خانه کوچکی که سال‌هاست به نام مسجد زینالعابدین(ع) معروف شده 
دفاع ستاری از انقلاب با شعر، خط و قرآن 
صدامخملی‌های محله وحید اولین گروه رادیویی مشهد را شکل دادند
هنوز هم رادیو با قصه‌های ظهر جمعه‌اش و صدای نوستالوژیک محمدرضا سرشار تمام لذت من است. او برنامه را طوری اجرا میکرد که هنوز هم بعد از سال‌ها در ذهن مردم ماندگار شده است. با وجود همراهی موسیقی و افکتهای گوناگون در برنامه‌های مختلف رادیو، این صدای خاص گویندگانش است که برنامه را در ذهنها ماندگار کرده‌است.
آنچه در حوزه رادیو به‌ویژه در برنامه‌های خاصی که بر محوریت احساسات و هیجان تهیه‌می‌شود، بیش از هر عنصری ارزشمند است، توجه بیشتر به بیان هیجانات و احساساتی است که باید در صدا نمایان شود. در اینجا کلمات به‌معنای واقعی خود به کار برده می‌شوند و این گوینده است که باید حس کلمات و جملات را با توان گویندگی خود به‌خوبی و درستی به شنونده منتقل کند.
«۵۰سال عبادت» عنوان یک برنامه رادیویی برگرفته از «گروه ابراهیم هادی» است که بچه‌های محله وحید مشهد و مجتمع فرهنگی هاشمی‌نژاد در حال ضبط آن هستند. برای تهیه گزارشی از پشت صحنه این برنامه در یکی از روزهای سرد آبان، به استودیوی ضبط صدای آن‌ها در فرهنگ‌سرای پایداری میرویم. مکانی که بعد از روزها تمرین بچهها در مجتمع فرهنگی شهیدهاشمینژاد زمانی را در اختیار بچهمحلهایمان برای ضبط صدا قرارمیدهد.
گروه هنری اقاقیا؛ تنها گروه رادیویی مشهد
پنج سال پیش حسن خالو و حسن قاسمی دونفر از بچهمحلهای ما در خیابان وحید بودند که تصمیم گرفتند کار جدیدتری از فعالیتهای مدرسهایشان انجام دهند. آن‌ها گروه هنری اقاقیا را تشکیل دادند و نرم‌افزاری به‌نام سیمرغ تولیدکردند.
حالا هم یکی از مهم‌ترین فعالیتهای این گروه تولید برنامه‌های رادیویی ضبط آنهاست. برنامه‌های تولیدی گروه همگی روی سایت قرار می‌گیرد و برخی از آن‌ها نیز از صدای خراسان رضوی پخش می‌شود.
«سیمرغ»؛ اولین کار گروه
بیرون از استودیو هرکدام در حال تمرین متنی هستند که باید آن را اجراکنند. تهیه‌کننده برنامه هم در حال ضبط قسمتی از برنامه به گویندگی حسن قاسمی از پایه‌گذاران گروه است.
حسن خالو، مدیر گروه اقاقیا با اشاره به اینکه آشتی مردم با کتاب، فرهنگ و ادبیات از اهداف اصلی این گروه هنری است، درخصوص شکل‌گیری این گروه می‌گوید: در دوره دبیرستان به‌همراه دوست خوبم حسن قاسمی نشریه‌ای تهیه کردیم که با موافقت مدیر مدرسه هر هفته تهیه و روی برد‌ها نصب شد.
بعد از این کار تحقیقی روی ۳۰شاعر معاصر انجام دادیم. با این حال دنبال یک کار جدید بودیم و با توجه به گسترش حوزه فناوری و اطلاعات، ایده تولید نرم افزار «سیمرغ معاصر» را دنبال کردیم. کار اجرای این ایده که دوسال به طول انجامید از جمع‌آوری اطلاعات گرفته تا تولید نرم‌افزار مولتی‌مدیا را من و آقای قاسمی انجام دادیم.
خالو نسخه نرم‌افزاری «سیمرغ معاصر» را یک دایره‌المعارف عنوان می‌کند و می‌افزاید: این نرم‌افزار بخش‌های متفاوتی دارد؛ بیوگرافی، آثار، صدا، مستندات، عکس‌ها، خوانش اشعار و تالیفات۳۰شاعر معاصر در این نرم‌افزار موجود است. این کار در واقع اولین اثر گروه «اقاقیا» است که به صورت نرم‌افزار تولید شده است. بعد از این در حوزه ضبط صدا فعالیت این گروه وارد مرحله جدی‌تری شد که یکی از این برنامه‌ها «۵۰ سال عبادت» است.
