همه چیز درباره تاریخچه اتوبوس در مشهد؛ از مقاومت در سوار شدن تا عروس‌کشان

 در بهاری که نخستین اتوبوس از ایستگاه فلکه شمالی (فلکه بین خیابان طبرسی و شیرازی) راه افتاد، کسی حاضر به سوار شدن نبود. در آن بهار (1318خورشیدی) مردم از اتوبوس‌ها استقبال نکردند و حتی عده‌ای از اعیان حاضر به درشکه سواری بودند، اما پا در اتوبوس نمی‌گذاشتند.

مقاومت ابتدایی در سوارشدن به اتوبوس سرانجام بعد از چندماه شکست و بعد از یک‌سال با افزایش تعداد مسافر بر تعداد اتوبوس‌های شهری مشهد و ایستگاه‌های آن که بیشتر در اطراف حرم مطهر متمرکز بود، هم افزوده شد. نگاهی داریم به آمدن اولین اتوبوس به مشهد که این روزها 82ساله می‌شود.

نقش باباهندی و علی‌محمدخان در آمدن اتوبوس به مشهد 

اتوبوس‌ که سال‌های ابتدایی دهه1300 برای جابه‌جایی مسافر درون‌شهری وارد ایران شده‌ بود، بعد از چندسال تردد در تهران و شمیرانات به دلیل ضرر مالی کارش به تعطیلی کشید، اما وقتی دوباره قرار به آغاز فعالیتش شد، دیگر فقط از آن تهرانی‌ها نبود. 

خیلی از شهرهایی که از نظر جمعیتی توسعه پیدا کرده بودند، خواستار راه‌اندازی خط اتوبوس بودند. این شد که در سال1318 برای نخستین‌بار باباهندی و علی‌محمد‌خان 2 اتوبوس خریدند و در مشهد مشغول به کار شدند.

اولین خطی که به آن‌ها اختصاص یافت، ایستگاه فلکه شمالی بود. این 2 اتوبوس هرروز از فلکه شمالی در نزدیکی حرم مطهر مسافر سوار می‌کردند و برای جابه‌جایی آن‌ها در ایستگاه‌های نادری، شاه‌رضا، خسروی، پهلوی و بالعکس توقف می‌کردند.

 البته در روزهای نخست کسی از این اتوبوس‌ها استقبال نمی‌کرد، اما بعد از چندماه فعالیت بی‌وقفه، سرانجام مردم سوار اتوبوس شدند.

یک ریال بابت اتوبوس‌سواری

در سال1319 با افزایش مسافر، حسین باقری 2دستگاه و حسین طوسی یک دستگاه اتوبوس خریدند و مجموع اتوبوس‌های مشهد به 5دستگاه رسید. این 5 اتوبوس تا 4سال جابه‌جایی مسافر در مشهد را برعهده داشتند.

 با اوضاع مالی خوبی که راننده‌ها پیدا کرده بودند، افراد ثروتمند دیگری هم در مشهد به خرید اتوبوس مشتاق شدند که برادران مزاری، حاجی ایمانی و حاجی احمدی ازجمله آن‌ها بودند. با افزایش تعداد اتوبوس‌ها، از سال1324 در شهر مشهد 4خط دایر شد.

از سال 1328شمسی هم تعدادی ایستگاه‌ جدید به ایستگاه‌های قبلی افزوده شد. این ایستگاه‌ها شامل مسیر بست امام‌رضا(ع) به طرف بالاخیابان، چهارراه نادری(شهدای فعلی)، دروازه قوچان، گوهرشاد(مسجد گوهرشاد)، سراب، سعدی، بیمارستان شاه‌رضا (امام‌رضا(ع) فعلی) و بالعکس بود. در آن سال اتوبوس‌ها از هر مسافر بابت طی این مسافت در شهر یک ریال می‌گرفتند.

کرایه اتوبوس برای عروسی 

نخستین اتوبوس‌هایی که وارد مشهد شدند آبی‌رنگ بودند. سال‌ها بعد هم که بر تعداد اتوبوس‌ها اضافه شد، باز هم رنگ آبی در بین آن‌ها بیشتر دیده می‌شد.

 این اتوبوس‌ها علاوه بر جابه‌جایی مسافر در خطوط شهر، برای مجالس عروسی هم کرایه داده می‌شد. در سال‌های ابتدایی دهه1340 کرایه اتوبوس برای عروسی در مشهد 120ریال بود. آنچه هست اینکه در ایام عروسی اتوبوس‌ها را رنگ سفید می‌‌زدند.

بلیت به‌جای پول

29سال پس از آمدن نخستین اتوبوس درون‌شهری به مشهد، گرفتن پول نقد از مسافر در این شهر ممنوع شد. این دستوری بود که شرکت واحد اتوبوس‌رانی (این شرکت سال1344 در مشهد تأسیس شد) سال1347 صادر کرد.

 بهای خرید هر بلیت هم 2ریال در نظر گرفته شد. در آن زمان خطوط اتوبوس‌رانی در 8خط خلاصه می‌شد که یک سر همه آن‌ها به فلکه حضرت می‌رسید؛ چراکه بیشتر مسافر این اتوبوس‌ها در اطراف حرم مطهر بودند.