بافت 300 کلاه و شال‌گردن در پویش «گرما ببافیم»

«گرما ببافیم» هم تمام شد. پویشی که زمستان امسال توانست کلاه و شال‌گردن به دست نیازمندان برساند و حکایتش هم به دست‌های مهربان زنان برمی‌گردد. زنانی که با مهربانی‌های کوچک خود دست‌به دست هم دادند و کاری کردند تا خنده‌ای بر لبی بنشیند یا باری از دوش نیازمندی برداشته شود. 

همه‌چیز برای شکل‌گیری این پویش از گپ‌وگفت دوستانه‌ای شروع شد که قرار بود برای زمستان امسال لباس دست نیازمندان برساند، اما تبدیل به بافت کلاه و شالگردن شده تا در این راه دو گروه بهره‌مند شوند. هم تعدادی از زنان که به شغل در خانه نیاز دارند بافتن با کاموا را یاد بگیرند و خودشان شوند ماهیگیر و هم اینکه تعدادی از خانواده‌های نیازمند، کلاه و شال‌گردن نو برای استفاده داشته باشند.

آنچه هست اینکه ابتدا اجرای طرح برای دستگیری از نیازمندان در جلسه خانواده ترمیمی شهرداری مشهد مطرح شده است و از دل همان صحبت‌ها، پیشنهادهایی بیرون آمده که جمع‌بندی و دادن طرح نهایی‌اش به تسهیلگر اجتماعی محله بهمن سپرده‌ شده است. این تسهیلگر هم بعد از گپ‌وگفت‌های دوستانه با زنان این محل به پیشنهاد آن‌ها طرح «گرما ببافیم» را به عنوان اشتغال موقت برای تعدادی از زنان محله بهمن داده‌است؛ که بعد از تصویب در شهرداری به صورت پایلوت در همین محدوده اجرا شده و حاصل همکاری زنان در محله، انجمن حامی، خیریه کودک‌یاران، دفترهای توسعه محله بهمن و طبرسی شمالی؛ رسیدن 170کلاه و 170شال‌گردن نو بافته شده به دست نیازمندان بوده‌است.

در این گزارش روایت‌هایی داریم از کار همین دست‌های مهربان که از آنِ آدم‌های معمولی است؛ که با گره در گره انداختن توانستند گرهی هرچند کوچک از مشکلات تعدادی نیازمند بازکنند.

دست پر زنان برای کمک به هم

چند هفته کارش دعوت‌کردن بود. به دعوت او هرکسی می‌توانست بیاید و نخودی در آش بیندازد و برای این همکاری هم اگر دلش رضا می‌داد، می‌توانست مزد کمتری بگیرد یا اصلا نگیرد.
معصومه فغانی از قدیمی‌ها و معتمدان محله بهمن است او کارش در پویش «گرما ببافیم» با همین دعوت از زنان شروع شد و در نهایت با هنری که در بافندگی داشت؛ هم آموزش را شروع کرد و هم از سوی گروه خودش رفع ایراد شال‌گردن و کلاه‌های بافته شده را برعهده گرفت.

او که حدود 4ماه درگیر این پویش بوده است در توضیح این همکاری می‌گوید: پویش «گرما ببافیم» واقعا طرح خوبی بود. به این دلیل که دو گروه از آن سود بردند. هم افرادی که بافتند و هم افرادی که این کلاه و شال‌گردن‌ها دستشان رسید. برای بافتن هم بیش‌از 10نفر از زنان محله بهمن را معرفی کردم، البته تعدادی از این زنان بافندگی بلد نبودند که با جمع شدن در منزل خودم به همراه چند نفر دیگر به آن‌ها هم یاد دادیم.

