
یادگاریهای مریم عنایی برای والیبال مشهد
سالهاست دغدغههایش از جنس معلمی است؛ شاید از همان زمان کودکی که کفشهای مادر را میپوشید و آرام و یواشکی به زیرزمین منزل پدری در محمدآباد میرفت و با تکه گچ سفتشده جامانده از بنّایی اخیر خانه، روی دیوارهای کاهگلی مینوشت: «بابا... آب...».
مادر همان زمانها وقتی آن تختهسیاه کاهگلی را با دنبالکردن صدای پاشنه کفشهایش کشف کرده بود، میگفت: تو آخر معلم میشوی! همان زمانها بود که در مدرسه رضویه مصلی، مربیاش، مریم داوطلب، استعدادش در رشته ورزشی والیبال را کشف کرد.
او میخواست معلم شود، اما دست تقدیر و استعدادش در رشته ورزشی والیبال از او یک مربی والیبال خلق کرد. سال تحصیلی۶۹-۷۰ مسابقات آموزشگاههای ناحیه ۲ و کسب مقام اول در آن، نخستین پیروزی بود؛ آغازی شیرین برای ۱۲پیروزی استانی و کشوری دیگر در مسابقات متعدد والیبال تا سال۸۵.
پساز آن دست تقدیر، او را وارد عرصه دیگری در والیبال کرد. در سال۸۲ وارد عرصه مربیگری شد و سال۸۹ به مقام درجه ۲ مربیگری دست یافت. او سال۹۰ در داوری به رتبه درجه ۲ رسید و داوری در سطح لیگهای استانی و کشوری را در کارنامه فعالیتهای خود وارد کرد. حالا او هنوز هم یک والیبالیست است که البته مبنای کار ورزشیاش را بر داوری گذاشته و آخرین موفقیتاش در این رشته ورزشی برمیگردد به همین دوسههفته پیش و داوری مسابقات آسیایی والیبال نشسته که در مشهد برگزار شد.
متأسفانه مریم عنایی، داور پرتلاش و بااخلاق والیبال نشسته کشور پس از طی دوران سخت مبارزه با سرطان، سوم شهریور سال ۱۴۰۳ دارفانی را وداع گفت. این گفتوگو ۲۹ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ در شهرآرامحله منطقه ۶ منتشر شده است.
آرزویی ناب
معلمشدن آرزوی ناب مریم عنایی بود؛ آرزویی که بارهاوبارها با شرکت در مسابقات والیبال، برای آن تلاش کرد. او سال۸۱ یک بار در آزمون تربیت معلم رتبه آورده بود، اما بهدلیل اشتباه کوچک مسئولان در ثبت رشته تحصیلیاش از تدریس عقب ماند. مسئله به دیوان عالی هم کشیده شد، اما تنها راهی که پیش پایش گذاشتند، این بود که صبر کند تا دوباره آزمون برگزار شود. آزمون بعدی در سال۹۰ برگزار شد و این مربی و داور ورزشی توانست به آرزوی کودکیاش برسد و معلمی باشد برای پایه اول دبستان.
معلم کلاس اول دبستان
«این آرزوی دیرینهام بود. معلمی، همان شغلی بود که سالهای کودکیام با تمرین آن میگذشت. درست است که حالا و در سنی به این آرزو رسیدهام که خیلی از همسنوسالانم در شرف بازنشستگی هستند، این وقفه، فرصتی بود تا من بتوانم به والیبال و ارتقا در این رشته ورزشی برسم. سال۹۰ برای من زیباترین سال زندگیام بود؛ سالی که آن تخته کاهگلی تبدیلبه تختهسیاهی واقعی در یکی از کلاسهای دانشآموزان پایهاولی کلات شد و آن شاگردان خیالی که در زیرزمین خانه، درسشان میدادم، شدند بچههای ترگلورگلی که در کلاس درسم نشسته بودند تا الفبای زندگی بیاموزند.»
این بانوی والیبالیست در کوهنوردی نیز دستی دارد و رشتهکوههای هزارمسجد و دماوند را نیز فتح کرده است
دوره آموزشی در مشهد
عنایی حالا کمتر میتواند به رشته ورزشیاش برسد، اما پیشرفتش در داوری و مربیگری والیبال سبب شده است در سومین سال آموزش معلمی، پساز خدمت در کلات و صالحآباد به ناحیه۵ آموزشوپرورش مشهد منتقل شود تا مانند هشت سالی که در ناحیه ۲ آموزشوپرورش مشهد بهعنوان مربی تربیتبدنی، والیبالیست تربیت میکرد و توانست پنجبازیکن در سطح ملی آموزش دهد، امروز نیز بتواند درکنار کارهای معلمیاش، استعدادهای ورزشی این ناحیه را کشف کند و هرچه از والیبال در چنته دارد، یادشان دهد.
میگوید: بچههای این سوی شهر استعدادهای شگرفی در آموختن دارند. آنان برای مربی و معلم احترام بیشتری قائلند. شاید سختترزندگیکردن، شرایط جسمیشان را هم آمادهتر کرده است تا بیشتر بتوان از بین آنان شخصیت ورزشی پیدا کرد.
