داستان هنرمندشدن خانم مهندس

دست‌هایش تندتند رشته‌های پلاستیکی را به هم گره می‌زند؛ با مهارت و سرعت او، سبدی حصیری در‌حال شکل‌گرفتن است. همان‌طور‌که دست‌هایش مشغول کار است، به بانوانی که در دفتر توسعه محله خلج جمع شده‌اند، نکاتی را یادآوری می‌کند.

تکتم فدائی زمانی‌که سال۱۴۰۰ بافت سبد‌های حصیری را بدون رفتن به کلاس‌های آموزشی شروع کرد، تصور نمی‌کرد روزی آن‌قدر حرفه‌ای شود که برای سایر بانوان، کلاس آموزشی برگزار کند و او را به‌عنوان مربی در محله بشناسند. حالا بعد‌از گذشت چهار‌سال، حصیربافی به بخشی از زندگی این بانوی هنرمند محله بهارستان تبدیل شده است.

مطلب مرتبط مکرومه‌بافی و گره‌هایی که زندگی چندین خانواده‌ را گشود!

تجربه‌ای که زندگی‌ام را تغییر داد

تکتم که سی‌و‌نه‌ساله است و مدرک کارشناسی کامپیوتر دارد در دوران تحصیلی تنها دغدغه‌اش درس‌خواندن بود و به انجام کار‌های هنری فکر هم نمی‌کرد. او بعد‌از پشت‌سر‌گذاشتن دانشگاه وارد بازار کار شد؛ کاری اداری که هیچ ارتباطی با هنر نداشت.

بعد از ازدواج و به‌دنیا‌آمدن دوقلوهایش، کار بیرون از خانه را کنار گذاشت؛ با‌این‌حال دوست داشت در جامعه حضور داشته باشد و به همین‌دلیل راهی برای این خواسته‌اش پیدا کرد. تکتم می‌گوید: تدریس زبان در آموزشگاه‌ها را برای فعالیت انتخاب کردم، اما با‌وجود زمانی‌که صرف می‌کردم، درآمد چندانی نداشتم. با آمدن کرونا، تدریس در آموزشگاه‌ها هم لغو شد.

یک روز آگهی تریکوبافی در مسجد محله‌شان را روی شیشه یکی از مغازه‌ها دید و به این فکر افتاد برای پرکردن اوقات فراغت و آموختن یک هنر در کلاس‌ها ثبت‌نام کند؛ تجربه‌ای که زندگی‌اش را تغییر داد. قبل‌از شرکت در کلاس، برای آشنایی با تریکوبافی نمونه‌ها را در اینترنت جست‌و‌جو کرد. کار‌های زیبای تریکوبافی با قلاب را دید و انگیزه‌اش برای شرکت در کلاس‌ها بیشتر شد.

این بانوی هنرمند می‌گوید: از بقیه بانوانی که در کلاس شرکت کرده بودند، اطلاعات بیشتری داشتم؛ چون از قبل اطلاعاتی از فضای مجازی کسب کرده بودم و می‌دانستم قرار است چه چیزی آموزش ببینم. بعد‌از تمام‌شدن ۱۰جلسه آموزشی، کلیپ‌هایی را از فضای مجازی بارگذاری کرده و با دیدن آنها عیب کارهایم را برطرف کردم. حتی دوره‌های آموزش مجازی خریدم و از این طریق هنرم را ارتقا دادم.

یادگاری‌هایی از اشتباهاتم

دست‌بافته‌های تریکوبافی‌اش را اطرافیان و دوستانش از او خریدند. قبول سفارش برای او دوفایده مهم داشت که تکتم این‌طور توضیح می‌دهد: اول اینکه اعتماد‌به‌نفسم بالا رفت و دوم اینکه متوجه شدم می‌توانم در خانه بمانم و در‌کنار رسیدگی به بچه‌ها، منبع درآمدی داشته باشم.

گاهی اشتباه می‌بافتم و کارم خوب پیش نمی‌رفت، اما مأیوس نمی‌شدم

او درباره تجربه کار‌هایی که انجام داده است، می‌گوید: کار تریکوبافی را اواخر سال‌۱۳۹۹ شروع کردم. در دوران کرونا و قرنطینه، از فضای مجازی، کار‌ها را دنبال می‌کردم. با هنر‌های زیادی ازجمله ارغوان‌بافی که همان سبدبافی پلاستیکی است، آشنا شدم؛ هنر زیبایی که آن زمان هنوز ناشناخته‌تر بود.