فغانی با اشاره به اینکه چنین مشاغل خانگی با دستمزد اندک باز هم به کار زنان محله بهمن می‌آید، اضافه می‌کند: طرح ابتدایی که از دفتر تسهیلگری محله بهمن بعد از دادن کلاف‌ها برای بافتن ارائه شد، بافت ساده بود؛ اما زنان وقتی در منزل من دورهم جمع شدند پیشنهاد کردند برای اینکه هنر زنان این محله بیشتر به چشم آید طرح‌ها را مختلف بزنیم. از همین رو طرح‌های مختلف بافت کلاه و شال‌گردن را در اینترنت جست‌وجو کردیم و همه ست‌هایی که گروه ما بافت هیچ‌کدام شبیه هم نبود.

آن‌طور که این فعال فرهنگی و اجتماعی محله بهمن می‌گوید؛ این گروه حتی رفع ایراد دیگر کارهای بافته‌شده را هم برعهده داشت. به عنوان مثال بافت گل و چسباندن آن روی کلاه و شال‌گردن‌ها و همچنین بازکردن بعضی دوخت‌های نامناسب و بافت دوباره آن بدون گرفتن دستمزد از فعالیت‌های گروه 10نفره آن‌ها بوده است.

به گفته او این طرح با همان اندک درآمدش چون در خانه بوده و بدون دردسر به کام زنان این محله خوش آمده است، منتظر ادامه آن یا نوع دیگری از همین طرح‌ها برای اجرا هستند.

او که چندین‌سال است به صورت داوطلب و در همکاری با مهدیه محله بهمن دستگیر نیازمندان است، می‌گوید: اگر شما هم یک‌بار پای درد‌دل زنی بنشینید که توان سیر کردن شکم فرزندانش را ندارد، یا گل‌فروش پشت چراغ قرمز یا کارگر سرگذر، شما هم یاری‌گر می‌شوید و اگر هم توان داشته باشید و فعال‌‌ شاید برای دل همین افراد صاحب یک خیریه مردمی هم شوید. منم همین‌ها را می‌بینم و دلم می‌خواهد برایشان قدمی بردارم حالا می‌خواهد بافت کلاه‌ و شال‌گردن باشد یا تهیه سیسمونی و جهیزیه با کمک خیران.

جایگزین کوچک برای نداشته‌های دانش‌آموزان

زهرا ساسانی 3سالی است که پا به پای دانش‌آموزان مدرسه «ساره» همراه شادی، غم‌ها و دردهایشان بوده؛ همراه درد دل مادرهایی که حرفشان در ناتوانی مالی خانواده خلاصه می‌شود و حالا خوش‌حال از اینکه در کنار کارهای انسان‌دوستانه دیگرش توانسته قدم کوچکی هم برای تعدادی از همین خانواده‌ها بردارد.
او، عضو انجمن اولیا و مربیان مدرسه ساره و از زنان فعال محله بهمن، است. سکونتش در این محله به 16سال قبل باز می‌گردد؛ شناسایی دانش‌آموزان نیازمند را برعهده داشته تا کلاه و شال‌گردن‌های نو بنشیند روی سر و گردنشان.
خودش در توضیح این قدمی که برای دانش‌آموزان نیازمند برداشته‌ است، می‌گوید: زمانی که کار بافت کلاه و شال‌گردن‌ها تمام شد، شناسایی تعدادی نیازمند برای رساندن کارها به عهده من گذاشته شد. از آن‌جایی که بیشتر افراد در محله بهمن کارگر هستند بالاخره نیازهایی هم دارند؛ که من باتوجه به وضع دانش‌آموزان در مدرسه سعی کردم نیازمندترین‌ها را معرفی کنم. به عنوان نمونه در مدرسه زمانی که کرونا نبود و بچه‌ها حضوری می‌آمدند چند دانش‌آموز داشتیم که در سرمای صبح حتی همان کلاه کهنه را هم نداشتند تا روی سرشان بگذارند یا تعدادی از دانش‌آموزان بودند که دور گردنشان روسری می‌بستند و می‌آمدند. یا دانش‌آموزی بود که با دمپایی سرکلاس‌ها حاضر می‌شد؛ که خودشان و خانواده‌هایشان واقعا نیازمند حتی جایگزین کوچکی در مقابل نداشته‌هایشان بودند. این دانش‌آموزان بین رده سنی 7 تا حدود 15سال شناسایی شدند و به بیش‌از 30دانش‌آموز کلاه و شال‌گردن نو که هنر دست زن‌های محله بود اهدا شد.
ساسانی به سختی انجام کار خیر هم اشاره می‌کند و می‌گوید: از 4سال گذشته انجام کارهایی را که به نوعی گره‌گشای مشکلات مردم باشد با شناسایی خانواده‌های نیازمند و همچنین خیران شروع کردم. در این مدت هم کارهایی از همراهی در تهیه جهیزیه بگیرید تا تهیه هزینه جراحی قلب و تأمین مایحتاج دانش‌آموزان نیازمند با کمک خیران انجام داد، اما واقعا کار خیر انجام دادن سخت است، چراکه مهم‌تر از داشتن وقت زیاد؛ حق‌الناس به گردنت است.

