خانه ایرانی برای مقابله با اعتیاد و فقر در منطقه ۳ مستقر شد

یک‌ماهی می‌شود که در محله طبرسی شمالی مشهد خانه‌ای برپا شده که اتفاقی مثبت در منطقه ماست. البته این مکان که «خانه ایرانی» نامیده می‌شود، پیشینه‌ای چندین‌ساله دارد، اما می‌توان آغازبه‌کار یک‌ماهه‌اش را رویدادی نو و تازه برای محله طبرسی‌شمالی به شمار آورد.

گردانندگان خانه ایرانی اهدافی زیبا و انسانی دارند که گام نخست آن را با کارآفرینی برای ۱۰ تن از بانوان محله برداشته‌اند.در این مرکز، بانوانی که به دلایلی نیاز به کارکردن و کسب درآمد دارند، روی شال‌های زنانه نقاشی و آن را رنگ‌آمیزی می‌کنند و پس از آن گردانندگان خانه شال‌ها را می‌فروشند و درآمدش را در اختیار بانوان یادشده می‌گذارند.

آنها می‌خواهند به بانوان پیام بدهند که با همت خویش و حمایت‌های خانه ایرانی، توان مقابله با مشکلات و محدودیت‌های زندگی و عبور از بحران‌های پیش‌رو را دارند. قرار است با حفظ عزت نفس این بانوان و حمایت‌هایی که از ایشان انجام می‌شود، کم‌کم از کمک‌های مالی بی‌نیاز شوند و چرخ زندگی را با اطمینان بچرخانند.

قرار است در گام بعدی، برنامه‌های آموزشی تحصیلی و هنری و فرهنگی و ورزشی برای کودکانِ کار اجرا شود؛ کودکانی که دین و عقل و وجدان و قانون بر لزوم آموزش و پرورش شایسته و درست آنها صحه می‌گذارد، اما عواملی این حق را از آنها دریغ و راهی مراکز کارشان کرده است! به گفته مسئولان خانه ایرانی این اتفاق احتمالا تا یک‌ماه دیگر خواهد افتاد.

زهرا امیر، یکی از این مسئولان می‌گوید: گروه شناسایی ما دو ماه است که در طبرسی‌شمالی فعال شده و اطلاعات لازم  را جمع‌آوری می‌کند؛ این اطلاعات درباره معضلات محله و خانواده‌های محروم و کودکانی است که نیاز به حمایت دارند، کودکانی که به جای تحصیل در کارگاه‌ها و خیابان‌ها مشغول کارند. با انجام شناسایی، خدمات لازم به افراد مدنظر ارائه خواهد شد.

اما خانه ایرانی دقیقا چیست و به کجا وابسته است؟ جایی که با هویت ایرانی یعنی هویتی سرشار از امید و آرامش و برادری و مهرورزی، کانون بیشتر فعالیت‌های مددکارى جمعیت امام‌علی (ع) است (خود جمعیت را در ادامه معرفی خواهیم کرد)، جایی که ارتباط مستقیم میان مددکار و مددجو شکل می‌گیرد تا با آموزش و ارتباطی درست بتوان گام‌هایی بزرگ برای بهبود وضعیت کودکان و بانوان بی‌پناه سرزمینمان ایران برداشت.

به نوعی خانه ایرانی مرکز فعالیت‌هایی، چون روان‌شناسی، جلسات مشاوره‌های فردی و گروهی، کلاس‌های آموزشی تحصیلی و هنری و فرهنگی و ورزشی برای کودکان و آموزش مهارت‌های خوداشتغالی برای زنان سرپرست خانوار، امور مربوط به درمان خانواده‌ها و از این دست است.

مطلب مرتبط سامانِ «پریشانی»

آشنایی با جمعیت امام‌علی(ع)

«جمعیت امداد دانشجویی‌مردمی امام‌علی(ع)» با نام جهانی Imam Ali’s Popular Students Relief Society،  جمعیتی هوشمند و مستقل و غیرسیاسی و کاملاً اجتماعی‌دانشجویی در ایران است که با هدف مددرسانی به کسانی که از بیکاری و گرسنگی و کمبود امکانات آموزشی رنج می‌برند، آغاز به کار کرده است.

این جمعیت نخستین دفتر رسمی خود را در دانشگاه صنعتی شریف، تاسیس کرده اما با آغاز فعالیت دانشجویان و فراگیری طرح‌های جمعیت، دفترهای آن در میان دیگر دانشگاه‌ها گسترش پیدا کرده است و طرح‌های کوتاه و میان و بلندمدت گوناگون جمعیت اجرا می‌شود.

جمعیت امام‌علی(ع) از ابتدا با پایبندبودن به اندیشه‌ها و سیره حضرت‌علی(ع)، معضلات اجتماعی به‌ویژه وضعیت کودکان را منظر فعالیت‌های خود قرار داده است. نگرش علمی و دانشگاهی به معضلات جامعه و ارائه طرح‌هایی برخاسته از ریشه‌های عمیق فرهنگی و دینی ایرانیان، از ویژگی‌های طرح‌های جمعیت است.