ضبط «۵۰ سال عبادت»
پشت اتاقک شیشه‌ای، حسن قاسمی (گوینده) در حال گویندگی قسمتی از برنامه است و حسن خالو (تهیه‌کننده) در حال ضبط و بررسی کیفیت صداست. با اشاره دست میری، مسئول استودیو، ضبط متوقف می‌شود و برای ادامه گزارش به داخل اتاقک شیشه‌ای ضبط صدا وارد می‌شویم.
خالو درمورد برنامه در حال ضبط در توضیحاتی می‌گوید: روال تولید برنامه «۵۰سال عبادت» که برگرفته از سخنان رهبر انقلاب است (خواندن وصیت‌نامه شهدا به اندازه ۵۰سال عبادت است)، براساس برنامه زمانبندی در حال انجام است و در حال حاضر بیش از ۹۰درصد کار انجام شده است. ضبط بخش‌های مختلف برنامه (ضبط صدای وصیت نامه ۵۰شهید، دل‌نوشته‌ها، رزومه و افتخارات) انجام شده است و تا هفته آینده کار به پایان می‌رسد.
«۵۰سال عبادت» برگرفته از سخنان رهبر انقلاب است و به خاطرات و وصایای شهدا اختصاص دارد
مراحل تست گویندگی
حسن قاسمی درخصوص مراحل پیش‌تولید یک برنامه رادیویی می‌گوید: با توجه به موضوع برنامه و کاراکترهای مدنظر از نظر جنس صدا فراخوان گویندگی می‌دهیم. در مرحله اول صدای افراد موردارزیابی قرار می‌گیرد. سپس افراد انتخاب‌شده باتوجه به نوع صدا در کلاس‌های فن بیان، گویش، تلفظ و... به‌مدت سه هفته آموزش داده می‌شوند.
قاسمی با تاکید بر استعدادهای بی‌شمار مشهد در این حوزه می‌افزاید: در تست دوم که به‌صورت ضبط‌شده است افراد نهایی برای برنامه مدنظر انتخاب می‌شوند. نکته مهم در این مرحله این است که فقط صدای خوب و زیبا ملاک نیست و صداهای خشن هم با توجه به کاراکترهای مختلف برنامه موردنیاز است.
وقتی اشتباه شود
حسن خالو در حوزه تخصصی صدا مهم‌ترین مشکل را زمان‌بر بودن کار عنوان می‌کند و می‌گوید: در رکوردهای طولانی گاه یک کلمه اشتباه بیان می‌شود یا خطی جابه‌جا خوانده می‌شود. در مشکل اول با توجه به نرم‌افزارهای موجود می‌توان کار را درست کرد اما در مشکل دوم کار به این آسانی نیست. از سوی دیگر خستگی گوینده در رکوردهای طولانی مسئله‌ای است که باید برای آن برنامهریزی درستی داشت تا علاوه بر خدشه‌واردنشدن بر کیفیت کار، در ترغیب خواننده به ادامه کار نیز موثر باشد.
حسن خالو می‌گوید: در حوزه صدا یک بخش تولید کار است که همه مراحل تولید را من و قاسمی با همکاری گویندگان و همکاری مسئول استودیو انجام می‌دهیم و مشکلی در این حوزه نداریم. قسمت دیگر کار بخش بازار است که متاسفانه بازار خوبی برای نرم‌افزارهای صوتی و کتاب گویا در کشور وجود ندارد و با وجود اعلام شعار «جنبش نرم‌افزاری» در سال گذشته از سوی رهبر، بهایی به این حوزه داده نمی‌شود.
بیان احساسات در ادای کلمات مهم است
طاهره فرحبخش، درحال تمرین متنی است که باید ضبط شود، او می‌گوید: قبل از هر چیز باید بگویم من به توانایی‌ام در حوزه صدا آگاه نبودم و تستی که دادم این توانایی را برای من ثابت‌کرد. مدتی روی فن بیان و تلفظ صحیح کار کردیم و بعد از آن رکورد‌ها شروع شده است.
وی که در مجتمع هاشمی‌نژاد واقع در خیابان وحید با گروه «اقاقیا» آشنا شده است درخصوص ریزه‌کاری‌های گویندگی می‌افزاید: مهم‌ترین اصل در گویندگی بیان احساسات به‌معنای واقعی در ادای کلمات است، چون تا این کار انجام نشود در واقع شما گوینده خوبی نیستی. به کلمات نباید به چشم یک کلمه یا جمله نگاه کرد بلکه باید هر کلمه را با تمام وجود بیان کنید تا بتوانید احساستان را به شنونده منتقل کنید.
فرحبخش ادامه می‌دهد: احساس در بیان کلمات، درست خواندن، ادای صحیح کلمات و تمرین و مراقبت از حنجره و صدای گوینده از لازمه‌های کار گویندگی است که باید یک گوینده به آن توجه داشته باشد. نوع تغذیه، بیماری، تمرین و... در کیفیت و قدرت صدای گوینده بسیار تاثیرگذار است.
