همدلی اهالی محله؛ رمز موفقیت دوره قرآن چهل‌ساله
فضای جلسات قرآن بسیار کوچک و در حدود ۷۵ متر بود تااینکه شهربانو صادقی، یکی از اهالی محله خانه خود را وقف زینبیه کرد.
یادآوری مجالس کوچک و بی‌ریایی که هر از گاهی در خانه یکی از همسایه‌ها یا اقوام برگزار می‌شد، کار سختی نیست؛ مجلسی که اغلب در خانه کوچکی برگزار می‌شد که دور تا دور اتاق اصلی آن را پشتی چیده بودند و برای راحتی میهمان‌ها، کنار دیوار و پشتی‌ها پتوی ملافه‌شده پهن می‌کردند.
یکی از این مجالس، دوره‌های قرآنی بود که با پذیرایی کوچک چای در منزل یکی از اهالی محل شروع می‌شد و وقتی تعدادی دورهم جمع می‌شدند، افراد حاضر در جلسه به نوبت یا به صورت دسته جمعی قرآن می‌خواندند و یکی از باسوادتر‌های محله یا قاری‌ای که در آن محل زندگی می‌کرد، در بالای مجلس می‌نشست و ایراد‌های قرآنی را می‌گرفت و ترجمه ساده بعضی آیه‌ها را می‌گفت یا موضوعات دیگری مانند بهشت و جهنم، روز قیامت، نماز و سیره اهل‌بیت (ع) را به‌خاطر همه‌فهم بودن و جذابیتی که داشت، انتخاب می‌کرد و توضیح می‌داد.
این مجالس که قدیم‌تر‌ها برگزار می‌شد، در طول سال‌ها با تغییراتی مواجه شده است. حالا دیگر کمتر محله‌ای است که در خانه‌هایش به‌صورت دوره‌ای، جلسه قرآن برگزار شود و بیشتر این محافل و مجالس به مساجد، حسینیه‌ها و تکایا کشیده شده است. حتی در برخی محلات، برگزاری این جلسات دوره‌ای فقط برای سه، چهار سال بوده و به‌مرور زمان کمرنگ و کمرنگ‌تر شده است.
در این بین جلسه قرآنی در محله توس برگزار می‌شود که سابقه چهل ساله دارد و مسئول آن در طول ۳۵ سال اخیر، حاجآقا سیدجلیل قراب‌بایگی، مردی حدودا شصت‌ساله و دارای هفت فرزند است که در گذشته لحاف‌دوزی و سپس مغازه پارچه‌فروشی داشته است و چند سالی است که وقت خود را تنها برای اداره امور حسینیه حضرت زینب (س) می‌گذارد.
برگزاری جلسات قرآن خانگی
حاجآقا قراب‌بایگی متولد تربت‌حیدریه است و از نُه‌سالگی ساکن مشهد شده و از سال ۵۷ که جوانی هجده‌ساله بوده، در جلسه قرآن هیئت صاحبالزمان (عج) محل شرکت می‌کرده است، اما پس از مدتی که جلسه تعطیل می‌شود، به‌خاطر علاقه‌ای که به این جلسات داشته است، با کمک قاریِ قرآن محله، دوباره این جلسات را دایر می‌کند و از آن زمان تاکنون نیز برگزاری این جلسات در هیچ هفته‌ای لغو نمی‌شود.
برای اطلاع از چگونگی برگزاری دوره قرآن محله توس قرار می‌شود حاجآقا قراب‌بایگی را در حسینیه حضرت زینب (س) ملاقات کنم. حسینیه‌ای با نمای آجری که بر سردر آن، تابلوی سبزرنگ «تلاوت کلام‌ا... مجید، متوسلین به صاحبالزمان (عج)» نقش بسته است و بر روی اولین دیوار ورودی آن، بنری چاپ شده است که نشان می‌دهد مکان حسینیه وقفی است. فضای درونی حسینیه هم هنوز حس‌وحال قدیمی خود را حفظ کرده و پشتی‌های قرمزرنگ و یک کتابخانه که داخل آن رحل‌های قرآن گذاشته شده است، به‌چشم می‌خورد.
حاجآقا قراب‌بایگی با آن شال سبز دور گردنش، بسیار خوش‌برخورد است و درباره سابقه جلسه قرآن و اینکه چطور برگزاری این جلسات تاکنون ادامه پیدا کرده است، می‌گوید: جلسه هیئت صاحبالزمان (عج) سابقه‌ای بیش از ۴۰ سال دارد و تا قبل از سال ۵۷ افراد دیگری اداره‌اش می‌کردند که الان اطلاعات خاصی از آن‌ها در دست نیست. من از سال ۵۷ در این جلسات شرکت می‌کردم که مدت کوتاهی وقفه‌ای در برگزاری آن افتاد و اهالی محل کمتر به جلسه می‌آمدند.