این جمعیت دارای دو مجمع مشورتی مردمی و دانشجویی است که در حقیقت بازوهای هم‌فکری و سیاست‌گذاری و اجرایی آن هستند. همچنین برای رسیدن به اهداف مدنظر جمعیت، کمیته‌ها و تیم‌هایی تشکیل شده که هریک طبق اساسنامه‌های مشخص‌شده فعالیت می‌کنند.

از جمله تیم‌های اصلی و فعال می‌توان به تیم شناسایی، تیم تبلیغات تیم امور مالی اشاره کرد. کمیته‌های مرتبط با خانواده‌ها نیز شامل کمیته فرهنگی، کمیته مددکاری و رسیدگی کمیته پزشکی می‌شود که هر یک کارگروه‌های تخصصی لازم را دربرمی‌گیرند.

جمعیت امام‌علی(ع) پروانه فعالیت خود را از نیروی انتظامی و وزارت کشور گرفته و با شماره۱۹۰۶۱ ثبت شده است. اعضای جمعیت امام‌علی(ع) متشکل از اقشار بسیار متنوعی از دانشجویان و عموم مردم، با دیدگاه‌های گوناگون است که همگی با پذیرفتن نیت خالصانه طرح‌های جمعیت، اختلاف‌ها را کنار می‌گذارند و با تکیه بر مشترکات انسانی، برادرانه و صمیمانه و کاملا مستقل و غیرسیاسی در کنار یکدیگر کمر همت به آبادانی و اصلاح ساختارهای اجتماعی ایران عزیزمان می‌بندند. هم‌اکنون جمعیت امام‌علی(ع) بیش از چهار هزار عضو دانشجویی و مردمی در سراسر کشور دارد.

اصلاح وضعیت همه انسان‌ها در سراسر عالم، آرمان بلندی است که اعضای جمعیت در سر می‌پرورانند اما تا آن روز، این انسان‌های دغدغه‌مند می‌کوشند تا آن کودک سرطانی معصوم و دردمند خوابیده بر بستر، نگاه مظلوم کودک خیابانی، غربت چشمان منتظر کودک معلول در آسایشگاه، درد آن مادر کودک‌ازدست‌داده، محرومیت مظلومانه کودک کپرنشین را دریابند و دگرخواهی را در وجود خود زنده کنند و آن را جایگزین خودخواهی‏های شخصی و خودخوری‏های فردی کنند. جمعیت امام‌علی(ع) مشهد نیز از اسفند۸۹ به عنوان نماینده جمعیت تهران در مشهد مقدس آغاز به کار کرده است.

مقام مشورتی سازمان ملل با تفکر علوی

«جمعیت امداد دانشجویی‌مردمی امام‌علی (ع)» نخستین بار به دست دانشجویان کلاس‌های «رهیافتی به درون» که استاد شارمین میمندی‌نژاد، موسس و مبتکر آن است، سال ۷۸ در تهران تاسیس شد. دانشجویان این کلاس‌ها پس از آنکه به خودباوری در زمینه امدادرسانی اجتماعی رسیدند و این کار را وظیفه‌ای برای خویش دانستند، به انجام فعالیت‌های اجتماعی در زمینه کمک به کودکان و زنان نیازمند در جامعه دست زدند.

آن‌ها غذارسانی و آموزش را در رأس برنامه‌های خود قرار دادند و بدون ترس از خطراتی که در پیش‌رویشان بود به محلات معضل‌خیز و فقیرنشین پایتخت می‌رفتند و خانواده‌ها و کودکان محروم را شناسایی می‌کردند و به امدادرسانی به آنان می‌پرداختند.

آن‌ها غذارسانی و آموزش را در رأس برنامه‌های خود قرار دادند و بدون ترس به محلات فقیرنشین می‌روند

دانشجویان یا همان اعضای آغازگر این حرکت اجتماعی در سال‌های آغازین فعالیت خود به پیشنهاد استادشان به بیمارستان کودکان سرطانی می‌رفتند و تلاش می‌کردند تا ساعتی دل این کودکان را شاد کنند.

این حرکت اجتماعی اندک اندک شکل دیگری به خود گرفت و هسته اولیه‌ای که شکل گرفته بود با نگاه به معضلات گوناگون اجتماعی موجود به این نتیجه رسید که نمی‌تواند در برابر این رخداد‌ها ساکت بماند؛ به طوری که دانشجویان عضو، اعلام کردند که ما می‌خواهیم چشمان ناظر اجتماع خود باشیم.

آن‌ها این تفکر علوی را که «همه ما در برابر اجتماع خود مسئولیم.» سرلوحه کار خود قرار دادند و جمع خود را با نام امام‌علی(ع) این اسطوره انسان‌دوستی و دیگرخواهی مزیّن کردند. جمعیت امام‌علی(ع) در سال۷۹ نخستین دفتر رسمی دانشگاهی خود را به عنوان نخستین سازمان دانشجویی فعال در زمینه کاهش آسیب‌های اجتماعی در دانشگاه صنعتی شریف تهران برپا کرد.

