
رفتن به کلاسهای مختلف، وقت گذراندن با خانواده و رفتن به مسافرت ازجمله کارهایی است که بیشتر دانشآموزان در سه ماه تعطیلی انجام میدهند، اما در این میان هستند دانشآموزانی که دغدغههای دیگری دارند.
برومند، محمدزاده، جلائیان و فردوسیپرست، چهار دانشآموز سال سومی دبیرستان محمودیه ۶ و عضو انجمن اسلامی مدرسهشان هستند که تعطیلات تابستان را بهنحوی دیگر برای خود برنامهریزی کردند. آنها ترجیح دادند به اردوهای جهادی بروند و درراستای آبادانی و رشد فرهنگ و محرومیتزدایی روستاهای استانشان گام بردارند. آنچه سبب شد بهسراغ این گروه از دانشآموزان مدرسه محمودیه ۶ برویم، برگزاری اردوی جهادی آنها در روستای دولتآباد بود.
دبیرستان محمودیه شماره ۶ یکی از دبیرستانهای قدیمی مشهد است که در تشکیل انجمن اسلامی هم پیشینهای طولانی دارد، بهطوریکه در دوران ۸ سال دفاع مقدس، این دبیرستان ۱۶ شهید تقدیم انقلاب کرده است که از این تعداد، ۸ نفر عضو انجمن اسلامی دانشآموزی دبیرستان بودهاند. در حال حاضر ۴۰ نفر از دانش آموزان این دبیرستان، عضو انجمن اسلامی دانشآموزی هستند که ۱۰ نفرشان عضو فعالند.
در تابستان سال ۹۵ دانشآموزان دبیرستان محمودیه ۶ بهدنبال این بودند تا به همراه هم کلاسیهایشان در اردوی جهادی شرکت کنند و در این زمینه اقداماتی انجام دهند. در همین راستا با کمک هم بهدنبال روستایی در استان خراسان رضوی بودند تا بتوانند به روستاییان خدمت کنند و درنهایت با رایگیری به روستای «دولتآباد» رسیدند که قرار شد دیوارچینی مدرسه و عریضسازی راه را در این روستا انجام دهند.
در این تیم یک بنّا حضور داشت که پس از پایان این اردو، ۱۰ نفر از دانشآموزان اوستای بنّا شدند. دانشآموزان مدرسه برای رفتن به این اردو تمام کارها را خودشان انجام دادند، بهطوریکه روزی را که تصمیم گرفتند به اردو بروند، به مدیر دبیرستان اطلاع دادند و روز حرکتشان را هم همینطور، اما دیگر کارها را خودشان بههمت یکدیگر انجام دادند.
در حال حاضر پوریا محمدزاده، مسئول انجمن اسلامی دبیرستان محمودیه ۶ است. او دانشآموز سال سوم در رشته ریاضیفیزیک است که پس از حضور در اردوهای جهادی با انجمن اسلامی آشنا شده است. پوریا نوجوانی پرشور و انرژی است که از صحبت کردنش میتوان علاقهاش را به حضور در این برنامهها تشخیص داد. بهگفته خودش، دانشآموزی آرام بوده که حضور در اردوهای جهادی و برنامههای گروهی، سبب شده است به دانشآموزی برونگرا و پرانرژی تبدیل شود.
پوریا میگوید: «اردوهای جهادی مانند یک کارگاه اشتغال و کارآفرینی عمل میکند و سبب میشود دانشآموزان در عرصههای مختلف عمرانی و خدماتی فعالیت کنند و کارهای اولیه را یاد بگیرند، بهطوریکه در پایان هر اردوی جهادی، دانشآموزانی که در این اردوها شرکت کردهاند، اقدامات اولیه برخی کارها را آموختهاند. شاید بهتر است بگوییم اردوهای جهادی، کارگاههای کوچکی است که انسانها در آن در حال تمرین و تعالیاند و پس از گذشت دوره کوتاهش، برکات بینظیر خود را نشان خواهد داد؛ برکتی که گام نخست آن، انتقال پیام هدایتگر انبیا به جامعهای کوچک است.»