ای کاش «گرما ببافیم» ادامه داشت

سیده طیبه کلالی، آشنای خیلی از زنان در محله بهمن است. زنی فعال و پیگیر برای رفع مشکلات مردم. همین روحیه هم او را وارد پویش «گرما ببافیم» کرد تا به قول خودش قدمی بردارد برای زندگی افرادی که خرده‌داشته‌هایی برای بقا دارند.
کلالی در این طرح هم معرف زنان نیازمند کار بوده و هم توزیع‌کننده کلاه و شال‌گردن‌های بافته شده است. او از خوش‌حالی افرادی که این ست‌ها را گرفته‌اند چنین می‌گوید: متأسفانه در محله بهمن افرادی هستند که از سر نیازمندی راضی هستند به اندک‌ترین‌ها در زندگی. به همین دلیل وقتی کامواها را به چند خانواده نیازمند رساندم تا در قبال پرداخت 50 تا 60هزار تومان برای هر ست کلاه و شال‌گردن بافتنی ببافند خیلی خوش‌حال شدند و هنوز هم پیگیر هستند تا ادامه دهند. از طرف دیگر وقتی این کلاه‌ و شال‌گردن‌ها را دست تعدادی از بچه‌های نیازمند رساندم آن‌ها هم با گرفتن این هدیه‌ها خوش‌حال شدند. به عنوان مثال کودک معلولی بود که وقتی این ست را دستش دادیم رو به مادرش کرد و گفت: مامان برای من هم لباس نو آوردند.

خوش‌حال از نماندن بافتنی‌ها در خانه

آدم‌ها همیشه سعی می‌کنند راه‌های متفاوتی برای آرامششان پیدا کنند. این راه برای فاطمه سبزه‌کار در شکل‌دادن و مدیریت انجمن حامی خلاصه می‌شود که کارش از آموزش تا دستگیری از نیازمندان است.
او در طرح «گرما ببافیم» هم دنبال همین دو هدف آموزش و دستگیری از نیازمند بوده است. آن‌طور که خودش می‌گوید برای این اشتغال موقت 5خانواده نیازمند را شناسایی کرده است که موقعیت کار در بیرون از منزل را نداشته‌اند.
او با بیان اینکه هریک از این خانواده‌ها 5 تا 6 دست شال‌گردن بافتند، می‌گوید: برای این طرح سعی کردم نیازمند‌ترین زنان را پیدا‌ کنم و شاید باورتان نشود که این خانواده‌ها حتی به نان شب هم محتاج هستند و فقط پول بافت یک‌دست شال‌گردن کلی به کارشان آمد.
سبزه‌کار با اشاره به هنر این زنان در مشاغل مختلف خانگی تأکید می‌کند: این زنان از سر نیازمندی حاضرند هرکاری را در خانه انجام دهند، اما از آن‌جایی که نمی‌توانند برای محصولاتشان بازاری پیداکنند ریسک چنین کاری را هم به جان نمی‌خرند. از طرف دیگر این زنان از سر همین نیازمندی کارهای سفارشی هم از بیرون قبول می‌کنند که متأسفانه با آن‌ها به مبلغ اندکی حساب می‌شود. به دنبال همین وقتی قرار شد هر ست شال‌گردن و کلاه را به 60هزار تومان ببافند، استقبال کردند و خوش‌حال بودند که برای بافتنی‌هایشان لازم نیست خودشان بازاری پیداکنند.
انجمن حامی در این طرح تنها مشارکت‌کننده‌ای بوده که زنان سرپرست خانوار نیازمند را پای کار آورده‌است و در این راه هم از طریق همین زنان به تعدادی از زنان دیگر هنر بافتنی را یاد داده‌است.
طبق گفته‌های سبزه‌کار این اشتغال موقت یک‌ماهه برای این زنان با همین آورده نه چندان زیاد مالی خیلی خوب بوده و آن‌ها دنبال ادامه کار هستند.

