دوره تیموری

تردیدی نیست که ورود مغولان و گریختن مذبوحانه سلطان‌محمد‌خوارزمشاه از مقابل آنها، باعث ایجاد شکافی عمیق در ارتش شد و پیامدی تلخ و دهشتناک در پی داشت، اما از آن طرف، مردم مقاومت سختی را در برابر مغولان سازمان دادند.

میل اخنجان یا اخنگان یک میل یا برج آرامگاهی است که در مجاورت روستای اخنگان ساخته شده است؛ این بنا که ترکیبی از آجر و معرق کاشی است، برج آرامگاهی به ارتفاع هفده متر است که بر روی سکویی مدور قرار گرفته است.

حسین‌الموسوی، مینیاتور منحصربه‌فردش را به شیوه نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای کشیده و سال‌ها تجربه‌اش را برای خلق این اثر ماندگار به کار بسته است تا بتواند از پس ترسیم مقرنس‌های سقف و کاشی‌های سنجری برآید. او بر جزئیات روضه منوره تسلط کاملی داشته است.

تعمق در تاریخ نشان می‌دهد که دوره تیموری ، دوره شکوفایی هنر است. بایسنقرمیرزا پادشاه تیموری خطاط بود و نقش زدن با دوات و جوهر را خوب می‌دانست؛ برای همین هم دست به قلم برد و قرآن را کتابت کرد.

از مجموع مدارس دینی فراوانی که گرداگرد حرم‌رضوی شکل‌گرفته بوده‌اند، فقط چهار مدرسه، آن‌هم به واسطه حل‌شدن در ابنیه حرم، باقی‌مانده است. یکی از این مدارس، مدرسه تاریخی دودر است.

در دوره سلاطین، چهارباغ مشهد اقامتگاه پادشاهانی می‌شده است که به‌قصد زیارت به مشهد می‌آمده‌اند؛ چنان که رضاقلی‌خان هدایت از دو سفر شاه‌عباس صفوی به توس یاد کرده که هر دو بار، پس از زیارت در چهارباغ اقامت کرده است.

مریض‌خانه‌های مشهد به دلیل شکل‌گیری در کنار بارگاه ثامن‌الحجج (ع)، شفاخانه نامیده می‌شدند و در گذر تاریخ، جای خود را به بیمارستان‌هایی دادند که نخستین و مهم‌ترین آنها، بیمارستان امام‌رضا (ع) است.