امیریه ۳۷ شهر چهار‌هزارنفری 
۸ دهه از زندگی حاج عباس ربانی در چهاربرج 
حعفر صنوبری با نبات‌هایش، روزگار را شیرین کرده است!
همان‌طور که بلور‌های زردرنگ و شیرین، کنار هم روی سینی بزرگ چیده می‌شوند، تکه‌های اضافی را جدا کرده و در ظرفی دیگر می‌ریزد. با پوشیدن لباسی سفید شاید می‌خواهند وحدتشان در کار و همکاری را نشان دهند.همه‌شان با انرژی مشغول به کار هستند و تکرار این کار پرزحمت برایشان خستگی نمی‌آورد.
گرمای رضایت‌بخش
یکی از آنها که سنش از همه بیشتر و سال‌های سال مشغول این حرفه بوده است، با توجه به گسترش تولید آب‌نبات‌های طعم‌دار می‌گوید: برای تولید آب‌نبات‌های مغزدار مانند آبنبات پسته‌ای، کار برای ما سخت‌تر می‌شود و باید با سلیقه‌ای ویژه به آن بپردازیم تا همه مواد خوراکی به خوبی با هم آمیخته شده و طعمی را که مد نظر است، بتوانیم درآوریم.
او ادامه می‌دهد: درگذشته فقط یک طعم معمولی از آبنبات تولید می‌شد؛ اما امروزه آبنبات در طعم‌های مختلفی تولید می‌شود.البته این کار برای سلایق مختلف و ذائقه‌ها در همه سنین بهتر است.
یکی دیگر از آنها کنار دیگ بزرگی از مایع آبنبات ایستاده. از چهره‌اش مشخص است که گرمای دیگ به‌شدت آزارش می‌دهد؛ با اشاره به کارش می‌گوید: با همه سختی‌اش کارم را دوست دارم، هر چند در روز باید چند ساعتی را پشت این دیگ بایستم و گرمای آن را تحمل کنم، اما گرمایش برایم رضایت‌بخش است.
طعم‌های مختلف که در دیگ به جوش می‌آیند و عطر خوش‌بویی که به مشام می‌رسد، ماندگارترین لحظات در ذهن اوست.
پیوند شیرین
هر کدام از کارشان داستان‌ها تعریف می‌کنند و طعم شیرین تولید نبات و آبنبات را جزئی از خاطرات شیرین و به‌یادماندنی زندگیشان یاد می‌کنند.
ترکیب مواد طعم‌دهنده از جمله هل، گلاب، زعفران و... و رایحه خوشایند این ماده شیرین، جمع فعالی را به هم نزدیک‌تر کرده؛ برایم جالب است بودن در کنار هم و عطری که پیوند شیرینی به ارمغان می‌آورد.
حرفه موروثی
طبقه اول را اختصاص داده به محل کارش و طبقه دوم نیز محل سکونتش است. سال‌هاست که کار و زندگی‌اش با طعم شیرین نبات و آبنبات پیوند خورده است. این پیوند پیش از تولدش رقم خورده است؛ زیرا پدرش نیز به همین کار مشغول بود و این شغل یعنی تولید نبات و آبنبات حرفه موروثی خانواده آنهاست.
همه اهالی محله مقدم مشهد او را می‌شناسند و مشتری‌اش هستند و از اینکه در همسایگی‌شان مشغول است خوشحالند؛ حتی او را برکت محله می‌دانند.
جعفر صنوبری به همراه پسرانش و برادرش مسعود از سال‌ها پیش تاکنون به تولید نبات و آبنبات در دو کارگاه تولیدی مجزا مشغول به کار هستند و شغلی را که دارند، مایه درآمد حلال و کسب رزق و روزی زندگیشان می‌دانند.
عطر زعفران
امروز تصمیم گرفتیم به کارگاه جعفر، برادر بزرگ‌تر در امام‌رضا (ع) ۴۰، چهارراه ششم برویم و برای آشنایی با تولید این ماده شیرین، اما پرزحمت به صورت مستقیم با مراحل تولید آن همراه شویم.
فضای کارگاه گرم است؛ درست مانند گرمای مطبوع فضای شیرینی‌پزی. هنگام ورود عطر زعفران به مشامت می‌رسد و شادت می‌کند. ۵۲سال دارد و ۲۰سال است که به این کار مشغول است. پدر خدابیامرزش، برادرش و هر دوپسرش نیز زندگیشان با شیرینی قند و نبات ترکیب شده است.
