همهچیز با یک سرگرمی ساده برایش شروع شده است. یک روز او و برادرش و چند نفر از دوستانشان برای تفریح، فیلمی را بدون صدا پخش میکنند و بهصورت بداهه روی فیلم حرف میزنند.
تجربه جالبی از کار درمیآید و اینطور میشود که علی علیایی تصمیم میگیرد برای نخستینبار، صدای دوبله را روی خود فیلم بگذارد. خودش میگوید: «آنموقع راهنمایی بودم. کمی با نرمافزار تدوین کار کردم و بهنظرم خیلی جذاب آمد. به همینخاطر، بهصورت جدیتر دنبال یادگیری این نرمافزار رفتم.»
او با دنبالکردن علاقهاش و تلاش و پشتکاری که به خرج میدهد، در کلاس سومراهنمایی، اولین فیلم داستانی خود را به نام «بازگشت» میسازد. این فیلم، مقام اول منطقهای را در مسابقات دانشآموزی، برای علی به ارمغان میآورد و لذت کسب این عنوان، او را برای ادامه راه مصممتر میکند.
حالا بعداز گذشت پنجسال از آن خاطره، علیایی، پیشرفت فراوان کرده است. او با پشتکار و آزمون و خطا، توانسته چند فیلم انیمیشن بسازد و از جلوههای ویژه نیز در فیلمهایش استفاده کند.
او که خودش در نقش نویسنده، تدوینگر، دوبلور، کارگردان و حتی بازیگر آثارش، ظاهر میشود، ساختههای خود را برای جشنوارههای مختلف فرستاده و موفق به کسب عنوانهای برتر فراوان شده است.
گفتگوی ما با این دانشآموز موفق، بهمناسبت ۱۳ آبان و روز دانشآموز انجام گرفت.
زمانی که با نرمافزار تدوین آشنا میشود، جذب آن شده و تصمیم میگیرد، اولین فیلم خود را بسازد. به خاطر دارد که آنموقع ۱۲ سال داشته و دوربین گوشیاش بیکیفیت بوده، اما تنها ابزار او برای فیلمساختن همین گوشی بوده است؛ خودش میگوید: «گوشی را جایی ثابت میکردم و خودم نقشی را اجرا و بعد هم تدوینش میکردم.» کلاس دوم راهنمایی که میرود، کار ساخت فیلم را بهطور جدیتر با دوستانش مطرح میکند و به آنان پیشنهاد میدهد که با کمک هم، فیلمی برای شرکت در جشنواره دانشآموزی بسازند. متن فیلم را هم مینویسد، اما بهخاطر مشغلههای درسی، موفق به ساخت آن نمیشوند.
فیلم ۱۵ دقیقهای بازگشت، اولین تجربه جدی علی بهحساب میآید که در چهاردهسالگی و زمانی که در سال سوم راهنمایی درس میخوانده، ساخته میشود؛ «بازگشت را با کمک برادرم و دوستم ساختیم.
موضوع فیلم درباره آدم شروری بود که دست از کارهای خلاف برمیدارد و با پلیس همکاری میکند و درنهایت نیز در یک عملیات به شهادت میرسد.» علی حالا که خاطره ساخت این فیلم را مرور میکند، میگوید: «تجربه خوبی بود و سرِ ساخت این فیلم، خیلی به ما خوش گذشت.»
مرحله بعدی برای علیایی، کار با نرمافزار حرفهای جلوههای ویژه بوده؛ او این توان و استعداد را در خود احساس کرده که بدون مربی و بیآنکه کلاس برود، کار با این نرمافزار را یاد بگیرد. به همین خاطر به روش آزمون و خطا، کار ساخت جلوههای ویژه را شروع میکند.
از بین کارهایی که تولید کرده، انیمیشن «آسمانیها» را بیشتر از بقیه دوست دارد؛ چون آن را برای ادای دین به شهدا ساخته و معتقد است به همین دلیل برایش برکت هم آورده است؛ «قبلاز اینکه آسمانیها را بسازم، استفاده از جلوههای ویژه را تمرین کرده و یاد گرفته بودم.
از بین کارهایی که تولید کرده، انیمیشن «آسمانیها» را بیشتر از بقیه دوست دارد
مثلا داخل کوچه از ماشینها عکس میگرفتم و بعد عکس آنها را داخل سیستمم میریختم تا انفجار را روی آن شبیهسازیکنم. وقتی به کار خودم مطمئن شدم، سراغ ساخت فیلم انیمیشن رفتم. یکسری مدل هواپیمایی سهبعدی بود که برادرم بهخاطر اینکه معدلم بالای ۱۹ شد، آن را برایم خرید.
