هنر مداحی در خانواده ابوالفضل گندمی موروثی است

موسوی| ابوالفضل گندمی ۲۸ سال دارد، تحصیلاتش کارشناسی حقوق‌قضایی است و در حال حاضر در یک فروشگاه تزیینات منزل مشغول به کار است. اما آنچه که سبب شده تا او را به تحریریه شهرآرامحله دعوت کنیم صوت زیبای او در مداحی اهل بیتِ است. او در خیلی از بیت‌های علمای بزرگ مداحی کرده و حتی سفری به آلمان داشته و برای ایرانیان مقیم آنجا در دهه اول محرم برنامه اجرا کرده است. این گوشه‌ای از فعالیت‌های ساکن محله فرهنگیان مشهد است، برای اینکه بیشتر با فعالیت‌هایش آشنا شوید خواندن ادامه مطلب را از دست ندهید.

مطلب مرتبط هنر مداحی در خانواده محمدرضا گرمابی موروثی است

- لطفا بگویید از چه زمانی فعالیتتان را آغاز کردید؟ 
شاید کمتر کسی از شانسی که من داشتم بهره‌مند باشد زیرا در خانواده‌ای متولد شدم که پدرم و پدربزرگم هر دو در این زمینه فعالیت می‌کردند و از همان دوران کودکی با مداحی و روضه‌خوانی آشنایی پیدا کردم. اما فعالیت جدی‌ام را در ۱۱ سالگی آغاز کردم تا قبل از آن در مجالس شرکت می‌کردم و آموزش می‌دیدم.

پدرم و پدربزرگم هر دو مداح بودند و از کودکی با مداحی و روضه‌خوانی آشنایی پیدا کردم

- پس مداحی در خون شماست؟!
بله، یک مثال معروف است که می‌گوید: «کمال همنشین در من اثر کرد و...»، همان‌طور که اشاره کردم از دوران کودکی‌ام همراه با پدرم به مجالس می‌رفتم و این امر سبب شد تا تمایلم نسبت به مداحی بیشتر شود، البته پدرم نیز که استعدادم را در این زمینه دید مشوقم شد و اشتباهاتم در خواندن را تصحیح می‌کرد.

- پدر تنها استاد و مشوق شما بود؟
پدر نخستین مشوقم بود اما اساتید مختلفی داشتم. استاد قوام و حیدریان چندتن از اساتیدی بودند که بیشترین زحمت را برایم کشیدند. دو سال نیز زیرنظر اساتیدی که در مجمع قاریان یاسین که در مسجد امام‌سجاد(ع) واقع در انتهای سجاد بود تمرین می‌کردم و آموزش‌های لازم را می‌دیدم. البته هم‌زمان در دوران راهنمایی نیز عضو گروه همخوانی مدرسه‌مان شدم و در آنجا نیز تمرین‌هایی داشتم. مدتی نیز در مجمع‌الذاکرین تمرین می‌کردم.

- آیا در گروه همخوانی مدرسه‌تان مقامی هم کسب کردید؟
بله؛ یک مقام اول استانی همراه گروه سرودمان در سال سوم راهنمایی کسب کردیم. البته این تنها مقامی بود که در گروه همخوانی به‌دست آوردیم و در سال‌های بعدی فعالیتم در مسابقه‌ای شرکت نکردم.

- از آن دسته مداح‌های پرکار هستید؟!
نمی‌دانم اما فکر می‌کنم باشم. زیرا هر کجا دعوتم کنند می‌روم و به چیزی فکر نمی‌کنم. دوست دارم برای ائمه اطهار و آقا امام‌حسین(ع) مداحی کنم.

- پس به جاهای مختلفی رفته و مداحی کرده‌اید؟
بله، در محرم و صفر به مراسم مختلفی در تمام نقاط ایران دعوت می‌شوم. راستش را بخواهید به اینکه مکان دور است یا نزدیک اصلا توجهی ندارم حتی اینکه جمعیت کم یا زیاد است هم برایم ملاک نیست. هرجایی که بگویند می‌روم. به عنوان مثال در منازل بسیاری از مراجع تقلید مداحی کردم، به دورترین روستاها رفتم حتی شاید برایتان جالب باشد که برای اهل تسنن نیز مداحی کردم. در صداوسیما نیز همراه گروهی که داریم برنامه اجرا کردم که برنامه‌هایمان از شبکه یک و سه در دهه محرم  و ماه رمضان پخش می‌شود.

