تأثیر تلخ جنگ بر شهروند اهوازی ساکن احمدآباد 
زمین خاکی، سهم ساکنان کوچه شهید درودی ۱۹ 
کتابخانه ۵۳ ساله علامه طباطبایی
شادی شاملو| چندسال پیش در بعضی سایت‌های اینترنتی اعلام شد سرانه مطالعه درایران، دو دقیقه است. احساس بی‌نیازی به مطالعه در ایران ازجمله عوامل پایین بودن سرانه مطالعه عنوان می‌شود و البته یکی از علت‌های دیگر آن عادت تاریخی ایرانیان به ادبیات شفاهی است.
درهرصورت خواندن کتاب پاسخگویی به پرسش‌هایی است که روح و جانمان را بی‌تاب کرده است. در این میان، اگر بهانه‌مان گران‌بودن کتاب و نداشتن مکانی مناسب برای مطالعه است، بهتر است سری به کتابخانه‌های گوشه و کنار شهرمان بزنیم که با آغوش باز پذیرایمان هستند.
یکی از این کتابخانه‌ها، «کتابخانه عمومی علامه طباطبایی» مشهد است که نبش کوچه منوچهری واقع شده است. تاریخ تاسیس آن سال ۱۳۵۰ است و مکان اولیه آن در باغ نادری بوده، اما از سال ۹۰ به مکان فعلی انتقال پیدا کرده است؛ خانه‌ای نسبتا قدیمی متعلق به دهه ۵۰ با ۳۰۰ متر فضا و در دوطبقه. با ما برای آشنایی با این کتابخانه و شرکت در نشست کتابخوان آن که اعضای کتابخانه، کتاب‌هایی در زمینه دفاع مقدس را معرفی کردند، همراه باشید.
درخت انجیر کتابخانه
در بدو ورود به حیاط کتابخانه، تک درخت انجیر پربرگ پذیرایتان است؛ درختی که سایه و شادابی‌اش به هرتازه واردی انرژی می‌بخشد. خانم عامل مدیر کتابخانه علامه طباطبایی و همکارانش با روی باز و خندان به ما خوش‌آمد می‌گویند. خوش‌رویی و خوش‌اخلاقی کارکنان این کتابخانه یکی از وجوه مثبت آن است که همه اعضای کتابخانه به آن اشاره می‌کنند. سال ۱۳۹۵ ازسوی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به عنوان سال خواندن معرفی شده است.
کتابخانه‌های عمومی کشور در کنار سایر فعالیت‌های فرهنگی از جمله قصه‌گویی، مسابقات نقاشی و کتابخوانی، معرفی و نقد کتاب، نشست‌های کتابخوان را به‌صورت ماهیانه برگزار می‌کنند. این نشست‌ها، کتابخانه را به پاتوقی برای مطالعه گروهی و فعال‌کردن اعضای کتابخانه تبدیل می‌کند. امروز پنجمین نشست کتابخانه علامه طباطبایی از ابتدای سال است.
۱۷ هزار نسخه کتاب
مدیر کتابخانه علامه طباطبایی کارشناس ارشد علوم اطلاعات و دانش‌شناسی از دانشگاه فردوسی است و هشت‌سال سابقه کار در نهاد کتابخانه‌های عمومی دارد. از وی می‌خواهیم اطلاعاتی درباره تعداد کتاب‌های موجود درکتابخانه و تعداد اعضا بدهد.
می‌گوید: کتابخانه دارای ۱۷ هزار نسخه کتاب است. نظم کتاب‌ها براساس نظام دیویی قرارداده شده و موضوعات کلی کتاب‌ها کلیات، فلسفه، روانشناسی، دین، علوم اجتماعی، علوم طبیعی، زبان، علوم کاربردی، تاریخ و جغرافیا، هنرو ادبیات است. اعضای کتابخانه ۸۰۰ نفر هستند که تقریبا ۳۰۰ نفرمرد و ۵۰۰ نفر خانم را تشکیل می‌دهند.
مسن‌ترین عضو کتابخانه، محمدرضا عاملی ۸۰ ساله و ایلیا سیاحِ چهارساله کوچک‌ترین عضو است. ساعات شروع کار کتابخانه نیز در شش‌ماه اول سال، هرروز، از ساعت ۷:۳۰ صبح تا ۱۹ و در شش‌ماه دوم سال تا ساعت ۱۸ است.