کار روی همان مدلها را شروعکردم و دیدم انیمیشن خوبی میتوان ساخت؛ به همیندلیل به خودم گفتم چه بهتر که درباره دفاعمقدس کار کنم. با گوشهچشمی که شهدا به این کار داشتند، هرجا آن را فرستادم، عنوان و مقامی برایم کسب کرد.»
متن سادهای را برای فیلمش مینویسد، روی مدلهای هواپیمایی، پرچم ایران قرار میدهد و کارش را برای شهدا شروع میکند؛ «تیتراژی هم با عکس شهدا برای فیلم ساختم و آن را برای جشنواره دانشآموزی فرستادم که در سطح استان و سپس کشور اول شد؛ بعد هم به جشنواره فیلم رشد راه پیدا کرد و در آنجا نیز جزو کارهای برگزیده اعلام شد.»
مقامآوردن انیمیشن آسمانیها، انگیزه علی را برای ادامه کار قویتر میکند. «فروشنده مرگ» عنوان سومین اثر اوست که درقالب انیمیشن و به مدت ۲۰ دقیقه تولید میشود؛ «همه کاراکترهای فروشنده مرگ، انسانی هستند و کار دوبله آن را خودم و برادرم انجام دادیم.
برای ساخت این فیلم، بیشاز یک هفته، از صبح تا شب، زمان گذاشتم و از کارگردانی، تهیهکنندگی و صداگذاری گرفته تا تدوین، جلوههای ویژه و نویسندگی متن را خودم انجام دادم.»
موضوع فیلم فروشنده مرگ، درباره یک کلاهبرداری اینترنتی است و جنبه فانتری دارد. پلیس فتا، کلاهبردار را که قرصهای لاغریِ مرگآور میفروشد، دستگیر میکند و در پایان فیلم، ماجرای این کلاهبرداری، بهصورت رجیروار توسط گروه دیگری شروع میشود که اینبار آنها با تبلیغ افزایش قد، اقدام به کلاهبرداری میکنند.
علیایی میگوید: «فیلم را برای جشنواره نیروی انتظامی، با عنوان «ما» که مخفف مردم و امنیت است، فرستادم که نتوانست مقامی کسب کند؛ چون رقابت سخت بود و دانشجویان هنر هم شرکت کرده بودند. این کار را برای جشنواره نوجوان سالم هم فرستادم که در مرحله استانی، اول شد، اما در کشوری، نتوانست مقامی کسب کند.»
«پیشرفت و تخریب»، عنوان فیلم دهدقیقهای مستندی است که علی، در نوروز۹۳ ساخته و برای جشنواره فیلم و عکس مستند «بشردوستی» که ازسوی سازمان هلالاحمر برگزار شده، میفرستد و مقام برگزیده کشوری را در گروه سنی خودش بهدست میآورد.
علیایی این اثر را در سیودومین جشنواره مسابقات هنری دانشآموزی نیز شرکت داده که در سطح استان، اول شده و در مرحله کشوری نیز به مقام دوم دست پیدا کرده است.
آخرین ساخته این هنرمند نوجوان، «پیشرفت و تخریب۲» نامدارد که در نوروز۹۴ ساختهشده و این اثر نیز با کسب مقام برگزیده کشوری در جشنواره بشردوستی، افتخار دیگری را برای صاحب آن به ارمغان آوردهاست؛ «موضوع این انیمیشن، درباره برجسازی انسان و تخریب محیط است. بحث تفکیک زباله و زمینخواری و کوهخواری هم در این فیلم مطرحشدهاست.»
هنرمندی علی، در ساخت کلیپ هم بهکار گرفته شده است. «هاون» نام کلیپی است که او ساخته و تابستان سال گذشته در برنامه «هاونگ» از شبکه نسیم پخش شده است.
علی در حال حاضر در کلاس سوم دبیرستان و رشته ریاضیفیزیک تحصیل میکند. جزو شاگردان نمونه مدرسه است و معدل سال گذشتهاش، بالای۱۹ بوده. دلش میخواهد در آینده، رشته نرمافزار کامپیوتر یا برق را در دانشگاه دنبال کند.
باوجود موفقیتهایی که در ساخت فیلم بهدستآورده، علاقهای ندارد که در دانشگاه، رشته هنر را انتخاب کند؛ «جوی را که در دانشگاههای هنر وجود دارد، دوست ندارم. گذشته از آن، اگر بخواهم در ساخت فیلم پیشرفت بیشتری بکنم، ازطریق تجربی و با تمرین و دیدن فیلمهای خوب میتوانم این کار را یاد بگیرم؛ مثلا انیمیشنهای جدید شبکه پویا را حتما نگاه میکنم.»