- شما جزو آن دسته از مداحان هستید که در کشورهای دیگر هم مداحی می‌کند. می‌شود در این خصوص توضیح دهید؟
همان‌طور که گفتم هر کجا که من را دعوت کنند می‌روم و به هیچ چیز هم فکر نمی‌کنم. خدا به من استعداد داده که سعی می‌کنم در راه خودش و ائمه اطهارش به بهترین نحو استفاده کنم. چیزی که می‌گویید درست است، من چند سال پیش سفری به کشور آلمان داشتم در واقع ایرانی‌های مقیم آنجا مرا دعوت کردند. البته چند بار هم به کشورهای مختلف عربی سفر کردم.

- چطور به آلمان دعوت شدید؟
اگر بگویم خیلی اتفاقی باور نمی‌کنید! سه سال قبل به یکی از روستاها در شهرستان‌های خراسان دعوت شدم و در آنجا یک دهه مراسم برگزار کردم. بعد از اینکه به مشهد برگشتم روزی یکی از روحانیونی که در جمعی که من در آن روستا برنامه اجرا کرده بودم حضور داشت با من تماس گرفت.

این روحانی در مکالمه‌ای که باهم داشتیم از من پرسید آیا می‌توانم برای ایرانیان خارج از کشور برنامه اجرا کنم؟ چون از مقامی که او داشت اطلاعی نداشتم تصورم این بود که دارد شوخی می‌کند. به همین خاطر به او گفتم بله حاضرم. هنگامی که او نشانی محل کارش را داد و از من خواست گذرنامه و مدارکم را به او تحویل بدهم متوجه شدم که کاملا جدی است. بعد از آماده شدن مقدمات راهی آلمان شدم و برای یک دهه آنجا مراسم اجرا کردم. البته به برخی از کشورهای عربی نیز رفته‌ام.

- اشاره کردید که گروهی نیز دارید، در این رابطه بیشتر توضیح می‌دهید؟

سال ۸۰ بود که قرار شد برای هیئت رزمندگان برنامه اجرا کنم، به همین دلیل به دنبال چند نفری بودم که بتوانیم برنامه اجرا کنیم که خوشبختانه موفق شدم هشت نفری را پیدا کنم و چند سالی تحت نظر هیئت رزمندگان فعالیت می‌کردیم. اما بعد مستقل شدیم و اسم گروهمان را ثامن‌الحجج(ع) گذاشتیم و از آن تاریخ با این گروه در مراسم شرکت می‌کنیم.

- اشعارتان را چگونه انتخاب می‌کنید؟
همان‌طور که می‌دانید انتخاب اشعار و نوع خواندن بسیار مهم است. زیرا در کار ما افرادی هستند که از اشعار مناسبی استفاده نمی‌کنند حتی در این رابطه مقام‌معظم‌رهبری نیز هشدار داده‌اند که تا حدودی این مشکل برطرف شده است. به همین دلیل انتخاب اشعار را با وسواس بیشتری انجام می‌دهیم.

- رمز ماندگار شدن در ذهن مردم را چه می‌دانید؟
انتخاب اشعار مناسب و داشتن سبک. شاید یکی از علت‌هایی که برخی مداحان چند صباحی بیشتر معروف نمی‌شوند این باشد که اشعار خوبی را انتخاب نمی‌کنند و کارشان تقلید از موسیقی‌های غربی است که به شدت مورد انتقاد نیز هست.

- در مدت فعالیتتان چه خاطره‌ای دارید؟
چند سال قبل به یکی ازروستاهای اهل تسنن رفتم، جوانان آنجا بسیار علاقه‌مند بودند و پنهان از پدرشان به مجلس می‌آمدند گاهی مفتی‌هایشان نیز می‌آمدند. اجرای برنامه در آن روستا برایم تجربه جالبی بود.

* این گزارش چهارشنبه، ۴ بهمن ۹۱ در شماره ۴۰ شهرآرامحله منطقه ۱۰ چاپ شده است.