مسجد پنجتن آلعبا علاوه بر کارکرد مذهبی، از پس نقش فرهنگیواجتماعیاش نیز خوب برآمده است؛ بهگونهای که حالا به پایگاه مردمی محله تبدیل شده و نماز و عبادت، فقط بخشی از برنامه آن است. هدف ساکنان و معتمدان محله هم همین است؛ اینکه مسجد فقط مکانی برای عبادت نباشد، بلکه برنامههای گوناگونی در آن برگزار شود تا افراد از هر سن و سلیقهای جذب این فضا شوند، در محیطی خودمانی و سالم و صمیمی بمانند و رشد کنند و ببالند. البته نوجوانها و جوانها بخش مهم این ماجرا هستند.
در نگاه اول به فضای کوچک مسجد نمیخورد که این همه فعالیت و برنامه گوناگون را در دل خودش جا داده باشد، اما با معتمدها و هیئتامنا که گفتوگو میکنم، همهچیز روشن میشود. جواد صبور، امامجماعت مسجد، ابتدا از پیشینه این مکان میگوید. واقف زمین حاجی سازگار بوده است و این مسجد در سال١٣٤٨ با کمک ساکنان محله ساخته شده است. در سال١٣٨٥ هم بازسازی شده و در همان سال حیاط مسجد هم به شبستان اضافه شده است. فضای مسجد بسیار کوچک است و جوابگوی همه نمازگزاران محله امیرآباد نیست.
مسجد 2طبقه دارد و طبقه بالا برای بانوان نمازگزار ساخته شده و بخشی از طبقه بالا هم به پایگاه بسیج خواهران و برادران اختصاص پیدا کرده است. اعضای کانون فرهنگیواجتماعی مسجد در همین مکان فعالیت میکنند. هیئت ابوالفضلیها هم هیئت وابسته به مسجد است که همینجا شکل گرفته است. جواد صبور توضیح میدهد مسجد یک کتابخانه کوچک هم داشته که مخصوص جوانان و نوجوانان بوده، اما بهدلیل فضای کم این بخش، حذف شده است. حالا بچهها کتابخانه دیگری در این محله ندارند که به آن مراجعه کنند و مجبورند مسیری طولانی را برای مراجعه به کتابخانه آستان قدس طی کنند.
واقف زمین مسجد حاجی سازگار بوده است و این مسجد در سال١٣٤٨ با کمک ساکنان محله ساخته شده است
علیرضا حسینزاده، عضو هیئت ابوالفضلیها و مسئول فرهنگی مسجد، از مراسم و برنامههایی میگوید که این سالها در مسجد برگزار شده است: به هر بهانهای که فکرش را بکنید، اینجا مراسم داریم؛ به مناسبتهای مذهبی و ملی گوناگون. ماه محرم هر شب مراسم داریم. 30شب ماه رمضان هم بعد از نمازجماعت به نمازگزاران و میهمانان افطاری میدهیم. هزینه این مراسم هم با کمک اهالی و در حد توانمان پرداخت میشود. علاوه بر اینها، 2شب در هفته اینجا کلاس قرآن برگزار میشود. جلسات مداحی هم از دیگر کلاسهایی است که در این مسجد برگزار میشود. نونهالان و نوجوانان زیر نظر مداحان محله در این مسجد آموزش میبینند.
معتمدان محله و اعضای هیئتامنای مسجد از جوانگرایی در این مسجد میگویند؛ اینکه برخلاف خیلی از مساجد دیگر، اینجا تریبون دست ریشسفیدها نیست و بخش زیادی از کارهای مسجد به دست نوجوانان و جوانان محله است. جواد صبور توضیح میدهد: امور مکبری مسجد دست نوجوانان است. مؤذن، مکبر، مداح و... همه نوجوان هستند. ما سعی میکنیم با بهادادن به نوجوانان، آنها را به مسجد مشتاقتر کنیم تا در محیطی سالم قرار بگیرند و در فضایی مثبت رشد کنند.
مجید حقبین در انتهای گفتوگو از برنامههای پیش رو در این مکان معنوی در حوزه ورزش میگوید. اینکه در این محله جوانان و نوجوانان بااستعداد و پرتلاش زیادی سکونت دارند که امکانات و بستر مناسب برای بروز و ظهور استعدادشان ندارند. او توضیح میدهد: پس از رکوردی طولانی در دوره کرونا تصمیم گرفتیم که دوباره فعالان ورزشی محله را دورهم جمع کنیم، تیمهای ورزشی وابسته به مسجد که پیش از این فعالیت پررنگی داشتند. بهزودی قرار است مسابقات ورزشی فوتسال با همکاری جوانان و نوجوانان محله برگزار شود.
علیرضا حسینزاده متولد١٣٨٠ از جوانان ورزشکار محله است که از همان کودکی پایش به این مسجد باز شده است. در همان سنوسال متوجه استعدادش در زمینه ورزش شد و اکنون مشغول تحصیل در رشته تربیتبدنی است و امور ورزشی مسجد را به دست گرفته است.
او خودش را فرزند این مسجد میداند. دوستان ورزشکارش را در این مکان پیدا کرده است و قرارگرفتن در این فضا باعث شده است که در مسیری درست قرار بگیرد. او از مسابقات مختلف ورزشی میگوید که پیش از شیوع ویروس کرونا برگزار میشد. تیم فوتسال پنجتن آلعبا(ع) تیم جوانان مسجد بوده است. اعضای تیم در کنار یکدیگر مقامهای زیادی کسب کردهاند. این مدالها و جامها حالا در گوشهوکنار و روی درودیوار مسجد دیده میشوند.
مسجد یک کتابخانه کوچک هم داشته که مخصوص جوانان و نوجوانان بوده، اما بهدلیل فضای کم این بخش، حذف شده است
یکی از مشکلات اصلی اهالی منطقه، نبود فضا و مکان کافی برای انجام فعالیتهای گوناگون است. تیمهای ورزشی حالا حتی نمیتوانند در این مسجد فوتبالدستی بازی کنند. هربار مجبورند سالنی اجاره کنند و مبلغ هنگفتی را بپردازند؛ مبلغی که پرداخت آن از عهده خیلی از خانوادهها خارج است. اعضا توضیح میدهند که اگر خانههای اطراف خریده و به مسجد اضافه شود، خیلی از مشکلاتشان رفع میشود و حتی میتوان بسیاری از کلاسهای ورزشی را در همین مکان برگزار کرد، اما آنها نمیتوانند هزینه آن را بپردازند و هیچ سازمانی هم حاضر به همکاری نمیشود. اعضای هیئتامنا توضیح میدهند که بارها برای این موضوع یا درخواست بودجه برای برگزاری برنامهها و کلاسهای گوناگون به سازمانها و نهادها مراجعه کردهاند، اما تنها پاسخی که دریافت کردهاند، این بوده که ردیف بودجهای برای این موضوع درنظر گرفته نشده است.