تلاش برای کشف استعدادها
او در ادامه خاطرنشان میکند: مدتی است که اداره تربیتبدنی، برنامهای دارد برای اینکه خود مربیها به مدرسهها سر بزنند و دانشآموزانی را که مستعد هستند، شناسایی کنند. من نیز بین این مربیان سالهاست در ناحیه ۲ به این کار مشغولم. در سال جاری نیز قرار شده است همراه یکی از همکارانم دانشآموزان والیبالیست ۵۲مدرسه مستقر در ناحیه۵ را استعدادیابی کنیم.
عنایی میافزاید: این کار باید در مدت باقیمانده از سال تحصیلی جاری، هرروز پیشاز تعطیلی مدارس انجام شود؛ البته، چون مدارس فقط دانشآموزان تیمهای خود را که مقام آوردهاند، برای انجام تستها به سالن ما میفرستند و ممکن است بین بچههایی که برای تیم انتخاب نشدهاند، شخص مستعدی باشد، باید کفشهای آهنین بپوشیم و راهی این چند مدرسه شویم تا کسی که استعداد دارد، از قلم نیفتد و حقش ضایع نشود.
افتخار فتح دماوند
این ورزشکار در رشتههای ورزشی آمادگیجسمانی و کوهنوردی نیز دستی دارد و مقامهایی در کارنامه ورزشیاش دیده میشود. زمانی رشتهکوههای هزارمسجد را فتح کرده و همین سال گذشته در ۳۷سالگی همراه گروه کوهنوردی به افتخار فتح قله دماوند نیز رسیده است.
او دراینباره میگوید: شهریور سال گذشته بود که به دعوت خانم وفادار، کارشناس تربیتبدنی ناحیه۵ راهی قله دماوند شدیم. اصلا در توان خودم نمیدیدم که بتوانم روزی دماوند را فتح کنم، اما تجربه سالها پیش که از وزنههایی سنگین برای تقویت مچ پاهایم در پیادهروی استفاده میکردم، در این کوهنوردی به کمکم آمد و تندترین شیبهای کوه را نیز با موفقیت پشت سرگذاشتم. زمانی که بالای کوه رسیدم، حسی عجیب داشتم که با گریه بیاختیار و اشکهایم معنا میشد.
مشکلی به نام رشته تحصیلی نامرتبط
عنایی دوره کارشناسیاش را در رشته الهیات گرایش قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی گذرانده است؛ موضوعی که مواقع بسیاری برایش مشکلآفرین بوده است. بسیاری از مسئولان مدارس هنوز نمیدانند که مربیگری و گذراندن آزمونهای آن، نیازی به رشته مرتبط ندارد و این مسئله مشکلاتی را نیز برای همکاری با عنایی بهوجود آورده است.
او دراینباره میگوید: من بازیکن والیبال هستم و این رشته را با تمام وجودم دوست دارم. در داوری و مربیگری یک رشته ورزشی، مهم این است که بتوانی کاملا با آن آشنا باشی. تمرین آن رشته ورزشی میتواند در این امر بسیار کمک کند.
در کارنامه مربیگری این شهروند ورزشکار محمدآباد، مربیگری تیمهای جامعهالمصطفی (تیم طلاب غیرایرانی)، شرکت گاز سرخس (شهیدهاشمینژاد)، تأمین اجتماعی و تیمهای محلات شهرداری مشهد از سال۸۶ دیده میشود.
اخلاق ورزشکاری
این ورزشکار متولد سال۱۳۵۵ و با حدود ۲۰سال تجربه فعالیتهای ورزشی معتقد است برای یک ورزشکار چیزی مهمتر از صبوربودن و پشتکار نیست و ادامه میدهد: این برای یک مربی و داور نیز واقعا اهمیت دارد. میتوان گفت داشتن اخلاق ورزشکاری از همهچیز مهمتر است و به پیشرفت ورزشکاران، بسیار کمک میکند. این همان ظرفیتی است که همیشه از خدا میخواهم پیش از دادن موقعیتی ویژه، به من عنایت کند تا دچار تزلزل نشوم.
حاشیهها عقبمان میاندازد
این ورزشکار بااشارهبه اینکه ورزش بانوان دچار حاشیههایی شده است که مانع پیشرفت میشود، امیدوار است روزی برسد که مربیان از یکدیگر حمایت کنند و ورزشکاران از تخریب هم دست بردارند و متوجه این شوند که این چالشها در وهله اول دست خودشان را از موفقیتها کوتاه خواهد کرد.
والیبال بانوان اسپانسر میخواهد
بانوی ورزشکار محله ما بااشارهبه زحمتهای مربیانش مانند مرضیه خرپچین، مسئول کمیته داوران که با صبر و حوصله، داوری را به او یاد داد و بسیار زحمت کشید و علیرضا قلیزاده، مربی داوری والیبال نشسته، میافزاید: در حال حاضر بزرگترین مشکل والیبال بانوان استان، کمبود بودجه و نبود اسپانسر است. حامیان مالی باید هنگام برگزاری مسابقات از تیمها حمایت کنند تا بچهها با شرکت در مسابقات سالیانه، به آمادگی لازم برای شرکت در مسابقات جدیتر برسند.
* این گزارش در شماره ۱۰۰ شهرآرا محله منطقه ۶ مورخ ۲۹ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ منتشر شده است.