
از کنار هر مغازه پرندهفروشی رد شود، سری میزند و اگر پرندهای وحشی را در قفس ببیند، آن را میخرد و میبرد در طبیعت آزاد میکند. خانهاش در محله نیروی هوایی و همجوار کوه است. صبحها با صدای کبک و دیگر پرندگان بیدار میشود و شبها از شنیدن صدای روباه و شغال لذت میبرد.
با هزینه شخصی تاکنون دویستدرخت در تپههای نزدیک خانه اش کاشته است. یک آبشخور هم درست کرده که حیوانات اطراف برای رفع تشنگی به آنجا میآیند. داوود ظریف، طبیعتگرد، کوهنورد و عکاس طبیعت است.
از اوایل دهه۷۰ که در آستانه نوجوانی قرار داشت، به کوهنوردی علاقهمند شد. آن موقع خانهشان در بولوار فرودگاه بود و اوقات فراغتش را در کوههای خلج میگذراند.
با دقت تکتک گونههای گیاهی و جانوری آنجا را زیر نظر داشت. یک بار که بچه پرندهای را با تیروکمان زخمی کرده بود، هزارتومان از پولهای توجیبیاش را داد تا پرنده را بخرد و بتواند از آن نگهداری کند.
داوود ظریف تعریف میکند: آن پرنده حشرهخوار بود، اما من نمیدانستم و نتوانستم تغذیه مناسب را به او برسانم. آن بیزبان درنهایت تلف شد، اما من انگیزه پیدا کردم که مطالعاتم را درباره گیاهان و حیوانات بیشتر کنم.
به گفته خودش، هرچه سنش بیشتر میشده، بیشتر به این فکر میکرده که چطور میتواند اقدام مفیدی برای محیط زیست انجام دهد. این دغدغهها باعث شد که یک دوربین برای عکاسی از طبیعت تهیه کند.
آقاداوود میگوید: تمام عکاسیها و ارتباطات من با فعالان محیط زیست، تجربی بود. در همین تجربیات هم توجهم به پلنگ ایرانی جلب شد و دنبال این بودم که تصویر او را ثبت کنم. سال۹۵ موفق شد برای اولینبار تصویری از پلنگ در هزارمسجد ثبت کند که این عکس به اداره محیط زیست وقت کمک کرد برای محافظت از این حیوان، بودجه، نیرو و امکانات دریافت کند.
این کوهنورد، پلنگ را حیوانی باابهت و باصلابت توصیف میکند و ادامه میدهد: نعرههای این موجود کوه را میلرزاند. از زمان کودکی، حیوان موردعلاقه من بوده است. سال۹۱ برای اولینبار با آن رودررو شدم و در پارک ملی سالوک در فاصله پنجمتری آن قرارگرفتم. چندثانیهای به چشمانم زل زد و رفت.
وقتی میرفتم درختان را آب میدادم، میدیدم حیوانات میآیند و از آب باقیمانده در باغچه میخورند
او یک بار دیگر هم تجربه رویایی با پلنگ از فاصله نزدیک را داشته است؛ «سال۹۶ در پارک ملی تندوره بودیم. پلنگ، میشی را شکار کرده و درحال خوردن آن بود. نزدیکش شدم که از او عکس بگیرم، اما حیوان به سمتم آمد. رو به دوربین نشسته بود. عکس را که گرفتم، یک ثانیه بعد حمله کرد. دوربین را انداختم. نزدیکم یک سراشیبی بود. به هر شکلی بود، از آن پایین آمدم. حیوان حدود ۱۰متری را دنبالم آمد و بعد برگشت سمت شکارش. مدتی که گذشت، فقط برگشتم دوربینم را برداشتم. هنوز آن عکس را دارم.»
او تأکید میکند: حیوانات آزاری نمیرسانند، مگر اینکه بیمار یا درحال غذاخوردن یا دارای بچه باشند. آنجا هم خودم مقصر بودم که هنگام غذاخوردن حیوان به او نزدیک شدم.
آقاداوود از سال۸۱ وارد هیئت کوهنوردی استان شده است. سال۸۳ به عضویت تیم منتخب کوهنوردان خراسان رضوی درآمده و سال ۸۴ در قالب تیم ملی عازم قله خانتنگری شده که به این صعود مدال برنز آسیایی تعلق گرفته است. او همچنین از سال۸۴ بهعنوان مربی در هیئت کوهنوردی حضور دارد. البته از سال۸۸ به بعد، این فعالیتش کمرنگتر شده است.
سال۸۴ همراه دوست کوهنوردش، مرحوم مهدی عبیدی، یک شرکت طبیعتگردی را به ثبت میرسانند که به گفته خودش، جزو اولین شرکتهای طبیعتگردی ایران بوده است. اما از سال۸۹ از این عرصه هم کنار میکشد و از آن زمان تاکنون، فروشگاه ملزومات طبیعتگردی و کوهنوردی دارد.
دغدغههای زیستمحیطی این کوهنورد باعث شده است که در محل زندگیاش هم دنبال کاشت درخت باشد. او با هزینه شخصی از سال۹۴ شروع به کاشت درخت در تپههای همجوار خانهاش در پارک خورشید کرده و تاکنون دویستدرخت کاشته که سایهشان محل استراحت و تفریح شهروندان است. تعدادی از این درختان انجیر و توت هستند تا پرندگان بتوانند از آنها تغذیه کنند.
او یک آبشخور هم با هزینه شخصی درست کرده است که دربارهاش چنین میگوید: وقتی میرفتم درختان را آب میدادم، میدیدم که حیوانات میآیند و از آب باقیمانده در باغچه میخورند. دیدم این آب در زمین فرو میرود و حیوانات تشنه میمانند؛ برای همین مصالح لازم را با کمک پسر و همسرم آوردیم روی کوه و یک آبشخور سیمانی درست کردیم. هفتهای دوبار میروم این آبشخور را آب میکنم. هرروز بهویژه صبحها اگر بیایید، میبینید که حیوانات مختلف ازجمله روباه، شغال، لاکپشت، کبک، خارپشت و... دارند از این آبشخور آب میخورند.
بخشی از اقدامات زیستمحیطی که آقاداوود انجام میدهد، نذر طبیعت است. او میگوید: بسیاری از ماها برحسب اعتقادات خودمان نذرهایی میکنیم. من هم بیشاز بیستسال است که نذر طبیعت میکنم.
موضوع غذادادن به سگهای ولگرد یکی از ناراحتیهای اوست و میگوید: فیلمهایی دارم از اینکه سگهای ولگرد به کبکها یا بچهروباهها حمله کردهاند. ما هم حیوانات را دوست داریم، اما سگهای ولگرد، گونههای جانوری را به خطر میاندازند و آسیبهای زیادی دارند. امیدوارم مردم از غذادادن به آنها اجتناب کنند تا با این رفتار ناآگاهانه، موجب لطمهزدن به طبیعت و گونههای جانوری نشوند.
* این گزارش چهارشنبه یکم اسفندماه ۱۴۰۳ در شماره ۶۰۸ شهرآرامحله منطقه ۹ و ۱۰ چاپ شده است.