کتابخانه پویا
گشتی در میان قفسه‌های کتاب می‌زنیم. نگاه‌کردن به کتاب‌ها و حتی لمس‌کردن برگ‌های کاغذ‌ی‌شان بسیار دلپذیر است. خانم عامل اجازه می‌دهند تا به مخزن کتاب و هرگوشه و کنار کتابخانه که می‌خواهیم سری بزنیم.
طبقه همکف شامل یک‌اتاق برای مخزن کتاب، اتاقی برای کتاب‌های مرجع، یک اتاق برای کافی‌نت و اتاقی هم بخش کودک و نوجوان است. درباره قدیمی‌ترین نسخه کتاب موجود در کتابخانه سوال می‌کنیم و جواب می‌شنویم: کتاب‌های کتابخانه کاملا پویاست و مدام به‌روز می‌شوند.
کتاب‌های جدید وارد و کتاب‌های فرسوده یا کتاب‌هایی که در یک‌سال مخاطبی نداشته‌اند از کتابخانه خارج و به مرکز مبادله کتاب فرستاده می‌شوند. اتفاقا در حین صحبت چند کتاب صحافی‌شده را برمی داریم که تاریخ چاپشان متعلق به اواخر دهه ۱۳۴۰ است. احتمالا این‌ها قدیمی‌ترین نسخه کتاب‌های موجود در کتابخانه است.
اتاق رنگی‌رنگی
وارد اتاق کودکان و نوجوانان می‌شویم. اتاقی که با رنگ‌آمیزی ملایم و صندلی‌های رنگی مشوق هر کودکی برای کتاب‌خواندن است. روی یک دیوار درختچه‌ای مقوایی چسبیده شده که به درختچه دانش معروف است که عکس کودکان فعال کتابخوان برای تشویق دوستانشان روی آن نصب می‌شود.
خانم عامل می‌گوید هر ساله از اعضای فعال کتابخانه چه کودک و نوجوان و چه بزرگسال با اهدای کتاب تقدیرمی‌شود. دوست داری برای آرامش‌گرفتن، روی صندلی‌های کوچک آبی و بنفش بنشینی. لحظاتی از هیاهوی بیرون دورشوی و خودت را به دست داستان‌ها بسپاری تا فراموش کنی کجاهستی.
نشست کتابخوان
اعضایی که برای نشست کتابخوان حضور یافته‌اند، رسیده‌اند و با آن‌ها به طبقه دوم می‌رویم. در طبقه دوم دو سالن مطالعه پرنور و بزرگ، نمازخانه، بخش کمک آموزشی و نشریات داخلی قراردارد. به مناسبت هفته دفاع مقدس میز سالن کوچک نشریات با گونی، فانوس و کتاب‌هایی درباره جنگ و پرچم ایران تزیین شده است.
خانم عامل می‌گویند: اعضای شاخص کتابخانه، دانش‌آموزان و بانوان خانه‌دارهستند. در طبقه پایین یک قفسه را نشانمان داده بودند که جزو پرمخاطب‌ترین کتاب‌ها بود و بار‌ها برای صحافی به بخش مبادله کتاب ارجاع داده شده بودند. پرمخاطب‌ترین کتاب‌های کتابخانه علامه طباطبایی، رمان و کتاب‌های دینی است.
آن بیست و سه‌نفر
نشست امروز کتابخانه به دفاع مقدس اختصاص دارد. اعضا هرکدام کتابی را که خوانده‌اند در کنار خود گذاشته و به نوبت به معرفی خود و کتاب می‌پردازند.
اولین نفر خانم عامل است. وی کتاب «آن بیست و سه نفر» را معرفی می‌کند. خاطرات خودنوشت احمد یوسف‌زاده که درباره بیست و سه جوان ایرانی است که رژیم عراق آن‌ها را درعملیات بیت‌المقدس اسیر می‌کند و صدام از وجود آن‌ها برای جنگ روانی استفاده می‌کند.
کنفرانسی مطبوعاتی تشکیل می‌دهد و در مقابل هزاران دوربین خارجی، به‌صورت نمادین آن‌ها را به دلیل سن کم و اینکه به تحصیل نیاز دارند، آزادشان می‌کند. ولی آن نوجوان‌ها قبول نمی‌کنند و با اعتصاب غذا، دوران اسارتشان را همانند دیگر اسرا می‌گذرانند. آن بیست و سه‌نفر یکی از کتاب‌هایی است که رهبر معظم انقلاب، تقریضی بر آن نوشته‌اند.
* این گزارش شنبه ۱۰ مهر ۱۳۹۵ در شماره ۲۱۵ شهرآرا محله منطقه یک چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
