
قدیمترها هر محله ملّا و ملّاباجیای داشت؛ با شروع فصل پاییز، خانوادهها، پسرها را به ملا و دخترها را به ملاباجی میسپردند تا ضمن آموختن قرآن، باسواد هم بشوند. آخر سال هم که میشد، هر خانواده به رسم تشکر، به وسع خودش، آذوقه یا پولی به ملا و ملاباجی میداد.
کمکم با تاسیس مدارس به سبک نوین، بساط درس ملاها و ملاباجیها هم جمع شد و به خاطرهها پیوستند. حالا آموزشوپرورش با تاسیس دارالقرآنها، مسئولیت قرآنآموزی به دانشآموزان را بهعهده گرفته است.
دارالقرآن مرکزی «پیامبر اعظم (ص)» در خیابان کوشش، یکی از همین مکانهاست که آموزشوپرورش ناحیه ۲ آن را در یک منزل وقفی بنا کرده است. این دارالقرآن در عمر دوماههاش توانسته است حدود ۲۰۰ قرآنآموز را جذب فعالیتهای قرآنی کند.
مدیر دارالقرآن پیامبر اعظم (ص) درباره تاریخچه تاسیس دارالقرآنها توسط سازمان آموزشوپرورش میگوید: یکی از کارهای مهم آموزشوپرورش، تاسیس دارالقرآنهاست، بهطوریکه تا چند سال گذشته، آموزشوپرورش اقدام به تاسیس مراکزی به نام «مدرسه قرآن» میکرد، اما بنا به دلایلی بعد از مدتی این مراکز تعطیل شد.
بنایی که دارالقرآن پیامبر اعظم(ص) در آن تاسیس شده، بیبیعذرا رهبارداری، سال۱۳۷۲ وقف کرده است
محمد معلم، تاسیس مدرسه قرآنی مرکزی با نام دارالقرآن پیامبر اعظم (ص) در منطقه ۷ را کوششی ازسوی آموزشوپرورش ناحیه ۲ مشهد معرفی میکند و میافزاید: بنایی که هماکنون دارالقرآن پیامبر اعظم (ص) در آن تاسیس شده، بیبیعذرا رهبارداری، در سال۱۳۷۲ وقف فعالیتهای قرآنی کرده است.
این مکان را چند سال بعد از وقف، نوریهالنقی و طاهرالنقی، بازسازی و تبدیل به پیشدبستانی و مهدکودک قرآنی کردند. سرانجام آموزشوپرورش ناحیه ۲ آن را بهمنظور کاربری فعلی، دوباره آمادهسازی کرد و مهرماه امسال در اختیار دانشآموزانِ قرآنآموز قرار داد.
معلم، درباره فعالیتهای قرآنی این مرکز بیان میکند: دارالقرآن مرکزی پیامبر اعظم (ص) فعالیتهای خودش را در دو قالب آموزشهای عمومی قرآن شامل روخوانی، روانخوانی و تجوید و آموزشهای تخصصی پیگیری میکند.
مهمتر از روخوانی صِرف قرآن، فهمیدن معانی و مفاهیم آن است؛ چراکه اگر انسان با مفاهیم قرآن آشنایی نداشته باشد، نقش هدایتگری قرآن برای او کمرنگ میشود؛ به همین دلیل آموزشهای مربوط به تفسیر، قرائت تخصصی و حفظ قرآن، بعد دیگر فعالیتهای دارالقرآن پیامبر اعظم (ص) است.
همچنین طبق برنامهریزیهای صورتگرفته و با توجه به اهمیت تدریس و روشن شدن مفاهیم کتاب ارزنده نهجالبلاغه، تشکیل کلاسهای آموزش این اثر ارزشمند، در دستورکار این مرکز قرار دارد.
در آینده نزدیک هم قصد داریم شعبههایی از دارالقرآن را در مدارس آموزشوپرورش سطح ناحیه ۲ راهاندازی و همچنین کلاسهای تربیت مدرس را در این مجموعه دایر کنیم که اگر این هدف محقق شود، کسانی را که در این کلاسها شرکت میکنند و آموزش میبینند، بهعنوان مدرس، به مدارس میفرستیم.
مدیر دارالقرآن درباره نحوه پذیرش در این مرکز میگوید: با توجه به اینکه یکی از اهداف تاسیس این مرکز، آموزش قرآن به همه مردم است، صبحها پذیرش آن بهصورت عمومی انجام میشود؛ یعنی هرکس که علاقه به فراگیری قرآن داشته باشد، میتواند به اینجا مراجعه و ثبتنام کند.
بعدازظهرها هم با توجه به بخشنامهای که آموزشوپرورش برای مدارس فرستاده است، دانشآموزان دختر و پسرِ مقاطع تحصیلی ابتدایی، متوسطه اول و دوم ازطریق مدارس به دارالقرآن معرفی و سپس پذیرش میشوند. گفتنی است؛ طبق برنامهریزیهای صورتگرفته، از سالهای آینده، آموزش قرآن ویژه دوره پیشدبستانی هم در این مرکز دنبال خواهد شد.
معلم میافزاید: در دارالقرآن پیامبر اعظم (ص) ۱۱ کلاس وجود دارد که ۵ کلاس به دخترها و ۶ کلاس به پسرها اختصاص داده شده است.
«از دیگر اهداف این مرکز آموزش تخصصی، آماده کردن دانشآموزانی است که در مسابقات قرآن سطح ناحیه شرکت میکنند.»
این را معلم میگوید و ادامه میدهد: در دیماه، مسابقات قرآن در سطح مدارس پایان مییابد و دانشآموزان برای شرکت در مرحله بعدی که در سطح ناحیه ۲ مشهد برگزار میشود، انتخاب میشوند. ما با شناسایی این دانشآموزان، کلاسهای تخصصی آموزش قرآن برای آنها برگزار میکنیم تا آماده حضور در مسابقات ناحیهای و استانی شوند.