470 کلاف کاموا خریداری شد

قدم اصلی در اجرای پویش «گرما ببافیم» را می‌توان گفت؛ بخش فعالیت‌های داوطلبانه سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی استان با جمع‌کردن پول اجرای پروژه برداشته است.
آن‌طور که کارشناس فعالیت‌های داوطلبانه سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی خراسان رضوی می‌گوید؛ این پول با دادن فراخوان از سوی این نهاد در فضاهای مجازی و سطح شهر جمع شده‌ است.
سارا حاتمی در توضیح بیشتر ادامه می‌دهد: از طرف همین نهاد زمستان هرسال با کمک خیران پوشاک می‌خریدیم و همچنین لباس‌هایی که در حد نو بودند جمع و بسته‌بندی می‌کردیم و دست نیازمندان در نقاط مختلف شهر می‌رساندیم، اما امسال تصمیم گرفتیم طرح متفاوت‌تری اجرا کنیم که گفت‌وگوهایمان با دفتر تسهیلگری محله بهمن ما را به اینجا رساند که کاری انجام دهیم تا در این محدوده دو گروه بهره‌مند شود. این شد که دست گذاشتیم روی خرید کاموا و بافت شال‌گردن و کلاه برای گروه سنی کودکان و نوجوانان.
او اضافه می‌کند: تأمین مالی اجرا هم برعهده گروه ما گذاشته شد. فراخوان دادیم و توانستیم حدود 20میلیون تومان وجه نقد جمع‌آوری کنیم.
طبق گفته‌های حاتمی با این مبلغ و همچنین یاری یکی از فروشندگان کاموا، 470کلاف کاموا در رنگ‌های مختلف تهیه و به چند گروه برای بافت کلاه و شال‌گردن سپرده شد.
او می‌گوید: زنان نیازمند شناسایی شده از سوی انجمن حامی، زنان فعال محله بهمن و همچنین تعدادی از زنان نیازمند به شغل موقت خانگی محله طبرسی شمالی از کسانی بودند که بافتن را برعهده گرفتند و خیلی زود همه کارها را تحویل دادند.
کارشناس فعالیت‌های داوطلبانه سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی خراسان رضوی با بیان اینکه بسیاری از این زنان که کارشان بافتن بود حقوق دریافت کردند، ادامه می‌دهد: سعی کردیم مبلغ دستمزد را طبق تعرفه بازار تعیین کنیم و به هر زنی 4 تا 5دست شال‌گردن و کلاه بسپاریم که مبلغ کلی گرهی از مشکلاتشان را باز کند.
آن‌‌طور که حاتمی اشاره می‌کند، کلاه‌ و شال‌گردن‌های بافته شده در نهایت به بخش فعالیت‌های داوطلبانه سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی استان منتقل شده و در این محل بسته بندی و با نصب برچسب گروه‌های سنی استفاده‌کننده مشخص شده‌ است و دوباره از این محل بین انجمن حامی، دفتر تسهیلگری محله بهمن و طبرسی شمالی توزیع شده است تا آن‌ها دست افراد نیازمند برسانند.

