دورهمی همسایه‌ها در گلکاری محله صاحب‌الزمان(عج)

خیابان صاحب‌الزمان (عج) فعلی آن زمان به‌سمت خیابان دانشگاه بن‌بست بود و این کوچه سیصد‌متری که قبل از دهه شصت «مشاق» نام داشت، محل بازی ما بچه‌ها و نوجوانان محله بود. همه دور هم جمع می‌شدیم و هر‌گروه به اقتضای سن‌وسالش بازی می‌کرد. این را وحید عباسیان از ساکنان قدیمی محله صاحب‌الزمان(ع) تعریف می‌کند.

دور میدان صاحب‌الزمان (عج) در‌میان مغازه‌های الکتریکی، در چوبی فرسوده‌ای به چشم می‌خورد که به گفته وحید عباسیان، قدمت آن به پیش از سال ۱۳۲۰ برمی‌گردد. عباسیان خودش در همین خانه که متعلق به پدربزرگش بوده، به دنیا آمده و بزرگ شده است. این خانه اکنون قابل سکونت نیست، اما آقاوحید تعریف می‌کند که مثل بسیاری از خانه‌های قدیمی، وسط حیاط آن، حوضی بزرگ و دورتا‌دورش اتاق بوده است. حوض‌خانه پاتوق همیشگی پسر‌ها برای آب‌بازی بوده است. زندگی در یک محدوده هویتی سبب شده او که متولد‌۱۳۵۹ است، به تاریخ کوچه‌پس‌کوچه‌های این شهر علاقه‌مند باشد و برای حفظ آن تلاش کند. هرچند محل سکونتش از وقتی که بورس لوازم الکترونیکی شده ساختار قدیمی‌اش را از دست داده، هنوز هم برای قدیمی‌ها ارزشمند است.

این در کوچکِ دور میدان صاحب‌الزمان (عج) که پشت وسیله‌های مغازه گم شده، مظهر آب‌انبار است. آن پایین دو تا اتاق چهار در چهار سیمانی قرار داشت. به ما بچه‌ها اجازه نمی‌دادند به آنجا برویم. یکی‌دو‌بار دور از چشم بزرگ‌تر‌ها به آنجا رفتیم؛ برای همین ظاهرش را خوب به یاد دارم. 

مرحوم شاه‌قاسمی خیلی خوش‌مشرب و عضو هیئت‌امنای مسجد صاحب‌الزمان (عج) بود. تنها شیرینی‌فروشی این محل را داشت که دور میدان صاحب‌الزمان (عج) بود و هنوز هم پسرانش اینجا هستند.

میدان صاحب‌الزمان (عج) خاطره‌انگیزترین مکان برای ماست. هر برنامه مناسبتی که بود، اهالی آنجا جمع می‌شدند. ما بچه‌ها هم مشغول بازی می‌شدیم. شکل ظاهری میدان متفاوت بود. نرده‌های کوتاه و فضای گل‌کاری داشت. برخی به آن «گلکاری صاحب‌الزمان» هم می‌گفتند. دهه ۶۰ هر زمان می‌خواستند ا... اکبر بگویند، به‌جای رفتن روی پشت‌بام‌ها، مردم داخل میدان می‌ایستادند و ا... اکبر می‌گفتند.

اینجا مکانی است که بین سال‌های ۷۰ تا ۷۴ در آن درس‌های حوزه را گذراندم و با فرهنگ انتظار آشنا شدم. از حیاط ورودی که می‌گذشتیم، به داخل سالنی می‌رفتیم که دورتادور آن صندلی چیده شده بود و یک روحانی می‌آمد و صحبت می‌کرد.

این سنگ مرمر قدیمی که نام صاحب‌الزمان (عج) رویش نوشته شده، از معدود‌تابلو‌های سنگی قدیمی است که به جا مانده و در گذشته، در ورودی کوچه‌ها نصب می‌شد. پیش از این، نام این معبر «گوهرشاد» بود. آن‌طور‌که پدربزرگم تعریف می‌کرد، پس از بهسازی مسجد صاحب‌الزمان (عج) بنا به درخواست اهالی، اسم کوچه تغییر کرد.

* این گزارش شنبه ۲۱ مهرماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۷۵ شهرآرامحله منطقه ۱ و ۲ چاپ شده است.