صحن انقلابِ امروز و عتیقِ دیروز، نماد باشکوه معماری ایرانی‌اسلامی است و تاریخ طولانی و پرفرازونشیبی را در حافظه‌اش ذخیره کرده است.
محمدحسین تقوی گیلانی خاطراتش را با تحقیق و پژوهشی درباره تاریخ و هویت مشهد قدیم درآمیخت و همه را در‌قالب کتابی با عنوان «خاطرات حگمت» به شهروندان مشهد ی تقدیم کرد.
کوچه گردی به خصوص در مشهد شگفتی‌های خاص خودش را دارد. مشهد با پیشینه تاریخی و وسعت جغرافیایی‌اش حرف‌های زیادی برای گفتن دارد که تنها یک کوچه‌گرد موفق می‌شود زیبایی‌هایش را ببیند و بشنود.
هر قوم و گروهی که به مشهد آمده، گوشه‌ای از فرهنگش را به‌جا گذاشته و قدری هم از انبوه فرهنگ‌های این شهر برداشته است.
محمد حسن خان مسعودی، مشهور به شجاع‌الایاله در عصر مشروطه عنان مشهد را به دست گرفت.
داستان مهاجرت خرمشهری‌ها و آبادانی‌ها به مشهد با یک واقعه دردناک گره خورده است و حالا می‌توان ادامه جنگ را بر درودیوار شهرک عرب‌های مشهد دید.
کرمانج‌ها در دوره‌های مختلف تاریخی به‌دست شاهان صفوی و افشاری برای محافظت از مرز‌های شرقی از غرب کشور کوچانده شدند و بخش بزرگی از جمعیت مشهد را تشکیل می‌دهند.