منطقه ثامن

منطقه ثامن

قلب شهر مشهد

فلسفه وجودی شکل‌گیری منطقه ثامن، بارگاه منور رضوی است. شوق زیارت حضرت رضا (ع) است که در طول سال چندین میلیون زائران ایرانی و خارجی را به منطقه ثامن می‌کشاند. کسب‌وکارهایی، چون واحد‌های اقامتی، رستوران‌ها، فروشگاه‌های سوغات و... در پاسخ به نیاز‌های زائران در این منطقه شکل گرفته است. ۷۰ درصد خانه‌های تاریخی مشهد همچون: خانه داروغه، توکلی، کوزه‌کنانی، پریشانی، اکبرزاده و... در این منطقه قرار دارد و برخی از آن‌ها در گذر زمان و با طرح‌های نوسازی از بین رفته‌اند و برخی دیگر مرمت شده یا در دست احیا هستند.  بسیاری از ساکنان این منطقه در گذر سال‌ها و به‌دلیل تغییرات به‌وجودآمده، به مناطق شهری دیگر کوچ کرد‌ه‌اند؛ به همین دلیل این روز‌ها بخش تجاری بسیاری از پلاک‌های این منطقه را به خود اختصاص داده است. یکی از مسائلی که در منطقه ثامن مشهود است، ترافیک سنگین خودرو‌ها در بیشتر ساعت روز بوده که به مشکلی بزرگ برای ساکنان تبدیل شده است. شهرداری منطقه ثامن سال ۱۳۷۸ شکل گرفته و در مساحت ۳۶۶ هکتاری آن  (با احتساب حرم مطهر رضوی)  ۱۴ هزار نفر زندگی می‌کنند.

ساعت‌سازهای حرم؛ دست‌هایی که ساعت را به‌وقت ارادت کوک می‌کنند
نمی‌دانم نخستین ساعت‌ساز حرم که بوده است؛ این را هیچ‌کس نمی‌داند. در منابع مکتوب و شفاهی اثری از نام کسی که نخستین‌بار موظف شد مراقبِ تداوم ثبت وقت در حرم باشد، نیست. در میان اسناد، بیشتر از نام افراد، انگار جایگاه ساعت‌سازی در حرم مطهر مطرح بوده است. بااین‌حال، اگر از امروز شروع کنیم و به عقب بازگردیم، به سه نام وحیدی، عنبرانی و درودگر می‌رسیم که در چند دهه گذشته نگهبانِ زمان در حرم بوده‌اند.
خیابان آیت‌الله طبسی ،کوچه کبوترخانه
از خیابان‌هایی که وقت مرور خاطرات زیارتی‌مان ردپای آن در ذهنمان پررنگ است، خیابان آیت‌الله طبسی است که با داشتن دید مستقیم به حرم‌مطهر، این روزها یکی از گذرهای اصلی تشرف و پاتوق عکاسی است. این خیابان پنج‌ساله که ساختش نیز پنج سال طول کشید، قراربود دوسطحی باشد؛ طبقه بالا ماشین‌رو و سطح زیرین تجاری. از همین رو موقتا روگذر آن در سال1396 به بهره‌برداری رسید تا طبقه زیرین آماده‌شود، اما این روزها با کش‌وقوس‌های به‌وجودآمده بر سر طرح جدید حریم رضوی که طبقه زیرین آن را برای فضای فرهنگی و گردشگری پیش‌‌بینی کرده، بخش دوم آن تعطیل است
اجابت نامه‌ها
وقتی داشتیم به این مکان می‌آمدیم، یکی از کاسبان خیابان شهیداندرزگو گفت: «دنبال آقای آرزوها می‎‌گردید؟» به خود حاجی‌هاشمیان که می‌گوییم شما را «آقای آرزوها» صدا می‌زنند، خبر ندارد. امیر هاشمیان همان فردی است که این نامه‌های محرمانه را در مغازه‌اش مانند گنجی نگه می‌دارد. آن‌ها را می‌خواند، به تلفن نوشته‌شده در نامه‌ها زنگ می‌زند و می‌گوید: «امام‌رضا(ع) شما را دعوت کرده است به مشهد.»
راننده دربست «آقا»
سیدجواد حسینی از راننده‌تاکسی‌های متفاوت شهر مشهد است که دوازده سال است در این شهر می‌چرخد و بیشتر این سال‌ها نه‌تنها یک روز در هفته، بلکه در روزهای شهادت و تولد امام‌رضا(ع) و همچنین شهادت دیگر ائمه(ع) سعی کرده است بیماران و زائران را به نام امام‌رضا(ع) به‌صورت صلواتی جابه‌جا کند. او را در این روزهای مبارک درست در ورودی حرم مطهر پیدا می‌کنیم که در طرح چهارشنبه‌های امام‌رضایی با همراهی چند تاکسی‌ران دیگر سالمندان را صلواتی برای زیارت آورده‌اند.
بارگاه  امام مهربانی‌ها در دنیای واقعیت مجازی
پیش از کرونا در آستان‌قدس‌رضوی درباره حرم مجازی فعالیت‌هایی شروع شد و در پلتفرم‌های مختلف به‌گونه‌ای که مخاطب به‌آسانی استفاده کند، فضای حرم و زیارت مجازی در اختیار زائران رضوی گذاشته شده بود. این درحالی است که با بیشترشدن استقبال مردم از این فناوری‌ها، اداره رسانه‌های نوین و فضای مجازی آستان‌قدس‌رضوی توسعه پلتفرم واقعیت مجازی زیارت از حرم رضوی به‌نشانی Haramvr.ir را آغاز کرد؛ برنامه‌ای که برخلاف خیلی از تجربه‌های این فناوری، برای استفاده از آن هیچ نیازی به عینک‌های مخصوص واقعیت مجازی نخواهید داشت.
ظرفیت‌های آنلاین برای خدمت به زائران
امروز گوشی‌های هوشمند به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره ما تبدیل شده‌اند و انجام خیلی از کارها را برایمان آسان‌تر از گذشته کرده‌اند. درواقع، بستر دستگاه‌های هوشمند، مانند هر فناوری دیگری، در کنار آسیب‌های احتمالی ظرفیت‌هایی هم برای ارائه خدمات متفاوت‌تر و دردسترس‌تر ایجاد کرده است. آستان‌قدس‌رضوی نیز باتوجه‌به انبوه زائران و مجاوران بارگاه منور امام‌رضا(ع)، در سال‌های گذشته بیش از پیش به‌سمت استفاده از ظرفیت‌های خدمت‌رسانی هوشمند حرکت کرده است.
گذری بر سنت گل‌باران حرم مطهر رضوی
حدود دو دهه است که هر سال در دهه کرامت گل‌ها در خیابان شیرازی رژه می‌روند. گل‌هایی سپید که پس از گلباران حرم در دست دختران و زنان، شهر را قدم می‌زد.