هنر علی به درس و مدرسهاش هم راه پیدا کرده و برای یکی از دروسش، کلیپ آموزشی ساخته است؛ «دبیر جغرافیایم در سال گذشته، این شیوه را داشت که بچهها خودشان، درس جدید را آموزش بدهند. من هم با ساختن کلیپ، مبدع حرکت تازهای شدم و آن را برای همکلاسیهایم پخش کردم.
دبیر جغرافیایمان خواست بچهها خودشان، درس جدید را آموزش بدهند. من هم با ساختن کلیپ، مبدع حرکت تازهای شدم
معلمم آقای شجری، خیلی خوشش آمد و از کارم تعریف کرد. بعد از آن، کلیپهای زیادی برای همین درس ساختم. کمکم دانشآموزان کلاسهای دیگر هم متوجه این موضوع شدند و میآمدند از من درباره ساخت کلیپ، سوال میکردند و حتی به مدارس اطراف هم این موضوع کشیده شد و رقابت جالبی بین بچهها بر سر ساخت کلیپ بهوجود آمد.»
بهجز دبیر جغرافیاش، آقای نوعی، معاون پرورشی مدرسه را هم یکی از مشوقهایش میداند؛ «ایشان خیلی خوشاخلاق هستند و پیگیر و پشتیبان کار من بودند. فیلمهایی را که میخواستم برای جشنواره بفرستم، نگاه میکردند، نظر میدادند و همیشه برای دیدن کارهای من، اشتیاق نشان میدادند.»
ساخت فیلم برای او همیشه مثل یک تفریح است و بر سر تولید آثارش، اتفاقات جالب و گاه خندهداری افتاده. یکی از خاطراتش را اینطور تعریف میکند؛ «دوبله فیلم فروشنده مرگ را من و برادرم انجام میدادیم و بعضی قسمتها، لحنی که میخواستیم، درنمیآمد.
نیمهشب بود و همه خانواده خواب بودند. از یک طرف میخواستیم کار زودتر تمامشود و از طرف دیگر مرتب، سر دوبله خندهمان میگرفت؛ بهخصوص که صدای کاراکتر پیرزن را هم من اجرا میکردم. درنهایت کار خوبی شد و به بقیه هم که نشان دادیم، متوجه نشدند فقط دو نفر بودهایم که دوبله فیلم را انجام دادهایم.»
از برنامههای آیندهاش این است که برای شبکه افق، وله بسازد و بفرستد؛ «این شبکه به موضوعات ارزشی میپردازد و دوست دارم در همین زمینه، کار تولید کنم و بفرستم. کیفیت شبکه استانی خراسان رضوی، به نسبت شبکههای دیگر، پایین است و حتی موقع عوضکردن شبکهها، متوجه این تفاوت میشوی.
یکبار به یکی از مجریان برنامه ورزشی خراسان گفتم حاضرم وله بسازم و او گفت باید نامهنگاری کنی. من هم دنبالش نرفتم. بهنظرم شبکه استانی باید تکانی به خودش بدهد تا بتواند رشد کند و از وضعیت فعلی بیرون بیاید!»
چند وقتی است که برنامهنویسی برای اندروید را شروع کرده و توانسته نرمافزاری به نام «رنگینه» نیز بسازد. به گفته خودش این نرمافزار، دو مجموعه رنگ دارد که در صفحهآرایی استفاده میشود. برای ساخت آن، دو هفته وقت گذاشته و قصد دارد آن را در قسمت فروش بازار بگذارد.
یکی از ویژگیهای اخلاقیِ شایان توجه علی این است که به فضاهای مجازی، علاقهای ندارد و عضو هیچ گروه مجازی نیست. او که در خانوادهای مذهبی بزرگ شده، همه اعضای خانواده را حامی و پشتیبان خود میداند.
به خاطر همین روحیه مذهبی است که میگوید: «دوستدارم کارهای ارزشی انجام دهم؛ بهخصوص درزمینه دفاعمقدس، اثر تولید کنم.» عضو بسیج دانشآموزی مدرسه است و تابهحال طراحی استندها را برای بسیج انجام داده؛ علاوهبرآن، با مسجد حضرتمحمد (ص) در محله خودشان نیز همکاریهایی داشته و کارهای گرافیکی مسجد را انجام داده است.
حرف پایانی علی علیایی این است: «برای ساخت فیلم، خیلی وقت میگذارم و بیشتر از همه امیدم به خداست. به این موضوع نیز خیلی معتقد هستم که هرچه اتفاق بیفتد، به صلاح من است؛ به همین دلیل همیشه خیالم راحت است و هر نتیجهای پیش بیاید، به آن راضی هستم.»
* این گزارش چهارشنبه، ۱۳ آبان ۹۴ در شماره ۱۷۱ شهرآرامحله منطقه ۱۰ چاپ شده است.