همه ما میدانیم که کار گروهی تا چه اندازه برای پیشرفت جامعه امروزی ضروری است، آن هم گروهی که اعضای آن دغدغهمند باشند و برای رفع مشکلات اهالی یک محله دور هم جمع شوند. گروه «قرارگاه شهیددهنوی» در محله کشاورز یکی از همینهاست.
پایگاهشان در مسجد جوادالائمه (ع) است و دو سال پیش از همینجا همقسم شدند که وضعیت محله را بهبود ببخشند. اولین کارگروه را با نام همعهدی به کار برای خانوادهها اختصاص دادند؛ چون معتقدند اگر این بستر سالم باشد، افراد بهتری در محله رشد میکنند.
در حال حاضر پنجکارگروه دیگر در حوزههای بهداشت و درمان، نوجوانان دختر و پسر، تربیتبدنی، تعلیموتربیت و کارآفرینی دارند. اعضای این قرارگاه مدتهاست که زندگی خود را وقف پیشرفت محله کردهاند.
آنها معتقدند هرچه بیشتر در این مسیر گام بردارند، آثار خیروبرکت را در زندگی خود و اطرافیانشان بیشتر میبینند. چندروزی است که کارگروه بهداشت و درمان این قرارگاه، طرح ویزیت و توزیع داروی رایگان به نیازمندان را اجرا میکند و همین بهانهای شد تا سراغ این تلاشگران جهادی برویم.
معصومه هویدا، مدیر قرارگاه محله شهیددهنوی، ساکن و بزرگشده محله کشاورز است. او با مشکلات محله آشناست و از همان دوران کودکی به فکر رفع این مشکلات بوده. پیشازاین، کارگاه خیاطی و بافندگی راهاندازی و به مدت دو سال، برای زنان محله اشتغالزایی کرده است. او همچنین عضو بسیج محله است و فعالیتهای مختلفی درراستای بهبود وضعیت محله انجام میدهد.
معصومهخانم درباره ایده شکلگیری این گروه میگوید: اسفند سال۱۴۰۱، من و چند فعال اجتماعی محله در مسجد جوادالائمه (ع) گرد هم آمدیم تا برای پیشرفت محله گامی برداریم. پیشازاین هرکدام مسیر خودمان را پیش گرفته بودیم، اما به این نتیجه رسیدیم که کار گروهی تأثیر دوچندان دارد.
توضیح میدهد که اولین دغدغهشان در این محله، مسئله خانواده بوده است. در آن زمان با تحقیق و بررسی مشخص شده که هفتاددرصد ازدواجهای این محدوده به طلاق منتهی میشود و این مسئله خیلی نگرانکننده بود؛ بنابراین هدفشان را بر تشکیل فضایی برای همافزایی بین مجموعههای فعال در حوزه خانواده، ازدواج، پیشگیری از طلاق و فرزندآوری میگذارند. اینطور میشود که اولین کارگروه را با نام «همعهدی» راهاندازی میکنند.
کارگروه خانواده
مسئولیت کارگروه همعهدی را زهره ابراهیمی بر عهده دارد. او که دارای مدرک کارشناسی روانشناسی است، سالها در تهران مشاوره داده و تجربیات زیادی در این حوزه کسب کرده است. پساز ورود به مشهد هم به فکر فعالیت در حوزه خانواده افتاده است. او بعداز آشنایی با فعالان محله کشاورز، به عضویت قرارگاه درآمد و درکنار دیگر اعضا، برای افرادی که از سال۱۴۰۰ به بعد در محله شهرک شهیدرجایی ازدواج کرده بودند، جشنی بهمناسبت نیمه شعبان برگزار کرد.
پس از این جشن، ارتباطات بیشتری برقرار و مشاورههای فردی و جمعی برای این زوجها شروع شد. این مشاورهها شامل برپایی کارگاههای آموزشی و جلسات مشاوره فردی بود. در حوزه تسهیلگری نیز کارهای زیادی انجام دادهاند؛ بهعنوانمثال با کمک خیران، برای دختری کمبضاعت، مجلس عروسی برپا و جهیزیهای مختصر فراهم شد، یا برخی از آقایان تازهداماد به شغل و کار جدید معرفی شدند.
