چراغ مسجد حضرت زینب(س) به‌دست بانوان روشن است

به خیابان آموزگار‌۸۰ که وارد شوی، ساختمان دوطبقه آجری‌رنگی با پنجره‌های گنبدی‌شکل و کاشی‌های آبی لاجوری مزین به القاب الهی، توجهت را به خود جلب می‌کند. اینجا مسجد حضرت‌زینب (س) در محله تربیت است؛ مسجدی که حوالی سه دهه قبل به همت نخستین ساکنان محله بنا شد تا امروز به‌عنوان مهم‌ترین پایگاه اجتماع اهالی و برپایی نماز جماعت شناخته شود.

قدم اول را مهندس یک‌پسر برداشت

یک‌ساعتی به نماز مغرب و عشا مانده است. قرارمان با دو نفر از اعضای هیئت‌امنا و امام جماعت ظهر مسجد در طبقه دوم است. قرار است قدیمی‌های این محله و مسجد، ما را به اوایل دهه ۷۰ ببرند؛ زمانی‌که اینجا زمین رهاشده‌ای بود و نماز جماعت ساکنان کوچه و مراسم دعای ندبه و کمیل را در زیرزمین چند خانه بالا‌تر برگزار می‌کردند.

مهدی رضایی، مسئول هیئت‌امنای مسجد است. او که از نوجوانی به این مکان رفت‌وآمد داشته، چون پدرش جزو نخستین اعضای هیئت‌امنا بوده است، می‌گوید: مساحت زمین مسجد هفتصدمترمربع و جزو «زمین شهری» با کاربری ساخت مسجد بود، اما تا سال‌ها بدون‌استفاده بود تا اینکه یکی از اهالی برای ساختش آستین همت را بالا زد.

رضایی از مرحوم سردار جانباز محمدعلی یک‌پسر که همین یک‌ماه قبل به رحمت خدا رفته است، نام می‌برد؛ «مهندسی عمران خوانده و از سرداران سپاه بود. وقتی مهندس که از فعالان فرهنگی و مذهبی محله بود قدم اول را برداشت، بقیه اهالی و خیران هم پای کار آمدند و دوساله مسجد ساخته شد.»

قبض‌های بابرکت

رضایی که آن سال‌ها نوجوان بود خاطرش هست تا قبل از ساخت مسجد و حتی تا زمان بهره‌برداری‌آن، زیرزمین خانه مهندس یک‌پسر، محل برپایی نماز‌ها و مراسم مذهبی بود. محلی که زینبیه بود و بیشتر گردانندگان آن مراسم، خانم‌های محله بودند.

او تعریف می‌کند: صفرتاصد کار ساخت مسجد را خود مهندس عهده‌دار شده بود. حتی برای جمع‌آوری کمک‌های مالی، قبض‌هایی درست کرده بود که شماره داشت. این قبض‌ها را خودش خانه‌به‌خانه و مغازه‌به‌مغازه می‌برد و برای ساخت مسجد پول جمع می‌کرد.

البته که خیران بسیار کمک کردند. اما اولین جایی که ساخته شد، با بضاعت کم و کمک‌های اندک، زیرزمین مسجد بود. اولین نماز جماعت هم در یکی از روز‌های نزدیک به میلاد بی‌بی زینب (س) برپا شد و به این ترتیب زینبیه منزل مهندس یک‌پسر، جای خود را به مسجد داد.

برادرم اذان بگو

محمدرضا پوستچی از اهالی و فرهنگی بازنشسته است که یکی از دغدغه‌هایش برای این مسجد، نداشتن کانون فرهنگی بود. او با پیگیری‌های فراوان بالاخره توانست در سال ۱۳۹۲ کانون صابرین را زیرنظر اداره ارشاد اسلامی راه‌اندازی کند.

این کانون درکنار راه‌اندازی کتابخانه و برپایی محافل علمی و فرهنگی و مباحث دینی، چون حلقه‌های معرفت برای گروه سنی کودک و نوجوان، مسابقاتی به‌صورت دوره‌ای برای نوجوانان محله برگزار می‌کند.