البته پسرانش مدتی قبل از حضور در کارخانه، در کارگاه تولیدی پدر مشغول به کار بودند و بعد از اینکه چم‌و‌خم کار دستشان آمد، پدر با همکاری‌شان کارخانه قندی برپا کرد تا آنها نیز شغلی را که بعد از سه نسل به آنها رسیده، ادامه دهند و حتی به نسل‌های بعد بسپارند.
«در روزگاری که ما به دنبال نشانه‌ای از شادی می‌گردیم، کار کردن در دنیای شیرینِ شیرینی‌ها طعم خوبی دارد و زندگی را لذت‌بخش می‌کند.»
این را جعفر صنوبری که سال‌ها مشغول این کار است، می‌گوید: اطراف این کارگاه و مغازه آب‌نبات‌فروشی، منازل مسکونی قرار دارد و همسایه‌های ساکن در این محدوده از وجود این کارگاه در محل سکونتشان راضی‌اند و عطر خوش رایحه‌های متنوع و شیرین آن را نیز بسیار دوست دارند.
سنتی‌اش بهتره
هشت نفر در کارگاه و دو نفر در مغازه او مشغول به‌کار هستند. همه‌شان برای حفظ بهداشت و نظافت بیشتر، لباس سفید به تن دارند و با روحیه‌ای شاد به کار پر زحمتشان مشغول هستند.
صنوبری درباره انواع نبات می‌گوید: در حال حاضر تولید دو نوع نبات رایج است. ما استفاده از نبات‌های سنتی را بیشتر از هر نباتی توصیه می‌کنیم.
هشت نفر در کارگاه و دو نفر در مغازه او مشغول به‌کار هستند و برای حفظ بهداشت و نظافت بیشتر، لباس سفید به تن دارند
البته نبات‌های چوبی و نی‌دار نیز تولید می‌کنیم، اما به استفاده زیاد آن، توصیه نمی‌کنیم مگر در صورت ضرورت و فرصت کم!
او با توجه به تولید نبات‌های نی‌دار می‌گوید: برای تولید نبات نی‌دار یا چوبی حدود ۸ تا ۱۰روز زمان لازم است.
او مراحل این کار را این‌طور ادامه می‌دهد: نبات آماده‌شده را باید در اتاق‌هایی مخصوص بگذاریم تا دم بکشد و شکلش را حفظ کند؛ بنابراین تولید این نوع نبات زمان‌بر است.
اما نبات‌های سنتی نیازی به طی‌کردن این مسیر ندارد و از تولید به مصرف‌اند؛ ضمن اینکه خاصیت بیشتری نسبت به نبات‌های به اصطلاح فانتزی دارند.
همه همسایه‌ها، مشتری شدند
با اشاره به اینکه نبات دوای دل‌درد و... است و گا‌هی مشتری‌های زیادی از عطاری‌های سطح شهر برای خرید نبات به او مراجعه می‌کنند، می‌گوید: به جز مردم عادی که مشتری نبات‌های ما هستند؛ عطاری‌ها و فروشندگان دارو‌های گیاهی نیز از نبات‌های سنتی ما بسیار استقبال می‌کنند.
به خاطر گرمی زیادی که نبات دارد، برای دل‌درد توصیه شده و از همین‌رو وقتی فردی دلش درد می‌کند، می‌گویند: نبات بخور؛ خوب می‌شوی!
صنوبری اضافه می‌کند: البته بیشتر مشتری‌هایمان را مشهدی‌ها تشکیل می‌دهند و به‌خصوص همسایه‌های همین محل؛ اما زائران هم از ما خرید می‌کنند.
او که نبات را همراه همیشگی خانواده‌اش در خانه و مسافرت و محل‌کار می‌داند، می‌گوید: خوشبختانه برعکس خیلی‌ها که حکایت «کوزه‌گر از کوزه‌شکسته آب می‌خورد» در موردشان صدق می‌کند، ما چه در خانه، چه در مسافرت و دیگر مواقع به طور کلی همیشه نبات به همراه داریم و از این شیرینی لذت‌بخش استفاده می‌کنیم.
این هم‌محله‌ای که صاحب چهار فرزند یعنی دو پسر و دو دختر است، می‌گوید: دو پسرم در کارخانه قندی که راه‌اندازی کرده‌ایم یعنی کارخانه قند صنوبر مشغول به تولید قند هستند.
