در مجموعه اسناد آستان‌قدس دو سند مرتبط با برگزاری مراسم شمع‌گردانی بین سال‌های ۱۳۳۴ و ۱۳۳۵ قمری وجود دارد. با این همه، احتمالا شمع‌گردانی در سال‌های قبل از این سال‌ها نیز طبق آنچه که در سند گفته شده، برگزار می‌شده است، ولی سابقه و سندی از آن موجود نیست.
غارت ازبک‌ها به حرم امام رضا(ع) آن‌قدر بزرگ بوده است که حتی عده‌ای از مورخان نوشته‌اند که عبدالمؤمن‌خان ازبک پس از خالی‌کردن روضه منوره، دستور می‌دهد سربازانش میل طلای بالای گنبد را هم با خود ببرند.
مطبوعی فرماندهی قزاقان سرکوبگر در کشتار خونین گوهرشاد را بر عهده می‌گیرد و از عهده وظیفه محوله‌اش هم خیلی‌خوب برمی‌آید و صحن مسجد را به حمام خون بدل می‌کند. رضا‌شاه بعد از واقعه گوهرشاد بسیاری از رؤسای خراسان را از سمت‌هایشان برکنار می‌کند اما ایرج مطبوعی تبرئه می‌شود.
کربلایی‌یحیی هشت‌سالی می‌شود که درزمینه بازسازی، ترمیم و طلا‌کاری گلدسته‌های حرم امیرالمؤمنین‌علی (ع)، مرمت صحن فاطمه‌الزهرا (س) و ... فعالیت می‌کند. او دو‌بار در سال افتخاری، عازم عراق می‌شود و هر رفت‌وبرگشتش دو ماه زمان می‌برد.
این گزارش روایتی تاریخی از هجوم به زائران و مجاوران حرم‌رضوی در محرم ۹ قرن پیش است. این نخستین واقعه‌ای است که در تاریخ مشهد، در روز عاشورا رقم خورد و تلخی آن در حافظه تاریخی این شهر مقدس باقی ماند.
از وقتی آیینه‌های ظریف آلمانی راهشان به‌سوی مشهد باز شد، به‌مرور آیینه‌ها جای کاشی‌ها، نقاشی‌ها و گچ‌بری‌ها را در بسیاری از رواق‌ها و فضا‌ها گرفت آن‌چنان که اکنون آیینه‌کاری تصویر غالب تزیینات حرم است.
پیشنهاد می‌دهم سراغ خانواده مرحوم حاج رضا سراج علیایی هم بروید. ایشان تنها کسی بوده که سنگ مزار حضرت رضا (ع) را تراشیده است. ساخت ساعت سنگی آفتابی صحن جمهوری نیز کار دست ایشان بوده. علاوه بر این تمام کتیبه‌های شعر داخل رواق‌های قدیمی حرم هنر خطاطی ایشان روی سنگ بوده و تعداد زیادی هنر حجاری ایشان در حرم حضرت رضا(ع) موجود است. حتی خاطرم هست زمان‌های قدیم اتاقی داخل یکی از صحن‌ها دست ایشان بود و در آنجا مشغول حجاری بودند.