هویت

«مهران» بعد از شهر شدن
ساکنان قدیمی کوچه مهران5 خوب به یاد دارند که تا پیش از سال1370 این معبر به شکل زمین‌های رهاشده‌ای بود که جمع تعداد خانوارهای ساکن در آن به 10تا هم نمی‌رسید. در این محدوده فقط خانه‌های قبل از بولوار مهران، جزو فضاهای شهری بوده‌اند که آن‌ها هم از بسیاری خدمات‌شهری بی‌بهره بوده‌اند. در گذر زمان اما قطعه‌های 125، 200 و 250متری در این کوچه و معابر پیرامون آن ساخته شد‌ه‌ و از امکانات شهری برخوردار شده‌اند.
هندویی که کفشدار حرم شد
شاید عجیب‌وغریب به نظر برسد که یک خارجی کفشدار حرم مطهر شود و برای حضورش کفشداری جدیدی تأسیس کنند؛ اتفاقی که 175سال قبل افتاد و مرد سیاه‌چهره‌ای از هند به‌عنوان نخستین خارجی در مشهد، اداره کفشداری حرم مطهر را برعهده گرفت.
توس34؛ کوچه اربابی
کوچه توس34 را همه به نام «کوچه شهیدغلامی» می‌شناسند؛ کوچه‌ای قدیمی و پیچ‌درپیچ با جویی در وسط و چاه‌های فاضلابی که نسلشان در این محله هنوز ورنیفتاده است. خانواده شهیدغلامی در اواسط همین کوچه زندگی می‌کنند، اما پیش از نام‌گذاری کوچه به نام این شهید، قدیمی‌ها این معبر را به یک نشانی دیگر می‌شناختند؛ خانه ارباب و باغ‌هایش. حاج‌سیداحمد حبیب‌اللهی ملاک بزرگ بحرآباد بود که آثار خیر زیادی در این محله از او باقی مانده است.
امیر کبیر، معبری با مغازه‌های قدیمی
مغازه‌های قدیمی بسیاری در این معبر به چشم می‌خورد که سبک و سیاق دهه‌های 60 و 70 را هنوز حفظ کرده‌اند. یکی از مشکلات خیابان امیرکبیر تردد زیاد و ترافیکی است که به‌دلیل حضور همین مغازه‌ها به وجود می‌آید.
صحن عتیق‌ خاستگاه نخستین‌ کتابفروشی‌های مشهد
در پسوند نام شیخ‌هادی ‌راثی، باید عنوان «نخستین کتابفروش سیار مشهد» را نوشت. شیخ‌هادی مردی سخت‌کوش و در فروش کتاب بسیار سخت‌گیر بود.
آبکوه 8؛ خیابان فرهنگی
طبق گفته اهالی، کوچه آبکوه8 واقع در محله کلاهدوز در گذشته، معبر باریک و کم‌عرضی بوده و محدوده مسکونی محسوب می‌شده است. در حیاط خانه‌ها درختان میوه و تاک‌های انگور وجود داشته است. در نبش خیابان نیز باغی از گل رز قرار داشته که در دهه50 جای خود را به ساختمان‌ها داده است. اکنون در این راسته خیابان علاوه‌بر مجتمع پزشکان ویژه بانوان، مرکز مشاوره و روان‌شناسی، سالن مطالعه و سایر مغازه‌ها، آنچه بیشتر به چشم می‌خورد وجود فرش‌فروشی‌ها در تعداد زیاد است.
گذرگاه تاریخی و پرمشکل توس
خیابان فردوسی، گذری تاریخی است در قلعه اسلامیه که در 8سال گذشته توسط شهرداری منطقه12 اداره می‌شود. این خیابان بعد از معبر فرهنگ قرار دارد که بوستان جلوخان را به قلعه هزارساله کهن‌دژ متصل می‌کند. همچنین با گورستان قدیمی محله فردوسی که بزرگانی همچون دکتر ابوالقاسم بختیار در آن آرمیده‌اند به پایان می‌رسد. معابر خاکی، نداشتن صدور مجوز ساخت و ساز و مرمت برای بناهای قدیمی و کمبود کاربری‌های آموزشی و فرهنگی از جمله مشکلات خیابان فردوسی است که سالیانه از صدها هزار گردشگر ایرانی و خارجی پذیرایی می‌کند.