پنجشنبه‌بازار جذاب جاهدشهر

سایبان‌های زردرنگ غرفه‌ها، منظم و مرتب پشت سرهم نصب شده است. غرفه‌داران مشغول چیدن کالاهایشان هستند. اینجا بازاری کوچک و محلی است، اما مشتری‌های پر‌و‌پاقرص بسیاری دارد. هر هفته پنجشنبه‌ها اهالی محله جاهدشهر و سایر ساکنان محلات منطقه برای خرید هفتگی به اینجا می‌آیند.

پنجشنبه‌بازار جاهدشهر به‌اندازه یکشنبه و چهارشنبه‌بازار بولوار الهیه، بزرگ و پرغرفه نیست، ولی بازهم می‌توان وسایل ضروری و مورد‌نیاز را از همین‌جا تأمین کرد. در یکی از پنجشنبه‌های گرم تابستانی به اینجا آمدیم تا از حال و هوای کسبه و خریداران بیشتر بگوییم.

۶ صبح از خانه بیرون زده و خودش را به روز بازار رسانده است تا غرفه هجده‌متری‌اش را دست‌تن‌ها برپا کند. حالا که آفتاب به وسط آسمان رسیده است و ساعت از ۱۰ گذشته، دارد شلوار‌های بچگانه رنگارنگ را روی میز‌ها می‌چیند. دوازده‌سال است که در روز‌بازار‌های شهر پوشاک می‌فروشد و خرج زندگی و هزینه دانشگاه فرزندانش را تأمین می‌کند.

مریم اسدی علاوه‌بر اینجا یکشنبه‌ها به بازار بولوار الهیه می‌رود، در بازار مهرگان و بولوار توس هم غرفه دارد. او درباره درآمد و سختی کارش برایمان می‌گوید: این روز‌بازار‌ها برای مشتری و شهرداری خوب است، اما درآمدش برای ما معمولی است. به زبان راحت است که اگر در این روز‌بازار‌ها غرفه داشته باشید، درآمد خوبی هم دارید. کار خیلی سخت و مشکلی است. باید خودمان را برای شرایط مختلف جوی آماده کنیم.

تقاضای غرفه مسقف

مریم‌خانم به نکته دیگری اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی دیگر از مشکلات روزبازار‌ها کمبود امکانات بهداشتی است. خیلی از بازار‌ها شیر آب ندارد، سرویس بهداشتی تمیز نیست، ولی ما برای بهداشت آن‌ها هزینه پرداخت می‌کنیم. در تعدادی از بازار‌ها هم که کانکس سرویس بهداشتی هست، نکات بهداشتی رعایت نمی‌شود. برای ما که بین سیزده تا چهارده‌ساعت در این بازار‌ها هستیم کار خیلی سخت می‌شود.

در بعضی شهرها، روزبازار توسط شهرداری مسقف می‌شود، اما اینجا باید هر هفته و در هر بازار هجده‌متر غرفه را مثل یک مغازه برپا کرده و دوباره غروب آن را جمع کنیم و به جای دیگری ببریم. اکثر غرفه‌داران حاضرند پول بیشتری پرداخت کنند، اما بازار‌ها مسقف باشد.

زمین خوب گراویه‌ریخته

امیرحسین حقی ۲۷ سال دارد و سه سالی می‌شود که با پدرش هر‌هفته به اینجا می‌آید. او فروش صیفی‌جات دارد و پدرش سبزی می‌فروشد. در تربت‌جام زمین کشاورزی دارند و هر هفته آفتاب‌نزده راه می‌افتند و خود را به این بازار می‌رسانند تا محصولات تازه زمینشان را به خریداران مشتاق عرضه کنند.

او می‌گوید: با اینکه اینجا از دیگر بازار‌های شهر مثل یکشنبه‌بازار کوچک‌تر است، حداقل کف آن گراویه دارد و خاکی نیست.

مشتری‌های قدیمی یکشنبه‌بازار به خاطر خاک آنجا دیگر به آن بازار نمی‌روند، اما اینجا همیشه مشتری خودش را دارد. اگر غرفه‌داران هم کالای باکیفیت و خوب بیاورند و قیمتشان هم مناسب باشد، مشتری‌های محلی اینجا خوب خرید می‌کنند. خدا روزی‌رسان است و شب غرفه‌داران دست خالی برنمی‌گردند. همان‌طورکه مشتری‌های این بازار ثابت هستند، غرفه‌داران هم ثابت‌اند و معمولا کاسب جدیدی اضافه نمی‌شود. قیمت اجناس هم خیلی کمتر از مغازه‌هاست و مشتری‌ها معمولا رضایت دارند.