ابراهیمی با افتخار میگوید: حالا با ۴۵زوج جوان ارتباط داریم و اگر این گروه نبود، شاید نیمی از آنها طلاق میگرفتند. ما هرهفته در خانه یکی از این زوجها دورهمی برگزار میکنیم و کلاسهای مشاوره برایشان برپا میشود. علاوهبر این یک گروه مجازی داریم که مطالب ارائهشده را آنجا بارگذاری میکنیم.
حمیده ساغری متولد ۱۳۷۸ است و یک سال از زندگی مشترکش میگذرد. او از آن دسته افرادی است که با قرارگاه آشنا شد و به کمک مشاورهها توانست زندگی خود را تغییر دهد. خودش میگوید: قبل از اینکه با قرارگاه آشنا شوم، درحال جداشدن از همسرم بودم، اما مشاورهها باعث شد که آگاه شوم و زندگیام بهکلی تغییر کند. حالا خودم راهنمای همسایههای دیگر شدهام.
کارگروه بهداشت و درمان
کارگروه بهداشت و درمان هم تحت مدیریت زهره ابراهیمی فعالیت میکند. پساز صحبت با خانوادهها، مشخص میشود که یکی از مشکلات اصلی محله، دسترسینداشتن اهالی به خدمات بهداشتی و درمانی است. بسیاری از اهالی محله سالها با بیماریهای مختلف دستوپنجه نرم میکنند و قادر به پرداخت هزینههای درمانی نیستند.
مشخص شد که هفتاددرصد ازدواجهای این محدوده به طلاق منتهی میشود و این مسئله خیلی نگرانکننده بود
زهره میگوید: اولین گام برای توجه به نیازهای روحی و روانی، توجه بهسلامت جسمی است. ازاینرو، طرح اردوی جهادی خدمت دانش و سلامت به راه افتاد. سال گذشته، یک تیم پزشکی به مدت سه روز به مسجد محله آمد و خدمات رایگان پزشکی به اهالی ارائه کرد. امسال نیز این طرح دوباره تکرار شد. هفته گذشته، با همکاری کانون بسیج بیمارستان ولایت، تیم پزشکی متشکل از پزشک عمومی، ماما، پرستار و روانشناس به این مسجد آمدند و خدمات رایگان به ساکنان محله ارائه کردند.
علیاصغر طالبیان، مسئول پشتیبانی کانون بسیج جامعه پزشکی بیمارستان ولایت، دراین باره میگوید: ما با بسیاری از موارد حاد در این محله روبهرو هستیم؛ افرادی که سالها با مشکلاتی مثل دنداندرد یا قند خون دستوپنجه نرم کردهاند و حالا به خدمات فوری پزشکی نیاز دارند. در این چندروز حدود دویستنفر ویزیت شدند و مواردی که نیاز به خدمات فیزیوتراپی و سونوگرافی داشتند، به بیمارستان ارجاع داده شدند تا از خدمات رایگان بهرهمند شوند.
کارگروه نوجوانان
مدیریت کارگروه نوجوانان محله برعهده سیدمجتبی عباسی، جوانی هجدهساله و طلبه است. او که از همان ابتدا به فکر رشد و پیشرفت نوجوانان محله بود، در سال۱۴۰۲ این کارگروه را راهاندازی کرد و مسئولیت آن را پذیرفت. به اعتقاد او، این نسل است که آینده محله را خواهد ساخت و نباید به حال خود رها شود.
او میگوید: محله ما پر از ساقی مواد مخدر است و برای بچهها محیط مناسبی ندارد. بسیاری از آنها در حال حاضر درگیر مواد هستند یا بهسمت خشونت و شرارت کشیده شدهاند. این بچهها نباید به حال خود رها شوند. با تشکیل این کارگروه میخواهیم از این آسیبها جلوگیری کنیم. در حال حاضر، حدود پانزدهنوجوان عضو این گروه هستند و برنامههای مختلفی برایشان برگزار میشود.
یکی از فعالیتهای مهم گروه، برگزاری مسابقه فوتبال است. هر هفته یکبار در زمین چمن ورزشی محله، این نوجوانان در مسابقات فوتبال شرکت و انرژی خود را در مسیرهای مثبت تخلیه میکنند.
به گفته مجتبی علاوهبر ورزش، کلاسهای اخلاق و احکام دینی نیز برگزار میشود و کارگروه بهدنبال این است که فعالیتهای متنوعتری را برای بچهها راهاندازی کند.