اشتغال موقتی که دست 50زن را گرفت

نهادهای مختلفی در سراسر کشور امسال پویش‌های زمستانی را اجرا کردند که بیشتر آن‌ها هم‌نام همین پویشی است که از سوی دفتر تسهیلگری در محله بهمن اجرا شده‌است، اما نوع اجرا درهرکدام تفاوت‌هایی دارد. آن‌طور که تسهیلگر اجتماعی دفتر توسعه محله بهمن می‌گوید طرح بافت کلاه‌ و شال‌گردن برای نیازمندان نخستین‌بار در نشست‌های خانواده ترمیمی شهرداری مشهد مطرح شده است.
صادقی با توضیح بیشتر اضافه می‌کند: طبق طرح ابتدایی قرار بود کاموا خریداری شود و به صورت رایگان از زنان محله که هنر بافتن داشتند درخواست بافت شود و در نهایت کارهای آماده‌ شده دست نیازمندان برسد، اما وقتی طرح را با زنان معتمد محل مطرح کردم با اجرای رایگان مخالفت‌ کردند؛ آن هم به این دلیل که زنان این محدوده را نیازمند دستمزد می‌دانستند و از طرف دیگر باور داشتند اگر در قبال کار بافتنی مبلغی پرداخت شود کارها باکیفیت‌تر می‌شود.
به گفته او با پیشنهاد زنان محله بهمن قرار به پرداخت دستمزد برای هر ست کلاه و شال‌گردن بین 50تا 60هزار تومان براساس کیفیت کار تعیین می‌شود.
صادقی این را هم می‌گوید که خود زنان محله بهمن بیشتر بافنده‌ها را شناسایی کرده‌اند؛ که در مجموع با افرادی که دفتر تسهیلگری محله طبرسی شمالی و همچنین انجمن حامی برای بافتن به کار گرفته شده‌اند، 50نفر در زمستان اشتغال موقت داشتند.
این تسهیلگر اجتماعی اضافه می‌کند: تعدادی از این زنان 4ماه و تعدادی هم حدود 2ماه درگیر کار بودند که نتیجه آن بافت 170کلاه و 170شال‌گردن شد. در نهایت تمام موارد بافته شده به صورت ست کلاه‌ و شال‌گردن به دست 170نیازمند رسید که بین سن 5تا 15سال قرار داشتند.

الگوی اشتغال فصلی بود

ارغوان رحیم‌زاده، مدیر دفتر تسهیلگری محله بهمن هم با اشاره به آغاز فعالیت دفتر از پاییز سال‌گذشته بیان می‌کند: یکی از فعالیت بانوان در این محله شغل‌های فصلی است که در چیدن و جداسازی گل‌محمدی و پاک‌کردن زعفران خلاصه می‌شود. برهمین اساس در این طرح اشتغال فصلی را الگو قراردادیم و به پیشنهاد خود زنان در محل مشوق‌هایی هم قرار دادیم.
او با اشاره به استقبال خوب زنان از پویش «گرما ببافیم» به نکته دیگری هم اشاره می‌کند و می‌گوید: البته در این طرح هدف توانمندسازی هم از موضوع‌های اصلی بود که باز هم با کمک گرفتن از بانوانی که هنر بافتنی داشتند توانستیم به تعداد دیگری از بانوان متقاضی شرکت در طرح بافتنی‌کردن را هم بیاموزیم.
به گفته وی انجام چنین کارهایی و بازتاب مثبت آن بازنمایی مثبت از محله را برای ساکنان به همراه دارد.
وی در توضیح ادامه یافتن چنین کارهایی به دنبال استقبال بانوان در آینده نیز اضافه می‌کند: چنین اقداماتی در قالب پروژه‌های صنعت و توسعه دفتر تسهیلگری محله بهمن است و در آینده احتمالا با تغییراتی ادامه پیدا کند؛ که تغییر آن می‌تواند در این باشد که دیگر کار خیریه‌ای نباشد و ارائه مستقیم به بازار باشد.