اعضای جمعیت در سال۸۴ هم نخستین دفتر رسمی مردمی جمعیت را در جنوب شهر تهران و در محله مولوی افتتاح کردند و نام «خانه ایرانی» را بر آن گذاشتند تا نمادی باشد از قدمی بزرگ برای آبادانی ایران به دست دانشجویان ایرانی. سال۸۹ خورشیدی (۲۰۱۰میلادی)، این جمعیت پس از ۱۰ سال فعالیت مستمر اجتماعی، موفق به کسب مقام مشورتی در شورای امور اقتصادی اجتماعی سازمان ملل متحد ECOSOC شد.

کارتن‌خواب‌های معتاد، یاعلی(ع)‌گویان، دست امدادی‌ها را فشردند 

دوسالی است که بچه‌های جمعیت امام‌علی(ع) همراه با شماری از همشهریانشان آیین «شام عیاران» را برگزار می‌کنند. در این آیین زیبا اعضای رسمی و غیررسمی جمعیت با در دست گرفتن پلاکارد و سر دادن شعار و حرکت‌های فرهنگی از قبیل برپایی نماز جماعت در محله‌های معضل‌خیز با بلای شوم و خانمان‌سوز اعتیاد مبارزه می‌کنند.

برای نمونه، همین هفته گذشته در شامگاه عاشورا حدود ۱۲۰ دانشجو و افرادی از دیگر گروه‌های شهر مشهد در محله‌ای که مرکزی است برای توزیع مواد مخدر و تجمع معتادان و موادفروشان، به راهپیمایی و اقامه نماز جماعت پرداختند.

آن‌ها پلاکاردهایی در دست داشتند که روی آن نوشته بود «جامعه‌ای که آزاده‌ای چون امام حسین(ع) دارد؛ چرا باید اعتیاد داشته باشد؟»، «درود بر همه انسان‌های پاک از اعتیاد» و ...، همچنین با صدای بلند سوره ناس و آیت‌الکرسی را می‌خواندند: «خدا یار اهل ایمان است که آنان را از تاریکی‌های جهل بیرون آرد و به عالم نور برد».

در یکی‌دوساعت حضورشان، به بعضی از پاتوق‌های معتادان سر زدند و با شعارهایی چون «درد معتادی دوا کن ای رفیق/ اعتیادت را رها کن ای رفیق» و «عهد می‌بند و وفاکن ای رفیق/ رسم عیاری به پا کن ای رفیق» به این خواب‌زدگان اعلام کردند که دست‌هایی هستند که می‌توانند برای حمایت روی آن حساب کنند. در این مراسم ١٢کارتن‌خواب درگیر اعتیاد، یاعلی(ع)‌گویان، دست یاری امدادی‌ها را فشردند و به آن‌ها پیوستند.

سال گذشته نیز یکی از همین معتادان لبیک‌گفته به ندای امدادی‌ها پس از ترک اعتیادش خانه خود را تبدیل به مرکزی کرد برای بخشیدن زندگی دوباره به گرفتاران این بلای زندگی بر بادده.  او تاکنون موفق شده ٣٨٠معتاد را ترک بدهد.

یاری‌رسانی به امدادی‌ها

مهم‌ترین راهبرد جمعیت امداد دانشجویی‌مردمی امام‌علی(ع) به گفته خودشان توجه به معضلات اجتماعی و نگاه ریشه‌ای به آن و انجام اصلاحات مقطعی در موارد ضروری و تعریف اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه در درازمدت است. جمعیت برای تحقق راهبرد خود، استراتژی استفاده از آیین‌ها و سنت‌های ملی و مذهبی و منطبق‌ساختن آن با نیازهای روز جامعه برای کاهش معضلات اجتماعی را برگزیده است.

گردانندگان جمعیت می‌گویند که به لزوم مشارکت قشر فرهیخته و تحصیل‌کرده جامعه در سیاست‌گذاری و اداره آن معتقدند و نیز به اینکه همه کودکان باید از فرصت‌های برابر در تغذیه و بهداشت و آموزش برخوردار باشند. و اینکه می‌کوشند که اعتقادات و باورهای انسانی مردم در جوامع را به سمت دگرخواهی نوع بشر سوق بدهند.

آن‌ها مثل هر ایرانی آزاده و میهن‌پرست دلشان می‌خواهد زنان سرزمینشان از مشکلات معیشتی رنج نبرند، می‌خواهند که اعتیاد ریشه‌کن شود و جامعه‌ای آباد و پیشرفته داشته باشیم.

تحقق این آرمان‌های بزرگ بدون همکاری و همراهی هم‌وطنان شدنی نیست؛ بنابراین امدادی‌ها دست یاری همه دلسوزان جامعه ایرانی را می‌فشارند. 

* این گزارش یکشنبه، ۱۸ آبان در شماره ۱۲۷ شهرآرامحله منطقه ۳ چاپ شده است.