برای شروع کار باید نخ پلاستیکی مناسب پیدا می‌کرد. با جست‌و‌جو متوجه شد دو کارخانه این نخ‌ها را تولید می‌کنند، اما فروش آنها عمده بود. مدتی بعد، این بانوی هنرمند دوباره پیگیر شد تا اینکه کارخانه‌ای پیدا کرد که فروش جزئی هم داشتند.

تکتم توضیح می‌دهد: به‌طور جدی کارم را از چهارسال پیش شروع کردم. حدود ۳۰۰هزارتومان هزینه برای خرید نخ سبدبافی دادم و ۵۰۰هزار تومان برای دوره‌های مجازی، هزینه کردم. گاهی اشتباه می‌بافتم و کارم خوب پیش نمی‌رفت، اما مأیوس نمی‌شدم. کار‌هایی را که اشتباه بافته‌ام، به‌عنوان یادگاری نگه داشته‌ام، چون هر کدامشان تلاش‌هایم را به خاطرم می‌آورند.

جدی‌شدن کار آموزش

عصر، عصر کسب‌وکار مجازی است. تکتم هم برای فروش و آموزش، در فضای مجازی کانال دارد. او درباره ورودش به این فضا می‌گوید: همیشه کلیپ‌های آموزشی را نگاه می‌کردم. تصورم این بود کارهایم باید خیلی جذاب و خاص باشد تا بتوانم آنها را منتشر کنم، اما تشویق‌های دخترم باعث شد صفحه‌ای مجازی راه اندازی کنم. اولین اعضای کانالم، همسرم، خواهرم و دوستانم بودند.

به‌مرور کار کانالش رونق گرفت و اعضای بیشتری جذب شدند. از این‌طریق هم سفارش گرفت و هم دوره‌های آموزشی برگزار کرد. ازطریق فضای مجازی با دفتر تسهیلگری محله خلج آشنا شد و به پیشنهاد این دفتر، برای بانوان دوره‌های ورکشاپ برگزار کرد. علاوه‌براین کلی سفارش هم به او داده شد. او حتی از شهرستان‌های مختلف سفارش گرفت.

تصورم این بود کارهایم باید خیلی جذاب و خاص باشد تا بتوانم منتشر کنم اما با تشویق‌های دخترم صفحه‌ای مجازی راه‌اندازی کردم

این بانوی هنرمند ادامه می‌دهد: وقتی مدیر کارخانه‌ای که نخ پلاستیکی از آن می‌خرم، نمونه کارهایم را دید، پیشنهاد کرد پکیج‌های آموزشی برایشان آماده کنم. حالا حدود یک سال است که دوره‌های آموزشی ضبط می‌کنم و آنها در سایتشان بارگذاری می‌کنند. علاوه‌براین، به درخواست برخی مساجد در محلات مختلف دوره‌های آموزشی برگزار می‌کنم.

چالش‌های دنیای کار

هر آنچه را از ارغوان‌بافی، تریکوبافی و دیگر هنر‌ها بلد است، با آموزش مجازی آموخته و همین موضوع برایش چالش بزرگی بوده است. اما چالش مهم‌تر، گرفتن مدرک از فنی‌وحرفه‌ای است. تکتم کارهایش را نشانم می‌دهد و می‌گوید: هنر دست است. فنی‌وحرفه‌ای می‌گوید ارغوان‌بافی با ساقه درخت ارغوان جزو کار‌های سنتی است، اما کار ما صنعتی است، چون از پلاستیک استفاده می‌شود. برای این هنر هم آنها مدرک نمی‌دهند. با‌این‌حال ناامید نشده‌ام و به دنبال راهی هستم تا هنرم را ثبت کنم و بتوانم مدرک بگیرم.

کار تازه و بازار خوب فروش

زهره رجبی به همراه سه نفر از دوستان مسجدی‌اش در این دوره شرکت کرده است. او از آموزش جدیدی که دیده خوشحال است؛ چون کار تازه‌ای است و بازار فروش خوبی دارد.

دست‌بافته‌شان را که می‌تواند به‌عنوان جای شانه و برس استفاده شود، نگاه می‌کند و می‌گوید: کمی انگشت‌هایم درد می‌کند، چون تازه شروع کرده‌ام. کارم هم ایراد دارد، اما تکتم‌خانم تشویقم کرد و گفت برای بار اول تکنیک را خوب اجرا کرده‌ام. هر‌وقت به آثار ارغوان‌بافی نگاه می‌کردم با خودم می‌گفتم این سبد‌ها چطور بافته می‌شوند. امروز با این آموزش، بیشتر از گذشته برای هنر دست احترام قائلم.

* این گزارش سه‌شنبه ۲ دی‌ماه ۱۴۰۴ در شماره ۶۴۲ شهرآرامحله منطقه ۷ و ۸ چاپ شده است.