فرشته فارغ با تئاتر به زال و سیمرغ پر و بال داد

از ابتدا دیالوگ را تکرار کنید، در این لحظه باید احساس بیشتری همراه با دیالوگ خرج شود، بازیگر دوباره تکرار می‌کند و هنوز به اواسط دیالوگ خود نرسیده، کارگردان دوباره فرمان توقف می‌دهد.

شاید این کار بار‌ها و بار‌ها تکرار شود تا اینکه بالاخره احساس حزن و اندوه با جملات درآمیخته شوند و حس مناسب و تاثیرگذاری  از سوی بازیگر از متن به مخاطب و تماشاچی القا شود. کارشان زمستان و تابستان نمی‌شناسد، گاه تعدادشان از انگشتان دست فراتر می‌رود و گاه هم با دو سه نفر تئاتری تاثیرگذار و رئال را به نمایش می‌گذارند.

فرشته فارغ، کارگردان گروه تئاتر سپید‌سکن در بولوار فردوسی مشهد است. او که سال‌ها تجربه کارگردانی در گروه‌های تئاتر مختلف را بر عهده دارد به طور رسمی از سال‌۸۶  کار کارگردانی و نویسندگی تئاتر را دنبال کرده و تا به امروز بازیگران بی‌شماری در رده‌های مختلف سنی پرورش داده است.

به دنبال علاقه‌ام رفتم

عشق و علاقه است که هنر می‌آفریند، نه تنها در این کار؛ بلکه در تمامی حوزه‌های کاری باید این دو عنصر وجود داشته باشد تا کار به‌خوبی پیش رود. او این جملات را بر زبان می‌آورد و می‌گوید: از کودکی به تئاتر و بازیگری علاقه داشتم، اما، چون شرایط بازی تئاتر در دوران کودکی‌ام به زمان انقلاب بر‌می‌گشت و من هم در خانواده معتقدی تربیت یافته بودم، زمینه برای رشد و شکوفایی این استعداد مهیا نشد.

این ذوق درونی همچنان همراه من بود تا اینکه در دانشگاه در رشته پرستاری قبول و در آن حرفه مشغول فعالیت شدم، اما دیری نپایید که خود را از این کار بازخرید کردم و شب و روز به کار تئاتر پرداختم.

فارغ اضافه می‌کند: در بیشتر کارها، هم کارگردانی و هم کار نویسندگی را به عهده دارم و حتی طراحی لباس نیز بر عهده خودم است. این موضوع به‌ویژه در زمینه کار‌هایی که برای دانش‌آموزان و رده‌های سنی پایین انجام می‌دهم، حساس‌تر می‌شود.

سخت‌ترین نوع کارگردانی

او اظهار می‌دارد:  شاید بتوان گفت سخت‌ترین نوع کارگردانی در میان کارهایم، کارگردانی برای قشر دانش‌آموز است. وقتی برای این گروه سنی کار می‌کنم به‌عنوان یک کارگردان باید همه کار‌ها را خودم برنامه‌ریزی کنم.

 او از حمایت و تشویق‌های خانواده هم سخن می‌گوید و با اشاره به اینکه در انجام هر کاری نقش خانواده یک نقش ارشادی، حمایتی و پشتوانه‌ای است، می‌گوید: خانواده‌ام حامی خوبی برای انجام یک کارگردانی موفق هستند، آن‌ها همواره مشاور و راهنمای خوبی برای انجام یک کارگردانی بهتر من بوده‌اند.

این کارگردان تئاتر محله فردوسی درباره نحوه انتخاب بازیگران می‌گوید: از میان همه کسانی که برای انجام تئاتر مراجعه می‌کنند آزمون‌های مختلفی گرفته می‌شود در انتها نیز کسانی که برای آن نقش مد‌نظر با استعدادتر باشند، انتخاب می‌شوند. تئاتر، بیشتر کار حسی و دلی است و در انتخاب بازیگر بیشتر این موضوع مد‌نظر قرار می‌گیرد، نه تحصیلات آکادمیک.

تئاتر زال و سیمرغ در دست اجرا

فارغ از میان همه کار‌های نمایشی، کار برای دانش‌آموزان را دوست دارد و از میان تمامی تئاتر‌های اجرا شده تئاتر‌هایی با مضمون داستان‌های اصیل کتاب‌های شاعران فارسی زبان از جمله شاهنامه را می‌پسندد. او در این رابطه می‌گوید: داستان زال و سیمرغ از شاهنامه برای دو رده سنی در گروه دانش‌آموزی را در دست داریم و از ۳۱‌اردیبهشت به همراه سایر اعضای گروه در دو مقطع دبستان و نیمه اول دبیرستان در نواحی  هفت‌گانه مشهد در حال اجراست.

او با بیان اینکه اجرای این نمایش بیش از دو ماه کار شبانه‌روزی و تمرین اعضای گروه را در پی داشته است، می‌افزاید: علاقه وافری به شاعران فارسی زبان دارم و احساس می‌کنم این منابع غنی در مدارس ما کمتر مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته‌اند. شاید مهم‌ترین علت این غفلت هم نثر و اشعار صیقل برخی از این شاعران باشد.

او ادامه می‌دهد: تئاتر، ابزاری است که به کمک  آن می‌توان آموزش و تدریس هم داشت؛ البته این روش تدریس میزان ماندگاری بیشتری هم دارد به همین دلیل نمایش زال و سیمرغ با سبک رئال از شاهنامه را برای اجرا در مدارس دخترانه انتخاب کردیم.

فارغ، تاکید دارد که بعد از کار کردن برای دانش‌آموزان، تئاتر درمانی را هم دوست دارم، بدین معنا که به کمک اجرای تئاتر موضوع یا مسئله‌ای مهم که دغدغه روز مردم است در تئاتر به اجرا در آید.

تئاتر مادر رشته‌های سینمایی

 او می‌گوید: ترجیح می‌دهم این نوع تئاتر را که بیشتر با تاثیر حزن و اندوه همراه است، برای گروه سنی بالاتر و جوان‌تر‌ها به اجرا درآوریم.

او اضافه می‌کند: اینکه می‌گویند مادر همه رشته‌های سینمایی و به‌خصوص بازیگری تئاتر می‌باشد، درست است،  اگر هم در کارنامه بازیگران موفق بنگریم، متوجه می‌شویم که بیشتر این بازیگران در کارنامه فعالیت خود کار تئاتر را به ثبت رسانده‌اند.

 او از سختی‌های اجرای زنده نیز سخن به میان می‌آورد و می‌افزاید: گاه درست میان اجرا برخی تماشاچی‌ها بذله‌گویی می‌کنند یا کلام و  سخن نا مرتبط یا مرتبط بر زبان می‌آورند، گاهی هم همراهی می‌کنند که در تمامی این حالات ممکن است تمرکز از بازیگر سلب شود؛ بنابراین بازیگران تئاتر باید تسلط زیادی به نقش خود داشته باشند، هم در بیان دیالوگ‌ها و مکالمات، هم در احساس و به تصویر کشیدن زبان بدن.

 او باز هم توصیه می‌کند: همه علاقه‌مندان به این رشته هنری از سختی‌های راه و کمبود امکانات و شرایط نترسند، اگر علاقه باشد همه چیز دست‌یافتنی است.


* این گزارش شنبه ۲۷ اردیبهشت۱۳۹۳ در شماره ۱۰۴  در شهرآرا محله منطقه دو چاپ شده است.