تماشای پرندگان مهاجر در تالاب کشف‌رود 
امیریه ۳۷ شهر چهار‌هزارنفری 
ماجرای ۱۵ سال کاچی پزی بانوان محله بهشتی
داستان از خواب مادرشهید شروع شد که برای ادای نذر پسرش، با همکاری اهالی محل، در مسجد امام هادی (ع) کاچی پخت. پس از ۱۵ سال هنوز ساکنان انتهای محله بهشتی سه‌شنبه‌ها در مسجد کاچی می‌پزند.
همه ما با مراسم‌های مذهبی آشنا هستیم و خوب است بدانید کارکرد‌های بسیاری برای مراسم مذهبی تعریف شده است که از آن جمله می‌توان به نقش آن در هنجار‌های اجتماعی، تفکر‌کردن، ذکر‌کردن غم و غصه با دیگران اشاره کرد، اما یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این مراسم، کارکرد‌های اجتماعی آن است.
باتوجه به ویژگی اجتماعی‌بودن انسان، می‌توان از برگزاری مراسم‌های مذهبی به‌عنوان عاملی برای تحکیم روابط اجتماعی نام برد، به‌طوری‌که برگزاری این مراسم سبب گرد‌هم‌آمدن دوستان و اقوام در کنار یکدیگر شده و عملا زمینه برقراری ارتباط بین ساکنان محله را فراهم می‌کند.
از دیگر کارکرد‌های اجتماعی این مجالس زمینه سازبودن برای دوستی‌ها و آشنایی‌های جدید است. به گفته کارشناسان، بیشتر کسانی که در برنامه‌های مذهبی در کنار یکدیگر جمع می‌شوند، بعد از پایان مراسم سوگواری به ارتباطات خود در زمینه‌های دیگر ادامه می‌دهند و در مشکلات و مسائل زندگی به یکدیگر یاری می‌رسانند.
مسلمانی به پذیرش مسئولیت است
پیامبر اکرم (ص) در‌خصوص مسئولیت شهروندان مسلمان در جامعه در برابر یکدیگر می‌فرمایند: «هرکس شب را به صبح برساند، درحالی‌که به امور مسلمین اهتمام ندارد، مسلمان نیست.»
این درحالی است که هدف اسلا‌م، ساختن همه انسان‌ها و دعوت آنها به احراز مقام خلیفه‌اللهی است. اما آنچه امروز مشاهده می‌کنیم بی‌خبری همسایه از همسایه است، چه رسد به امور یکدیگر.
تعاون و همکاری در دین ما اهمیت بسزایی دارد، به‌طوری که در قرآن به‌عنوان مهم‌ترین منبع حقوق اسلا‌می با آیاتی روبه‌رو می‌شویم که ما را به همکاری در کار خیر سفارش کرده و نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه مشارکت‌جمعی در سرنوشت جامعه است. ایجاد حس همدلی در بین ساکنان محله و تلاش برای ارتقای جامعه می‌تواند از تاثیرات مثبت مراسم مذهبی باشد.
مراسمی نظیر نذر و نیازها، اطعام‌دادن ها، نوحه‌خوانی، حرکت دسته‌جمعی، سینه‌زنی، تشییع جنازه شهدا، راهپیمایی انقلابی همراه با فریاد‌ها و شعارها، فعالیت دسته‌جمعی افراد در مساجد و تکایا همه زیربنای جامعه را می‌سازند که بیشتر اثرات روان‌درمانی فردی یا گروهی برای شرکت‌کنندگان فعال و حتی نظاره‌کنندگان دارند. این شبکه‌های سازمان‌یافته می‌توانند موجب تخلیه هیجانی و پدیده همانندسازی در جامعه شوند.
روز سه‌شنبه است، این هفته هم مانند هفته‌های قبل مسجد امام هادی (ع) شلوغ است و هرکس مشغول انجام کاری، یکی آرد را الک می‌کند و آن یکی دیگ را آب می‌کند، شکر، روغن، هل و سایر مواد لازم برای پخت «کاچی» آماده است. جمعیت کم‌کم زیاد و دعا شروع می‌شود. یکی چایی می‌ریزد و دیگری هم از میهمانان پذیرایی می‌کند. اینکه چه کسی این‌کار را انجام دهد در بین آنها معنا ندارد، برای آنها مهم این است که به مردم خدمت کنند. اینجا «من» و «تو» معنا ندارد و همه در کنار هم همکاری می‌کنند و هرکس که هر کاری از دستش برآید، انجام می‌دهد.
این دیگ با نام حضرت فاطمه (س) برگزار می‌شود، اما امروز به‌عنوان دیگ دوستی و صمیمیت هم شناخته می‌شود که اهالی محل را هر هفته دور هم جمع می‌کند.