همیشه در حال تمرینم
از مهین خدیوزاده (گوینده) درخصوص لحن و بیانش می‌پرسم که می‌گوید: از آنجا که برنامه از بخش‌های متفاوتی تشکیل شده و در آن مطالب مختلفی خوانده می‌شود، لحن و بیان من نیز با توجه به آن بخش تغییر پیدا می‌کند، به‌طور‌مثال در بخش دل‌نوشته، لحن و بیانم متناسب با آن فضاست. با توجه به نوع صدایم بیشتر مطالب احساسی و عاطفی به من داده می‌شودکه با روحیه‌ام هم سازگار‌تر است.
او می‌گوید: تنوع در بیان‌کردن مطالب یکنواخت از جمله توانایی‌هایی است که یک گوینده باید داشته باشد و من تلاش می‌کنم نیاز مخاطب را برآورده کنم و برای این منظور همواره در حال تمرین هستم تا بتوانم زوایای صدایم را شناسایی کنم.
فریاد «صدامخملیها» در سکوت حمایتها
«گروه هنری اقاقیا» سال‌هاست چشم انتظار توجه مسئولان بوده و از آن ها کمک خواسته و حرفش این است که اگر مسئولان تمایلی به حمایت از این گروه ندارند، بگویند تا از این شهر برویم.
این گروه هنری معتقد است اقدامات غیرحرفه‌ای در زمینه هنر موجب ضربه‌زدن به روحیه هنرمندان شهر شده و این درحالی است که آن‌ها با دست و جیب خالی همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند و چشم انتظار روزهای خوب نشسته‌اند.
او ادامه می‌دهد: تنها گروه شناخته‌شده در این حوزه در تهران است. کتابهای گویای موجود در بازار هم هیچ‌کدام تولیدی نیستند اما از «گروه اقاقیا» با توان تولید بالا هیچ حمایتی نمی‌شود. قسمت اصلی هزینه ما در این کار در استودیو است که واقعا از توان مالی من و همکارانم در این گروه خارج است.
خالو با توجه به ضرورت حمایت از چنین گروه‌هایی تصریح می‌کند: متاسفانه حتی هنگامی که با ایده‌ای وارد سازمانی می‌شویم هم از انجام کار سرباز می‌زنند. طرحی برای دانشگاه آزاد ارائه کردیم که در این طرح دانشجو در قالب یک نرم‌افزار همه نیازهای یک ترم تحصیلی خود را در اختیار داشت و این نرم افزار در هر ترم تحصیلی امکان به‌روزشدن داشت. اگرچه همه از طرح استقبال کردند اما هیچ‌کس حاضر به اجرای آن نشد. تور مجازی دانشگاه فردوسی هم ایده دیگری بود که به همین سرنوشت دچارشد.
این ساکن محله وحید ادامه می‌دهد: متاسفانه تاکنون هیچ‌گونه حمایتی از گروه ما که تنها گروه در این حوزه در مشهد است، صورت نگرفته و باوجود مکاتبات و ارسال نمونه‌های کاری به اداره ارشاد، میراث فرهنگی وآستان قدس و... هیچ‌گونه توجهی به این گروه نشده است. این درحالی است که این گروه در چند سال اخیر توانایی‌های بسیاری به دست آورده است. کار «۵۰ سال عبادت» تنها کاری است که با قول حمایت معنوی و پخش سی‌دی صوتی این اثر توسط گروه «ابراهیم هادی» صورت گرفته است.
خالو می‌افزاید: خیلی دوست دارم که دراین کار بمانم اما وقتی احساس می‌کنم نمی‌توانم انتظارات دوستان همکارم را برآورده کنم و دستمزد‌هایشان را بپردازم چگونه می‌توانم برای ادامه کارم انگیزه داشته باشم! صداهای بسیار خوبی در این شهر وجود دارد که به «صدا مخملی» معروف هستند و هیچ‌کس آن‌ها را کشف نکرده است که این جای تاسف دارد. صداهایی که بدون‌شک در ذهن شنوندگان ماندگار خواهد شد.
برخی از کارهای این گروه:
۱- رادیو اینترنتی نیستان: این برنامه در قسمت وبگردی بخش خبری معرفی شد.
۲- ۱۴نسخه نرم‌افزار کاربردی «دانشنامه».
۳- سیمرغ معاصر که شامل بیوگرافی، اشعار، مستندات، خوانش اشعار و تالیفات ۳۰شاعر معاصر است.
۴- زندگی‌نامه، مستندات، روایات و... منتسب به شهید آوینی به‌علاوه قرآن کامل و اشعار امام‌خمینی(ره).
۵- «۵۰ سال عبادت» شامل بیوگرافی، وصیت‌نامه، عکس‌ها و دل‌نوشته‌های ۵۰ شهید.
*این گزارش یکشنبه، ۲۶ آبان ۹۲ در شماره ۸۰ شهرآرامحله منطقه ۴ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