پوریا معتقد است که انجام هر کاری برای اولینبار کموکاستیهای خودش را دارد، همانطور که آنها با مشکلات متفاوتی مواجه شدند، اما دوستی و همدلیشان سبب شد بتوانند با کمک یکدیگر آنها را برطرف کنند. وی میگوید: «وقتی آدم کاری را برای اولینبار انجام میدهد، ضعفهایی دارد که با گذشت زمان آنها را برطرف میکند. در این اردو هم ما مسئولیتها را برای اولینبار تجربه کردیم. در جمع ما، تفکرات زیادی بود. ایدههایی که بچهها میدادند، سبب میشد راههای بسته مقابلمان باز شود. صمیمیت و پختگی بچهها در اردو به اندازهای شده بود که اگر کسی اخلاقش بهدلیل مشکلات تند میشد یا در کارها ضعفی داشت، روی آن انگشت نمیگذاشتند، بلکه قوتهای یکدیگر را تشویق میکردند و با صبر و همکاری، کارها را پیش میبردند.»
بسیاری از دانشآموزان و خانوادههایشان، اتحادیه انجمنهای اسلامی را نمیشناسند و با فعالیتهایش آشنایی ندارند و در ابتدای امر تمایل چندانی برای حضور فرزندانشان در این مرکز ندارند، اما بیشتر آنها با دیدن فعالیتهای انجمن، اردوها و برنامههایش، جذب آن شده و اجازه حضور فرزندانشان را در این گروههای دوستی میدهند.
حسامالدین برومندقدس، متولد ۱۳۷۸ و دانشآموز سال سوم تجربی، از دیگر فعالان انجمن اسلامی در این دبیرستان است. او ظاهری آرام دارد و بیشتر سکوت میکند، درست نقطه مقابل پوریا. برای ما جالب است که مسئولیت تشریفات و جذب دانشآموزان در اتحایه انجمن اسلامی دبیرستانشان با اوست.
حسامالدین ازطریق اردوهای دهه فجر با این انجمن آشنا شده و در این یکسال یکی از فعالان این گروه بوده است. او درباره حوزه کاریاش این چنین برای ما میگوید: «در حوزه تشریفات، کار ما جذب نیروست. در ابتدا ظرفیت دانشآموزان را با توجه به معدل و نمره انضباطشان، شناسایی کرده و از آنها برای حضور در اردوهای جهادی دعوت میکنیم و در آنجا با برنامههای انجمن، آشنایشان میکنیم و حضور در انجمن به میل خودشان است.» در این اردوی جهادی، حسامالدین مسئولیت مستندسازی را برعهده داشته و با همکاری دوستانش، تصاویر اردو را ثبت کرده است.
محمدحسن جلائیان، از دیگر دانشآموزان سال سوم رشته تجربی این دبیرستان است که در فعالیتهای فرهنگی انجمن حضور دارد. او درباره واحد فرهنگیشان توضیح میدهد: «برنامههای فرهنگی شامل برگزاری جُنگ، مراسم مذهبیِ محرم و صفر و برنامههای مناسبتی است که البته برگزاری قسمتی از این برنامهها در مدارس با مسئول فرهنگی بسیج و قسمتی با مسئول فرهنگی انجمن اسلامی است.»
برنامههای مذهبی دانشآموزی انجمن اسلامی با نام «هیئت انصارالمهدی» در سراسر کشور برگزار میشود. تقدیر از معلمان در هفته معلم، برنامه دهه فجر و برنامه استقبال از مهر و آشنایی با فضای مدرسه و معلمان و مدیران، از دیگر برنامههای فرهنگی این مدرسه است.
وی درباره تفاوت انجمن اسلامی با بسیج، چنین توضیح میدهد: «تفاوت انجمن و بسیج در این است که در بسیج یک نفر مافوق بچههاست که دستور میدهد، اما در انجمن، بچهها با تصمیمهای خودشان، اهدافشان را اجرا میکنند، ساختار را میچینند و کار را تعریف میکنند؛ یعنی در انجمن، ساختار از پایین به بالاست.»
وی معتقد است که وقتی در کاری گروهی حضور داشته باشید و مسئولیتی را بپذیرید، سبب میشود که در مشکلات و در مقابل دیگران بهتر عمل کنید و تمام اینها بهدلیل انجام فعالیتهای گروهی است. او میگوید: «در این مدت تجربیاتی بهدست آوردهایم که شاید بسیاری از همسنوسالهای ما آن را کسب نکرده باشند. وقتی در شرایط بد قرار میگیرید، مجبور میشوید آن را مدیریت کنید، حال یا با بزرگترها مشورت میکنید یا مجبور میشوید خودتان آن شرایط را مدیریت کنید. مزیت اردوی جهادی این است که باید در لحظه تصمیم بگیرید. باید خودتان را حفظ کنید تا مشکلی پیش نیاید و تمام اینها تجربیاتی است که برای آینده، مناسب است.»