شاید بپرسید فلسفه آن چیست و چرا این دیگ، این مسجد و کاچی؟! خانم لعل‌خانی مادر یک شهید خواب می‌بیند که باید نذر پسرش را ادا کند او هم برای ادای نذر پسرش کاچی را در مسجد امام هادی (ع) با همکاری اهالی محل می‌پزد. همین خواب شهید و جمع‌شدن دور یکدیگر سبب می‌شود تا اهالی هفته‌های بعد هم گردهم بیایند و دوباره به نیت حضرت زهرا (س) کاچی بپزند و همین مسئله موجب برپایی این مراسم می‌شود.
علاقه اهالی و همکاری آنها در برپایی این دیگ و مراسم سبب می‌شود تا این مراسم و دور هم جمع‌شدن به یک عادت تبدیل شود و هر هفته اهالی محله را دور هم جمع کند و اکنون پس از ۱۵ سال هنوز هم ساکنان انتهای محله بهشتی سه‌شنبه‌ها در مسجد امام هادی (ع) دور هم جمع می‌شوند و در این مراسم شرکت می‌کنند.
زنان محله‌های دیگر در کوچه‌ها دور هم جمع نمی‌شوند
اسمم جواهر است، اما فاطمه صدایم می‌زنند. ۶۳ سال از عمرم می‌گذرد و خوشحال هستم که این ۱۵ سال گذشته را به نام حضرت فاطمه (س) در این مسجد خدمت کرده‌ام.
از ابتدای برپایی این گروه همه در کنار یکدیگر بوده‌ایم و نه‌تن‌ها تعداد افراد کمتر نشده بلکه هر هفته آدم‌های بیشتری به اینجا می‌آیند. من به عشق و یاد حضرت زهرا (س) به اینجا می‌آیم و خدمت می‌کنم و مهم‌ترین حاجتم سلامتی آقا امام زمان (عج) و فرج ایشان است و در مرحله دوم برای همه دعا می‌کنم.
ابتدا با خانم لعلی این دیگ را برپا کردیم و کم‌کم همسایه‌ها به ما پیوستند. به‌نظرم برپایی این دیگ تحولی بزرگ در محله ما ایجاد کرد. قبلا خانم‌های محل وقتی کار‌های خانه‌شان تمام می‌شد برای باهم‌بودن در کوچه می‌نشستند و حرف می‌زدند، اما مدتی پس از برپایی این دیگ و مراسم روضه‌خوانی، دیگر کسی در کوچه نمی‌نشیند و سه‌شنبه‌ها در مسجد دور هم جمع می‌شوند. البته دیگر در اینجا درباره دیگران صحبت نمی‌کنند، زیرا از ۸ تا ۱۱ که می‌آیند دعا‌های مختلفی خوانده می‌شود.
در این مدت در کنار این دیگ «کاچی» دعای توسل، یاسین و صلوات هم می‌فرستیم
همدلی اطرافیان موجب آرامش است
نامم طیبه است، ۵۹ سال از زندگی‌ام می‌گذرد که احساس می‌کنم این ۱۵ سال اخیر برایم مفیدتر بوده است. منزل ما در نزدیکی مسجد است و به‌نوعی همسایه مسجد به‌حساب می‌آییم. در این مدت در کنار این دیگ «کاچی» دعای توسل، یاسین و صلوات هم می‌فرستیم. هر کسی هر حاجتی دارد به اینجا می‌آید، نذر می‌کند تا حاجتش را بگیرد. بیشتر ما به این سه‌شنبه‌ها و بودن با هم عادت کرده‌ایم و بسیاری از مشکلاتمان با این باهم‌بودن‌ها برطرف شده است. زیرا اهالی محل در این مراسم از مشکلات یکدیگر با خبر می‌شوند و تاجایی‌که می‌توانند به یکدیگر کمک می‌کنند.
برای من بودن با اهالی موجب آرامش است. همین‌که می‌دانی افرادی هستند که با آنها حرف بزنی و به درد دلت گوش کنند به آدم انرژی می‌دهد، اگر یک هفته به‌دلیلی به این مراسم نروی آنها به یادت هستند و سراغت را می‌گیرند که چرا نرفته‌ای و همین همدلی‌ها آرام‌بخش است. این مراسم با نام حضرت زهرا (س) است. برای همین بیشتر شرکت‌کننده‌ها وظیفه خودشان می‌دانند که از سیره حضرت پیروی کنند و از دروغ، غیبت و تهمت بپرهیزند و در استواری ایمان و رعایت حجاب دقت بیشتری داشته باشند.
سعی می‌کنیم سیره حضرت زهرا (س) را ترویج کنیم
شهربانو هستم و مدت ۱۵ سال از ۴۹ سال زندگی‌ام را در این مسجد با نام حضرت زهرا (س) خدمت کرده‌ام. من از همسایگان قدیمی مسجد امام هادی (ع) هستم و در این ۳۲ سالی که در اینجا ساکنیم، این مسجد احداث شده بود. تاکنون سعی کرده‌ام حق همسایگی مسجد را بجا بیاورم و برای نماز‌های یومیه به مسجد بیایم. پس از برپایی این مراسم من هم به‌عنوان خدمتگزار شرکت می‌کنم و امیدوارم خدمتگزاری‌ام قبول شود. آمدن در این مراسم و بودن با اهالی محله با یاد و نام حضرت زهرا (س) سبب شده تا زندگی خوب، آرام و سلامتی داشته باشم. این لطف و محبت خداست که فرزندان خوبی دارم. هر سه‌شنبه هرجا که باشم ساعت ۸ صبح خودم را به اینجا می‌رسانم و تا ۱۱ ظهر همه در کنار هم به نیت حضرت زهرا (س) خدمت می‌کنیم.