تا اینکه متوقف شد، اما ازآنجا که من علاقه زیادی به این جلسات داشتم، با صحبتی که آقای ظهوریان، قاری قرآن محله با من کرد، تصمیم گرفتم برگزاری این جلسات را در دست بگیرم و با کمک آقای حسن‌پور و شریفی دوباره از نو جلسات را برگزار کردیم و این جلسات آن‌قدر پیشرفت کرد که کم‌کم تعداد اهالی، زیاد شد و به ۸۰ نفر رسید.
انس کودکان محل با قرآن
از زمانی که برگزاری جلسات به‌عهده من گذاشته شد، همواره سعی می‌کردم با سادگی و به دور از هرگونه سختگیری، این دوره قرآن را برای اهالی برگزار کنم. رفته‌رفته استقبال از این جلسات بیشتر شد و پسربچه‌هایی که تا دیروز در کوچه و خیابان بازی می‌کردند و با سروصدای زیاد باعث آزار همسایه‌ها می‌شدند، حال با اشتیاق فراوان در دوره قرآن شرکت و سعی می‌کردند با روخوانی و توجه به استاد جلب توجه کنند.
هم‌اکنون همان پسربچه‌های شلوغ محله ازدواج کرده‌اند و با فرزندان خود به این جلسه می‌آیند و این موضوع باعث خوشحالی من است که توانستم با سرپا نگه داشتن این دوره قرآنی، بر اخلاق و رفتار نوجوانان محل تاثیر بگذارم.
جلسه هیئت صاحبالزمان (عج) در طول سال‌ها به‌صورت محلی و هر هفته شب‌های جمعه در خانه یکی از اهالی محل برگزار می‌شده و تا قبل از سال ۵۷ آقای ظهوریان، قاری قرآن محله، و حاجآقا اسکافی، آن را مدیریت و تعیین می‌کردند که این جلسه هر هفته در خانه کدام یک از اهالی داوطلب، برگزار و اطلاع‌رسانی شود.
بعد از سال ۵۷ که مدیریت دوره قرآن به دست حاجآقا قراب‌بایگی می‌افتد، قاریان قرآن محل به نام‌های ملایی و سیدمحمود حسینی در جلسات شرکت می‌کنند که هرکدام از آن‌ها خود به درجه استادی می‌رسند.
«استاد فعلی جلسه قرآن پسرم، سیدجواد قراب‌بایگی است که از کودکی همراه من در دوره قرآن شرکت می‌کرد. این موضوع باعث شد او علاقه زیادی به تلاوت قرآن پیدا کند و تحصیلات خود را نیز در دانشگاه در همین زمینه علوم‌قرآنی ادامه دهد.او درحال‌حاضر علاوه‌بر استاد جلسات قرآن محله، دبیر قرآن دبیرستان محله توس نیز هست و تمام تلاش خود را برای تشویق بچه‌های محل به تلاوت قرآن می‌کند.»
شهید سیدحکیم؛ افتخار محله
حاجآقا قراب‌بایگی یکی از افتخارات محله را شهیدحکیم می‌داند و می‌گوید: شهید سیدحسن حسینی (سیدحکیم) از بچه‌های همین جلسه قرآن بود و برای دفاع از حرم حضرت زینب (س) به سوریه رفت و از فرماندهان تیپ فاطمیون بود که دو سال پیش به شهادت رسید. پدر وی هنوز در جلسات شرکت می‌کند. همچنین این جلسات توانسته است قاریان قرآنی تربیت کند که در مسابقات دانش‌آموزی و اوقاف، مقام آورده‌اند.
جلسه قرآن هیئت صاحبالزمان (عج) در طول سال‌ها در منازل اهالی محل برگزار می‌شده است، اما چند سالی است که این دوره قرآن در حسینیه حضرت زینب (س) محل برگزار می‌شود.
قتی از حاجآقا قراب‌بایگی سوال می‌کنم که چرا جلسات از خانه به حسینیه منتقل شده است، می‌گوید: در گذشته یک مکتب‌الزینب (س) در محله وجود داشت و خانم سمرقندی اداره‌اش می‌کرد. در این جلسه فقط برای خانم‌ها برنامه‌های مذهبی برگزار می‌شد، تااینکه خانم سمرقندی از من خواست تا در اداره این مکان به وی کمک کنم.