کارگروه تعلیموتربیت
سمیرا زارع مسئول کارگروه تعلیموتربیت است. او درباره فعالیتهای این کارگروه میگوید: آموزش دختران نوجوان در فضایی که محله فاقد بستر مناسب برای رشد آنهاست، بسیار اهمیت دارد.
این گروه از فعالان محله و افراد تحصیلکرده برای ارتباط با مدارس دخترانه استفاده میکند و از آنها میخواهد احکام دینی و نکات اخلاقی را به دختران آموزش دهند. همچنین برای جذب بیشتر دختران به مسجد، برنامههای ورزشی صبحگاهی ترتیب دادهاند و به شکل گروهی این برنامهها را در مسجد برگزار میکنند تا ارتباط دوستانه هم میان آنها شکل بگیرد.
این فعالیتها باعث شده است دختران به مسجد علاقهمند شوند و درکنار ورزش، به آموزههای دینی نیز توجه کنند. آنها همچنین چندین برنامه جشن تکلیف برای دختران محله برگزار کردهاند که با استقبال زیاد بچهها و خانوادهها روبهرو شده است.
کارگروه تربیتبدنی
کارگروه تربیتبدنی تحت مدیریت زینب زنقایی فعالیت میکند و درتلاش است که استعدادهای ورزشی دختران محله را کشف کند و به آنها انگیزه رشد بدهد. زینب زنقایی بههمراه دیگر اعضای گروه، دو تیم هندبال و کبدی را تشکیل داده است و از فرمانداری برای استفاده از سالن ورزشی محله مجوز گرفتهاند.
تلاش کردهایم با برگزاری بازارچههای فروش محصولات خانگی در مسجد، از بانوان سرپرستخانوار حمایت کنیم
حالا دختران بهرایگان یک روز در هفته در سالن و یک روز در مسجد تمرین میکنند. تیم کبدی این گروه موفق به کسب مقام در مسابقات استانی شده است و برخی از دختران بااستعداد، مثل سحر رسولنیا، به تیم کشوری دعوت شدهاند.
سحر رسولنیا پانزدهسال دارد و دو سال پیش، ازطریق این قرارگاه با این ورزش آشنا شد و عزمش را برای موفقیت در این رشته جزم کرد. او میگوید: تیم محله ما توانست در مسابقات استانی امسال مقام سوم را کسب کند. من برای شرکت در مسابقات انتخابی تیم کشوری هم دعوت شدهام. اگر این قرارگاه نبود، شاید هیچوقت استعدادم را کشف نمیکردم و زندگیام به این شکل تغییرنمیکرد.
کارگروه کارآفرینی
راضیه شاهسون، مدیر کارگروه کارآفرینی در این قرارگاه است. او که پیش از این عضو بسیج بانوان مسجد بوده است، حالا در این قرارگاه جدیتر از قبل فعالیت فرهنگی و محلی را دنبال میکند.
شاهسون درباره فعالیتهای این گروه میگوید: در محله، بانوان سرپرست خانواری هستند که هرکدام مهارتی دارند، از خیاطی گرفته تا بافتنی و آشپزی، اما بستر مناسبی برای پیشرفت ندارند. ما تلاش کردهایم با برگزاری بازارچههای فروش محصولات خانگی در مسجد، از این بانوان حمایت کنیم. علاوهبراین، قصد داریم کارگاههای آموزشی راهاندازی کنیم تا این بانوان بتوانند در زمینههای مختلف رشد کنند.
شاهسون بر لزوم تقویت کارگروه کارآفرینی در آینده تأکید میکند و میگوید: قرار است در آینده، فعالیتهای بیشتری انجام دهیم تا این بانوان بتوانند به استقلال مالی دست یابند. دیگر کارگروهها هم درصورت حمایت نهادها، ارگانها و خیران، میتوانند بسیار بیشتر و بهتر خدمت کنند. هدف ما درنهایت این است که به محله کشاورز و این محدوده بسنده نکنیم و با گسترش فعالیتهایمان، وضعیت حواشی شهر مشهد را بهبود دهیم.
* این گزارش دوشنبه ۱۷ دیماه ۱۴۰۳ در شماره ۶۰۷ شهرآرامحله منطقه ۵ و ۶ چاپ شده است.