سعی می‌کنیم در این مراسم شیوه زندگی حضرت زهرا (س) را تبلیغ کنیم که تصور می‌کنم در این زمینه تاحدودی موفق شده‌ایم. در این مجلس اثری از غیبت و بدگویی وجود ندارد. اوایل، اهالی کمتر می‌آمدند، اما الان تعداد زیادی به اینجا می‌آیند. معتقدم مهم‌ترین تاثیری که این مراسم در بین اهالی محله ما داشته پیشگیری از غیبت در بین اهالی محل است و هرکس که می‌خواهد به مسجد بیاید حجابش را رعایت می‌کند که این هم خوب است.
در محله ما همسایه از همسایه بی‌خبر نیست
بازنشسته تامین اجتماعی هستم و مدت سه سال است که به این گروه پیوسته‌ام. قبل از بازنشستگی درباره این مراسم می‌دانستم و علاقه داشتم من هم در کنار اهالی محله باشم، اما فرصتی برای بودن با آنها نداشتم. از وقتی بازنشسته شده‌ام همکاری کوچکی در این مراسم دارم. حضور در این گروه و بودن با اهالی و مشارکت در فعالیت‌های آن سبب شده تا روحیه‌ام درمقایسه با گذشته بهتر شود. در این مدت وابستگی، خداترسی و خداشناسی‌ام بیشتر شده و اثرات آن را در زندگی‌ام مشاهده می‌کنم.
به‌نظر من نام این دیگ را باید «دیگ همبستگی» گذاشت. وقتی اهالی محل برای پخت «کاچی» دور هم جمع می‌شوند، سبب می‌شود تا یکدیگر را بیشتر و بهتر بشناسند، شناخت بیشتر هم سبب می‌شود از درد و غم یکدیگر با خبر شوند و همدردی بین اهالی افزایش یابد. زندگی امروز، مردم را به‌سمتی برده که همسایه از حال همسایه بی‌خبر است، اما در محله ما این مراسم سبب شده تا همبستگی و اتحاد اهالی افزایش یافته و بی‌خبر از حال هم نباشند. جمع‌شدن و دورهم‌بودن سبب شده تا همسایه‌ها گره‌گشای مشکلات یکدیگر باشند.
این مراسم و شناخت بیشتر اهالی سبب ازدواج جوانان محل، تهیه جهیزیه و ساخت‌و‌ساز مسجد شده است. مردم به‌واسطه جمع‌شدن دور هم، یکدیگر را بیشتر می‌شناسند و در مشکلات کمک هم هستند.
نامم زهراست و خوشحالم که به نام حضرت زهرا (س) در مسجد امام هادی (ع) خدمت می‌کنم. مدتی بیمار بودم و از بیماری‌ام رنج می‌بردم. یکی از همسایه‌ها به من پیشنهاد داد «به‌جای اینکه به بیماری‌ات فکر کنی و از آن رنج ببری به مسجد بیا و در برنامه‌های ما شرکت کن، این باهم‌بودن سبب احساس بهتری در تو می‌شود و کمتر به بیماری‌ات فکر می‌کنی.» واقعا همین‌طور هم شد. از زمانی‌که به اینجا می‌آیم احساس بهتری دارم و خوب شده‌ام.
من چادری نیستم، اما هر وقت که به اینجا می‌آیم، چادر می‌پوشم و حضور در این مراسم سبب شده تا حجابم را درمقایسه با گذشته بیشتر رعایت کنم. حضور در این مراسم و بودن با اهالی محل از نظر روحی برایم موثر بوده است. قبلا بی‌قرار بودم، اما اکنون، دیگر آن حالت‌ها را ندارم و خوب‌شدنم را مدیون بودن در این مسجد و در کنار اهالی محله‌ام هستم.
برخی تصور می‌کنند اینجا برای ما مانند بت است و افرادی که برای دریافت حاجت نذر می‌کنند را زیر سوال می‌برند، اما این‌طور نیست ما در اینجا با نام حضرت زهرا (س) دور هم جمع می‌شویم و سعی می‌کنیم از حضرت فاطمه زهرا (س) پیروی کنیم و تغییراتی در زندگی‌مان ایجاد کنیم. ما اینجا جمع می‌شویم تا با همدلی و باهم‌بودن مرهمی برای درد‌های یکدیگر باشیم و با کمک اساتیدی که می‌آیند، سیره حضرت زهرا (س) را به یکدیگر یاد بدهیم.
* این گزارش در شماره ۱۱۴ شهرآرا محله منطقه ۸ مورخ ۲۵ شهریور ماه ۱۳۹۳ منتشر شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