اولین نمازجماعت در یکی از روز‌های نزدیک به میلاد بی‌بی زینب (س) برپا شد و زینبیه منزل مهندس یک‌پسر، جایش را به مسجد داد

اما یکی از دستاورد‌های مهم این کانون در ابتدای راه، برپایی مسابقات «برادرم اذان بگو» در سطح کشوری برای چهارسال بود که به گفته حاجی‌پوستچی نتایج درخشانی داشت؛ «سال اول چهارصدنفر در مسابقه شرکت کردند. سال آخر ۳ هزارو ۴۶۰ شرکت‌کننده داشتیم که از کشور‌های عراق، افغانستان، سودان و... و اغلبشان دانشجویان جامعه‌المصطفی بودند.»

زیرزمین رؤیایی

از درِ پشتی مسجد که وارد شوید، بعد از گذر از حیاط کوچک مسجد، سمت چپ راه به زیرزمین دارد. همان بخش از مسجد که اولین نماز جماعت بعد از افتتاح در آن برپا شد. در این زیرزمین، برای جذب کودکان و نوجوانان، برنامه‌های ویژه‌ای تدارک دیده شده است. البته این تغییر و تحولات از ایام دهه فجر سال قبل و با آمدن علی تبادکان برای جذب هرچه بیشتر نوجوانان محله صورت گرفته است.

علی تبادکان می‌گوید: برای جذب کودکان و نوجوانان محله، زیرزمین مسجد را به وسایل بازی، چون فوتبال دستی، دستگاه بازی پی‌اس ۴ و پی‌اس ۵، دستگاه بستنی‌ساز و... مجهز کردیم تا بتوانیم نوجوانان بیشتری را جذب مسجد کنیم.

البته به گفته مسئول پایگاه بسیج مسجد حضرت زینب (س)، استفاده از این محیط براساس امتیازی که کودک و نوجوان با حضور در مسجد و شرکت در حلقه‌های معرفت و سایر برنامه‌ها کسب می‌کند، رایگان خواهد بود.

بانوان خط‌شکن

همه جمع حاضر اذعان دارند که گردانندگان اصلی مسجد بانوان هستند، درست مثل زمانی که در زینبیه منزل مرحوم یک‌پسر همه کار‌ها به دست بانوان محله انجام می‌شد. بالکن مسجد محل استقرار بانوان پایگاه بسیج خواهران است.

زهرا بوستانیان که سال‌ها مسئول فرهنگی مسجد بوده و هفت‌سالی می‌شود که فرماندهی پایگاه به او محول شده است، درباره اقدامات این بخش می‌گوید: خوشبختانه بانوان محله در کار‌های خیر همیشه پیش‌قدم بوده‌اند. از کمک به جمع‌آوری پول برای تهیه ماهانه گوسفند و قربانی برای نیازمندان تا تهیه جهیزیه و سیسمونی و تهیه بسته‌های معیشتی برای نیازمندان.

طرح «آبروی محله» ایده‌ای است که بانوان مسجدی و پایگاه بسیج، برای پاسداشت مقام و منزلت شهدا و جانبازان طرح‌ریزی و اجرا کرده‌اند. در این طرح بانوان مسجدی ماهی یک‌بار به منزل شهید یا جانبازی از محله می‌روند.

برگزاری حلقه‌های معرفت برای دخترخانم‌های نوجوان، مراسم اعتکاف، بازارچه‌های خوداشتغالی، جلسات مشاوره و... از دیگر برنامه‌های فرهنگی است که به همت بانوان مسجد حضرت زینب (س) اجرا می‌شود.

آوای قرآن از بلندگو‌های مسجد در فضا طنین‌انداز می‌شود. با نزدیک شدن به وقت نماز، آمد‌وشد‌ها بیشتر و بیشتر می‌شود. در گرگ‌و‌میش هوا با روشن‌شدن نورافکن‌هایی که روی دیوار بالای قاب عکس شهدا جانمایی شده، جلوه مسجد محله دوچندان شده است؛ مسجدی که اگرچه بانی‌اش امروز در بین ما نیست، آثار قدم‌های خیرش پیش روی اهالی محله است. زینبیه‌ای که مسجد شد.

* این گزارش پنج‌شنبه ۱۸ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۸۳ شهرآرامحله منطقه ۱۱ و ۱۲ چاپ شده است.