قیمت مناسب میوه و سبزیجات

نیسان آبی‌اش را در کوچه کنار بازارچه پارک کرده و همراه پسرش مشغول نصب سایبان است. شهریار جداوی ۹‌سالی می‌شود که هر پنجشنبه خود را از طلاب به اینجا می‌رساند. قبلا به جمعه‌بازار و چهارشنبه‌بازار می‌رفته و بعد با اینجا آشنا شده است.

او می‌گوید: فروش پنجشنبه‌بازار نسبت‌به بقیه بازار‌ها کمی ضعیف‌تر است؛ آن هم به این دلیل که فضای کمتری دارد و غرفه‌ها زیاد نیست، اما اکثر مشتری‌ها محلی هستند و همیشه مشتری ثابت داریم. تنها مشکل جدی، زمین اینجاست. بازهم جای شکرش باقی است که گراویه دارد و زمین آن مثل یکشنبه‌بازار خاکی نیست، و‌گرنه خیلی از کالا‌ها مثل پوشاک با کمترین گرد‌و‌غبار خراب می‌شود.

همکارانی که به یکشنبه‌بازار بولوار الهیه می‌روند، فقط ضرر می‌کنند؛ مشتری کالای خاکی نمی‌خرد و مجبورند همه را خودشان بردارند. اینجا فروش کسبه بعدازظهر‌ها بهتر است، چون هوا خنک‌تر می‌شود و مشتری‌های بیشتری به بازار می‌آیند. کسبه‌ای که میوه و سبزی‌جات هم دارند، با قیمت کمتر می‌فروشند تا جنس روی دستشان نماند و خراب نشود. کاهش قیمت درباره سایر غرفه‌ها که پوشاک، لوازم‌خانگی، لوازم‌تحریر یا کالا‌های تزئینی دارند، صدق نمی‌کند.

بازاری بدون پارکینگ و آسفالت

محسن مراد‌علی از ساکنان محله جاهدشهر است و تنها یک کوچه با بازار فاصله دارد. همیشه برای خرید به اینجا می‌آید. او می‌گوید: اینجا تعداد مغازه‌های میوه‌فروشی کم است و اکثر ساکنان برای خرید میوه و صیفی‌جات به پنجشنبه‌بازار می‌آیند. یکشنبه‌بازار هم خیلی خوب بود، ولی جای آن را عوض کردند.

اینجا قیمت اجناس خیلی مناسب است و مردم با این وضعیت اقتصادی، ترجیح می‌دهند از جا‌هایی خرید کنند که قیمت بهتری دارد. با‌این‌حال، این بازار پارکینگ ندارد و مشکلاتی را برای ساکنان و خریداران به وجود آورده است. زمین این بازار هم نیاز به آسفالت دارد؛ راه‌رفتن روی سنگ‌های درشت گراویه با این همه خرید سخت است.

۲۰۰ غرفه برای ۸۰۰ نفر

مسئول امور روابط عمومی سازمان سامان‌دهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی درباره تاریخچه این بازار می‌گوید: پنجشنبه‌بازار جاهد شهر سال‌۱۳۹۲ در ۲ هزار متر‌مربع فعالیت خود را آغاز کرد. دویست‌غرفه در این بازار فعال است که از این تعداد نود غرفه دست آقایان، پنجاه‌غرفه در‌اختیار بانوان و شصت‌غرفه دست کسبه میوه و تره‌بار است. کسبه در پنجشنبه‌بازار از سرویس‌های بهداشتی بوستان حاشیه بازار استفاده می‌کنند. معمولا بیش‌از هشتصد نفر، متقاضی گرفتن غرفه هستند، اما این بازار فقط دویست غرفه ظرفیت دارد.

سید‌حمزه علوی به نحوه دریافت غرفه از سایت این سازمان اشاره می‌کند و می‌گوید: متقاضیان با مراجعه به سایت سازمان می‌توانند غرفه اجاره کنند. مبلغ دریافت مجوز فعالیت روزانه برای غرفه‌داران ۱۶ هزار و ۵۰۰‌تومان است و برای متقاضیان تحت‌پوشش کمیته امداد، بهزیستی، فرزند شهدا و ... با پنجاه‌درصد تخفیف ارائه می‌شود که این مبلغ صرف برقراری امنیت، نظافت و نظارت بر بازار می‌شود.