فضای این جلسه بسیار کوچک و درحدود ۷۵ متر بود تااینکه شهربانو صادقی، یکی از اهالی محله خانه خود را وقف زینبیه کرد و باتوجه به قدیمی بودن ساختمان، پیشنهادی داده شد که زینبیه را بازسازی کنیم، اما من که بنای قدیمی ساختمان را می‌دیدم، پیشنهاد دادم ساختمان را کامل تخریب کنیم و از نو بسازیم.
وی ادامه می‌دهد: به لطف حضرت زینب (س) و با کمک اهالی محله، ۱۶۰ میلیون تومان جمع شد و افراد زیادی بودند که می‌گفتند نمی‌توان با این مبلغ، ساختمان را از نو ساخت، ولی من می‌گفتم با توکل به خدا کار را شروع می‌کنیم.
سال ۹۳ با یاری خدا ساختمان زینبیه در چهار طبقه ساخته شد که هریک از طبقات برای اقدام خاصی درنظر گرفته شد؛ طبقه چهارم برای آموزش دروس حوزوی ویژه بانوان، طبقه سوم حسینیه برای برگزاری دوره قرآن، طبقه دوم زینبیه و هم‌کف هم مستغلات است. درکل حدود ۶۰۰ میلیون تومان هزینه شد و الان فقط نمای ساختمان باقی مانده است که باید درست شود.
دوره قرآن در سه سال اخیر در حسینیه برگزار می‌شود، اما اگر فردی از اهالی محل برای برگزاری جلسات در منزل خودش اعلام آمادگی کند، ازطریق پیامک به اهالی اعلام می‌کنیم که جلسه این هفته در کجا برگزار می‌شود؛ البته در ماه مبارک رمضان جزءخوانی قرآن هر روز انجام می‌شود و مراسم شب‌های قدر را در منزل اهالی محل برگزار می‌کنیم.
مقام اول محافل خانگی
قراب‌بایگی، دلیل اصلی سابقه بیش از چهل‌ساله برگزاری دوره قرآن در محله توس را همدلی و همکاری اهالی محل می‌داند و توضیح می‌دهد: تعداد افرادی که در دوره قرآن شرکت می‌کنند، ۵۰ تا ۷۰ نفر است و اگر مشکلی برای افراد به‌وجود آمده است، باز هم اعضا درکنار هم بوده‌اند و بعضی‌وقت‌ها با ۱۰ نفر هم جلسه را برگزار کرده و نگذاشته‌ایم دوره قرآن به‌خاطر کم بودن تعداد اعضا لغو شود.
اعضای حسینیه حضرت زینب (س) ارتباط بسیار خوب و صمیمی‌ای با یکدیگر دارند و باتوجه به اینکه در این منطقه بیشتر مشکلات اهالی، مادی است، در حسینیه اقداماتی مانند تهیه جهیزیه و همچنین خرید اقلام خوراکی برای خانواده‌های بی‌بضاعت انجام می‌شود.
در جلسه قرآن هیئت صاحبالزمان (عج) از کودکان پنج و شش‌ساله تا پیرمرد و پیرزن‌های هفتاد و هشتادساله شرکت می‌کنند و سابقه طولانی این جلسات و نحوه برگزاری آن، باعث شده است که در سال ۹۲ مقام اول محافل خانگی را در مسابقات محافل نور مشهد کسب کند.
شیرین‌ترین خاطره
شیرین‌ترین خاطره‌ای که دارم، به زمان ساخت حسینیه بازمی‌گردد که حدود ۳ میلیون تومان پول را در داشبورد ماشین گذاشته بودم و بدون اینکه هر بار بخواهم پول را بشمارم، دستمزد کارگر، معمار، بنا و مصالح و... را می‌دادم.یک‌باره فکر کردم مگر چقدر پول داخل ماشین است که تمام نمی‌شود؟ رفتم داشبورد را باز کردم و دیدم هنوز ۷۰ هزار تومان باقی مانده است و این برکتی بود که خدا برای ساخت حسینیه داده بود.
قراب‌بایگی معتقد است که برگزاری محافل قرآنی نه‌تن‌ها بر سیره زندگی افراد و رفتار و منش آنان تاثیر می‌گذارد، بلکه خداوند به زندگی آن‌ها نیز برکت می‌دهد: «از زمانی که دوره قرآن محله را دوباره به راه انداخته‌ایم، افراد شاخصی در محل پرورش پیدا کرده‌اند که این موضوع تحت‌تاثیر قرآن رخ داده است، بنابراین نباید از برگزاری این جلسات در محلات غفلت کرد؛ چون سعادت دنیا و آخرت را به‌دنبال دارد.»
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
اشعار شاهنامه ورد زبان پهلوانان است 
اولویت کسب و کار حاج اکبر، کرامت زائران است 