محمد معلم با اشاره به استقبال خوب خانوادهها و مردم محله از دارالقرآن میافزاید: با وجود اینکه دارالقرآن مرکزی پیامبر اعظم (ص) بهدلیل آماده نبودن مکان، دیر شروع به کار کرد و هیچگونه تبلیغی برای آن نشد، استقبال مردم و دانشآموزان از آن بسیار عالی بوده است، بهطوریکه با جذب بیش از ۲۰۰ قرآنآموز، ظرفیت ترم اول تکمیل شد و همین موضوع نشان میدهد که مردم به فراگیری قرآن علاقهمند هستند.
با جذب بیش از ۲۰۰ قرآنآموز، ظرفیت ترم اول تکمیل شد و همین موضوع نشان میدهد که مردم به فراگیری قرآن علاقهمندند
ازآنجاییکه خانوادهها به همراه فرزندانشان به این مرکز میآیند و چندین ساعت اینجا منتظر آنها میمانند، تصمیم گرفتهایم برنامهای برای خانوادههایی اجرا کنیم که در دارالقرآن به انتظار فرزندانشان مینشینند تا از وقتشان بهتر استفاده کنند.
مدیر دارالقرآن مرکزی ناحیه ۲ میگوید: با توجه به تکمیل ظرفیت دارالقرآن، آموزشوپرورش ناحیه ۲ مکان بزرگتری را در چهارطبقه در خیابان فداییان اسلام برای این مجموعه درنظر گرفته است که در حال ساخت و آمادهسازی است و امیدواریم در یکیدو سال آینده به بهرهبرداری برسد؛ بعد از انتقال دارالقرآن پیامبر اعظم(ص) به ساختمان جدید، فعالیتهای قرآنی این مرکز بیتردید گسترش خواهد یافت.
محمد معلم با بیان این نکته که مربیهای دارالقرآن متخصص هستند، بیان میکند: افرادی که در دارالقرآن پیامبر اعظم (ص) بهعنوان مربی مشغول به کار هستند، همگی متخصص رشتههای قرآنی و معمولا از شاغلان آموزشوپرورش هستند؛ بهعنوان مثال مربی مقطع ابتدایی این مرکز، چندین سال است که بهعنوان مربی آموزش قرآن به کودکان، در آستان قدس رضوی فعالیت کرده است.
او برای اینکه کودکان از آموزش قرآن لذت بیشتری ببرند، از قصههای قرآنی و نقاشیهای مرتبط با آیات استفاده میکند. با توجه به اهمیت این موضوع، ما کلاسها را بر اساس مقطع تحصیلی دانشآموزان سطحبندی کردیم و برای هر سطح، مربیان مخصوصی بهکار گرفتهایم تا آموزش قرآن برای هر سن، تخصصیتر دنبال شود.
مدیر دارالقرآن پیامبر اعظم (ص) فعالیتهای قرآنی انجامشده در سطح کشور را کافی نمیداند و بیان میکند: تاسیس دارالقرآنها توسط آموزشوپرورش، نخستین قدم برای گسترش قرآنآموزی است و باید قدمهای محکمتری در آینده برای این کار برداشته شود.
آموزشوپرورش بهعنوان یکی از متولیان آموزش در کشور، با در اختیار داشتن مجموعهای بزرگ از استعدادهای گوناگون، باید سرعت انجام فعالیتهای اینچنینی را بیشتر کند تا بتواند از این ظرفیت به بهترین شکل ممکن استفاده کند. مسئولان مربوط نیز باید همت بیشتری بهخرج دهند تا مراکز قرآنی و دارالقرآنها آنگونه که انتظار میرود، گسترش پیدا کنند.
پدر یکی از قرآنآموزان دارالقرآن پیامبر اعظم (ص) با اشاره به اینکه وجود این مکانهای آموزشی ضروری است، میگوید: این مراکز، خیال والدینی را که هردو شاغل هستند یا سواد قرآنی کافی ندارند، راحت کرده است، زیرا آموزش قرآن به فرزندان، یکی از وظایف مهم هر پدر و مادری است.
او ادامه میدهد: من و همسرم وقت کافی نداریم تا به فرزندمان قرآن آموزش دهیم؛ به همین دلیل وقتی که از طریق مدرسه دخترم از وجود دارالقرآن پیامبر اعظم (ص) اطلاع پیدا کردیم، بلافاصله او را که علاقه بسیار زیادی به قرآن دارد، برای ثبت نام به اینجا آوردیم.
این پدر دلسوز میگوید: تاجاییکه من اطلاع دارم، شیوههای آموزش در دارالقرآن پیامبر اعظم (ص)، متناسب با سن فراگیران و استفاده از شیوههای نوین است.
او میافزاید: در مدت سهماهی که دخترم به اینجا میآید، اثر هم نشینی با قرآن را در او احساس میکنم؛ هم علاقهاش در مقایسه با گذشته به قرآن بیشتر شده و هم ذوقوشوق زیادی برای فراگیری آن پیدا کرده است، طوریکه برای آمدن به دارالقرآن روزشماری میکند.
پدر این قرآنآموز با خرسندی از اینکه حالا دخترش میتواند بهراحتی قرآن بخواند و بسیاری از قصههای قرآنی را میداند، یادآوری میکند: باید سازمانهای دیگری غیر از آموزشوپرورش نیز، در تاسیس مراکز قرآنی و ترویج اینگونه آموزشها فعالیت کنند.
* این گزارش سه شنبه، ۲۲ دی ۹۴ در شماره ۱۷۷ شهرآرامحله منطقه ۷ چاپ شده است.