در واقع زندگی پسرانم نیز با شیرینی گره خورده است و از این موضوع خوشحالم.
این تولیدکننده نبات در مورد قیمت‌ها می‌گوید: قیمت‌هایمان از نرخ مصوب اتحادیه مناسب‌تر است و سعی می‌کنیم قیمت فروش از قیمت تعاونی کمتر باشد، چرا که کارگاه از خودمان و مشکلاتمان نیز به نسبت دیگران کمتر است.
او همچنین در رابطه با تولید آبنبات سخت و نرم می‌گوید: به طور معمول حرارت و غلظت زیاد شکر باعث تولید آبنبات سخت و حرارت کمتر باعث ساخته شدن آبنبات نرم‌تر می‌شود.
صنوبری ادامه می‌دهد: این روز‌ها در کارگاه تولیدی‌مان همه نوع نبات تولید می‌کنیم، اما از آنجا که تخصصمان تولید نبات زعفرانی است، همین ویژگی کار را تخصصی‌تر و مشتری را خاص‌تر کرده است.
او در ادامه با اشاره به تولید آبنبات در سه قالب اضافه می‌کند: به طور کلی در کارگاه در سه قالب چهارگوش، بادامی و گرد آب نبات تولید می‌کنیم.
فلفل نبین چه ریزه!
او که تهیه نبات و آبنبات را کاری پرزحمت می‌داند، با توجه به نگهداری این ماده شیرین و طعم‌دهنده می‌گوید: نبات و آبنبات با توجه به شکل کوچکش زحمت زیادی برای تولید دارد و حتما چند نفر باید در آن مشارکت داشته باشند.
او به برخی طعم‌های آب‌نبات‌هایش اشاره و اضافه می‌کند: آب‌نبات‌هایی که ما در کارگاه تولید می‌کنیم، در طعم‌های هل‌دار، نارگیلی، کاکائویی، شکری، پسته‌ای، بادامی و کنجدی تهیه می‌شود.
شربت نبات موجود است
این آب‌نبات‌ساز محله‌مان با اشاره به تولید فرآورده‌های نبات و آبنبات در کارگاهش می‌گوید: به جز تولید نبات‌زعفرانی سنتی و انواع آبنبات به تولید دو نوع شربت سِکنجبین و شربت‌نبات نیز می‌پردازیم و مشتری‌ها برای گرفتن گلاب‌شکر یا آبنبات تخته‌ای هم به ما مراجعه می‌کنند.
صنوبری به کاربرد نبات در مراسم ویژه اشاره می‌کند و می‌گوید: از نبات برای مراسم بله‌برون، مناسبت‌های شادی و حتی تزیین یادگاری‌هایی به عنوان شگون و شیرینی زندگی، استفاده می‌شود.
البته برای این نوع سفارش‌ها ما نبات‌های ظریف و قلمی را مد نظر قرار می‌دهیم تا در تزیینات جلوه زیباتری داشته باشد.
صنوبری درباره خوردن آبنبات می‌گوید: مکیدن آبنبات به مدت طولانی، لذت‌بخش است. وقتی به مدت طولانی در دهان بماند، نرم می‌شود و قسمت‌هایی که به کرک‌های دهان چسبیده به آرامی باز می‌شود و شیرینی آن تا مدتی زیاد مهمان دهانمان خواهد بود.
آنها چاشنی‌های مختلفی را تولید کرده اند. همچنین بسته‌بندی‌های متنوع و جعبه‌های مخصوصی برای این ماده که سوغات مشهد تلقی می‌شود، دارند.
در پایان بد نیست به این موضوع نیز اشاره‌ای داشته باشیم که امروزه آشنایی با تهیه این شیرینی (نبات و آبنبات)، به صورت جالب و سرگرمی در برخی بازی‌های آنلاین نیز راه پیدا کرده و همه ما می‌توانیم با اسرار‌های مختلف ساخت و بسته‌بندی آن طی انجام این بازی‌ها آگاه شویم.
همچنین هنگام استفاده از این شیرینی، بهتر است به اندازه از آن استفاده کنیم؛ و به طور کلی خوب است این شیرینی فانتزی با طعم‌های متنوع را نیز در سبد غذایی خود بگنجانیم.
* این گزارش سه شنبه، ۱۰ اردیبهشت ۹۲ در شماره ۵۱ شهرآرامحله منطقه ۷ چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
