دارالقرآن لیله‌القدر هدیه فقیه سبزواری به دانش‌آموزان استثنایی 
سمنو نماد همدلی اهالی محله وکیل‌آباد است 
خانه تاریخی براتی، از خانه‌های اعیانی مشهد است
شعبان شریف| خانه تاریخی براتی در خیابان نواب‌صفوی کوچه حسن‌قلی، انتهای کوچه کشمیری‌ها، سمت راست واقع شده است. این بنا که امروز به‌دلیل تخریب خانه‌های اطرافش به‌راحتی به‌چشم می‌آید در اوایل دوران پهلوی ساخته شده است.
بنا به اظهارات اهالی پایین‌خیابان، مالک اولیه آن شخصی به‌نام حاج‌شعبان بوده که در بازار، فرش‌فروشی داشته است. خود حاج‌شعبان تا سال ۱۳۴۰ در این خانه زندگی کرده، اما بعداز فوت وی، خانه به فرزندانش ارث رسیده است. آن‌ها نیز خانه را به آقای براتی فروخته‌اند. آقای براتی از سال ۱۳۴۵ تا‌کنون در این منزل سکونت دارد؛ از‌این‌جهت خانه به‌نام او مشهور شده است.
ساخت این بنا مربوط به حدود سال ۱۳۱۰ است. از ویژگی‌های بارز آن می‌توان به ستون‌های جلوی نما که با آجرکاری وکاشی تزئین شده است و گچ‌بری‌های بالای طاق پنجره‌ها و سنتوری‌های گچ‌کاری و رنگ‌آمیزی شده در نمای حیاط اشاره کرد. به‌علاوه در صحن حیاط، آب‌انبار کوچکی وجود دارد که این خانه را از سایر خانه‌های مشابه متمایز می‌کند. این آب‌انبار برای مصارف خانگی ساخته شده است.
منزل تاریخی براتی یک بنای دو‌طبقه است که قسمت اعیان آن در سمت شمال و جنوب است، یعنی در دوطرف حیاط قرار گرفته. این بنا دارای یک ورودی است که به سمت غربی حیاط وارد می‌شود.
بعداز ورودی سه‌پله تعبیه شده که ارتباط بین حیاط و ورودی را برقرار می‌سازد؛ چراکه حیاط از سطح کوچه پایین‌تر است. در داخل حیاط نیز یک حوض مستطیل شکل قرار دارد که باغچه‌ها اطراف آن را فرا گرفته‌اند. دریچه‌ای نیز در کف حیاط مشاهده می‌شود که همان آب‌انبار خانه بوده است.
قسمت اعیان شمالی بنا شامل چهار‌ستون آجری است که در جلوی ایوان دو طبقه آن قرار دارد. در ایوان (قسمت پایین) تزیینات خاصی به‌چشم نمی‌خورد و فضا‌های آن عبارتند از: یک راهرو که دو اتاق دو‌دری به آن متصل است و در اتاق‌ها نیز تزییناتی وجود ندارد. در ایوان (طبقه بالا)، اما پنجره‌هایی دیده می‌شود که در بالای آن‌ها سنتور‌هایی با گچ‌کاری‌های زیبا و نقاشی‌شده وجود دارد. در این طبقه نیز همانند طبقه پایین یک راهرو و اتاق‌هایی وجود دارد.
در قسمت شرقی حیاط نیز در طبقه همکف یک راهرو به همراه دو اتاق وجود دارد که یکی مطبخ بوده و دیگری به‌عنوان انباری مورد‌استفاده قرار می‌گرفته است.
راه‌پله‌های کنار این فضا باعث ارتباط بین دو طبقه بنا با حیاط می‌شود. در قسمت جنوبی نیز یک قسمت از اعیان ساختمان به‌صورت یک‌طبقه وجود دارد که در آن حوض‌خانه وجود دارد و کنار آن دو اتاق که اکنون به‌صورت انباری در‌آمده است قرار گرفته‌اند. به‌جز نمای اصلی بنا که دارای تزیینات زیبایی است، دیگر قسمت‌های بنا تزیینات خاصی ندارد.
نظر به اینکه حاج‌شعبان و آقای براتی به ساختمان رسیدگی کرده و مانع از تخریب آن شده‌اند، خوشبختانه این خانه تاریخی به‌همان صورت اولیه باقی مانده و دخل و تصرف خاصی در آن نشده است. از‌همین‌رو به‌دلیل سالم بودن بنا و نگهداری خوب ساکنان، نیاز به تعمیرات زیادی نبوده است.
تنها می‌توان به موارد جزئی از جمله اندود کردن قسمت‌های تخریب‌شده بر اثر رطوبت اشاره کرد که به‌وسیله سیمان پوشانده شده‌اند، همچنین گچ‌کاری‌ها و داخل بنا نیز رنگ شده است.
باتوجه به تخریب گسترده اطراف این بنا ذیل طرح نوسازی و بهسازی بافت فرسوده اطراف حرم‌مطهر رضوی و از‌بین‌رفتن کوچه‌ها و منازل اطراف و همچنین مشخص نبودن قطعه‌بندی واحد‌های مسکونی اطراف اثر می‌بایست بررسی‌های دقیق‌تری به‌منظور تعیین حریم در مورد این بنا صورت پذیرد. همچنین شرایط خوب این بنا، فرصتی است تا هرچه‌سریع‌تر مسئولان میراث فرهنگی برای حفظ و نگهداری اقدام کنند.
* این گزارش پنجشنبه ۲۶ آذر ۱۳۹۶ در شماره ۲۶۲ شهرآرا محله منطقه ثامن به چاپ رسیده است
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