او تعریف میکند: «روزی که به روستای دولتآباد رفتیم، برای ساخت دیوار، یک بنّا و ۲۰ دانشآموز بودند، اما روز آخری که میخواستیم بیاییم، ۱۰ بنّا داشتیم. شاید در نگاه اولف برخی با خودشان بگویند بنایی که کار نمیشود، اما بهنظر من بلد بودن هر کاری برای آدم لازم است و در جایی به درد میخورد.»
این گروه نوجوان با اشتیاقی که داشتند، برنامههای متنوعی را برای خودشان و روستاییان درنظر گرفته بودند؛ گرچه حضور تابستانهشان در روستا و فعالیتهای روستاییان در این فصل، سبب شد نتوانند برنامههای فرهنگیشان را برای روستاییان انجام دهند، با این وجود از طراحی برنامههای فعالانه عقبنشینی نکردند و در حد امکان تلاش کردند بتوانند تاثیرگذار باشند.
جلائیان میگوید: «برای اجرای برنامهها، بچهها را گروهبندی و برای هر گروه، سرگروهی تعیین کردیم تا سرگروهها رابط ما با بچهها باشند. برای نظم بیشتر در اردو برای بچهها زمان خاموشی اعلام کردیم. زمان بیداری هم مشخص بود. ساعت ۸ باید سر پروژه حاضر میشدند. برنامهها طوری بود که یا با نماز شروع میشد یا با نماز تمام میشد. کارهای ما با اذان برنامهریزی شده بود. ما نمیدانستیم ورودیهای جدید چقدر انرژی دارند؛ برای همین از شب دوم مبنای کارمان را بر اساس انرژی دانشآموزان گذاشتیم و همچنین برنامههایمان، فرهنگیتفریحی بود تا دانشآموزان جذب شوند.»
علی فردوسیپرست، از دیگر دانشآموزان رشته تجربی در این دبیرستان است که مسئول حوزه آموزشی و امور علمی انجمن اسلامی این دبیرستان است و وظیفه آنها، فراهم کردن کارهای مطالعاتی و انجام هماهنگیهای لازم برای دانشآموزان جدیدالورود است. همچنین برای تقویت تحصیلی دانشآموزان، برنامههای کمکدرسی برگزار میکنند.
دانشآموزان فعال در این انجمن، تلاش میکنند دیگر دانشآموزان را نیز به شرکت در فعالیتهای جمعی و گروهی تشویق کنند و این را یکی از ویژگیهای مهم انجمن اسلامی میدانند. علی از مزایای حضورش در این گروه چنین تعریف میکند: «یکی از دستاوردهایی که در این مدت بهدست آوردهام، قوی شدن عقاید دینی در وجود من بوده که نسبتبه گذشته استحکام بیشتری یافته است. از وقتی وارد انجمن شدهام، تغییرات زیادی در زندگی یافتهام.»
اعضای انجمن اسلامی دبیرستان محمودیه ۶ معتقدند که انجمن تنها مسیر را به دانشآموزان دیکته نمیکند، بلکه موجب رشد همهجانبه آنها میشود.
امسال هم مانند دیگر سالها دانشآموزان اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشآموزان با حضرت آقا دیدار مستقیمی کردند که علی، پوریا و محمدحسن نیز در این دیدار حضور داشتند.
«اگر برنامهای خراب شود، کسی به گردن دیگری نمیاندازد، اما بعد از پایان برنامه، همه آن را تجزیه و تحلیل میکنند.»
در این اردو از فعالیتهای تدارکاتی گرفته تا اقدامات عملی، همه را بچهها خودشان انجام دادهاند. گروه تدارکات هر روز صبح باید از ساعت ۶ بیدار میشدند و وسایل صبحانه را برای دیگران آماده میکردند و هرگاه با کمیوکاستی یا مشکلی مواجه میشدند، با تدبیر و درایت خودشان، آن را برطرف میکردند. هر ثانیه این اردو برای بچههای گروه تجربه بوده و آنها را نسبتبه گذشته پختهتر کرده است. نوجوانانی که تا دیروز برایشان مشکلی ایجاد میشد و از دیگران کمک میگرفتند، امروز باید خودشان آن را مدیریت میکردند و راهنمای دیگران هم بودند و تمام اینها را از برکت کار گروهی میدانند.
* این گزارش در شماره ۲۰۹ سهشنبه ۱۶ شهریور ۹۵ شهرآرامحله منطقه ۸ چاپ شده است.