل اگر تلفن ثابت قطع بود، بتوانند با گوشی همراه تماس بگیرند و آنتن‌دهی برقرار باشد.
موضوع دیگری که برخی از اهالی مطرح می‌کنند، ثبت آبونمان ماهیانه به مبلغ ۱۵ تا ۲۰هزار‌تومان روی قبوض تلفن ثابتی است که از چند ماه قبل قطع شده و کارایی ارتباطی ندارد. سرقت کابل‌های مخابراتی، یکی از دلایل مهم قطع تلفن‌های ثابت محله است.
آسفالت خیابان شهید طرحچی در انتظار بودجه
معاون فنی و اجرایی منطقه ۲ با اشاره‌به انتخاب مشاور برای اصلاح و توسعه انتهای خیابان شهید طرحچی گفت: تعریض جاده و رفع فرسودگی آن، جمع‌آوری آب‌های سطحی و تملک برخی از زمین‌های حاشیه معبر از مواردی هستند که مشاور درحال بررسی آن است. با تملک زمین‌های مورد‌نظر و دریافت بودجه، عملیات بهسازی و تعریض این خیابان اجرا خواهدشد.
محسن قره‌خانی درباره خیابان‌های خاکی محله خین‌عرب افزود: با‌توجه‌به تعیین بودجه در پایان هرسال و الحاق جدید این روستا به منطقه شهری، منتظر تعیین بودجه در سال جاری هستیم و با مشخص‌شدن آن، خیابان‌های خاکی آسفالت خواهد شد؛ البته در حال حاضر لکه‌گیری‌های آسفالت کم‌وبیش انجام شده است.
اطلاع‌رسانی شهروندان با تلفن ۲۰۲۱
رئیس روابط عمومی مخابرات استان خراسان‌رضوی گفت: شهروندان این روستا که کابل‌های تلفنشان به سرقت رفته است، می‌توانند با شماره ۲۰۱۱۷ تماس بگیرند و پیگیر موضوع باشند.
مجید‌رضا محمودی افزود: شهروندانی که تلفن ثابت آنها به‌دلیل نقص فنی قطع شده است و با‌این‌حال برای آنها آبونمان ماهیانه می‌آید، می‌توانند شماره تلفن ثابت خود را به شماره ۲۰۲۱ اعلام کنند تا پیگیری‌های لازم انجام شود. درباره خط‌ندادن تلفن همراه نیز همکاران ما درحال پیگیری و تقویت آنتن‌دهی محل هستند و نتیجه اعلام خواهد شد.
مدرسه سازی، خیّر می‌خواهد
مدیر آموزش‌وپرورش تبادکان گفت: آموزش‌وپرورش منطقه تبادکان درحال حاضر ۱۶۵ هزار دانش‌آموز دارد. با اینکه بیشترین فعالیت مدرسه‌سازی در تبادکان انجام میشود هنوز هم نیاز به ایجاد فضا‌های آموزشی جدید در این محدوده وجود دارد.
محمد‌حسین عبداللهی با بیان اینکه در روستای خین‌عرب نیز در دوره متوسطه اول و دوم، کمبود فضا‌های آموزشی داریم، گفت: دست خیران و مالکان زمین را به گرمی می‌فشاریم و آماده‌ایم تا از‌طریق طرح «مولدسازی» در این محدوده، کمبود فضا‌های آموزشی را تأمین کنیم.
تقویت ناوگان مینی‌بوس
رئیس روابط عمومی سازمان اتوبوس‌رانی شهرداری مشهد گفت: پنج‌دستگاه مینی‌بوس در خط ۱۰۶۶ با فاصله هفده‌دقیقه، مسافران این مسیر را جابه‌جا می‌کند. میانگین مسافران هر مینی‌بوس ۲۷۰ نفر است که آمار متوسطی را نشان می‌دهد و نیاز به افزایش تعداد مینی‌بوس ندارد.
عباس اتحادی در پایان با اشاره‌به اجرای آزمایشی تفکیک جنسیتی مسافران این خط گفت: به‌دلیل تمایل خانواده‌ها برای باهم‌بودن، طرح مورداستقبال اهالی قرار نگرفت. استفاده از اتوبوس نیز برای این مسیر به‌دلیل نداشتن خیابان استاندارد و مناسب در حال حاضر ممکن نیست.
لجن دپو نداریم
معاون توسعه و بهره‌برداری شرکت آب‌وفاضلاب مشهد با اشاره به اینکه تصفیه‌خانه خین عرب از مجهزترین تصفیه‌خانه‌های دنیا‌ست، گفت: این محل فاقد هرگونه بوی بد بوده و این موضوع توسط نماینده محیط زیست تأیید شده است.
به گفته مهدی حاجی‌آبادی دو سال قبل، لجن دپو‌شده در فضای تصفیه‌خانه انتقال یافته و درحال حاضر لجن موجود خیلی کم و در اندازه مصرف و فرایند تصفیه روزانه است.
وی افزود: بخشی از این بوی بد به‌دلیل پساب رهاشده فاضلاب شهری و صنعتی در بستر رودخانه کشف‌رود است که باید سامان‌دهی شود. منتقدان از بوی بد تصفیه‌خانه می‌توانند با بازدید میدانی از این محل، ادعای ما را تأییدکنند.
* این گزارش شنبه ۲۷ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ در شماره ۶۰۳ شهرآرامحله منطقه ۱ و ۲ چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
