کوک تجربه در خیاطخانه شفیعیکدکنی 
حسن ریاحی رکورددار قهرمانی چرخ ورزش باستانی کشور است 
خاندان قفلی به ساخت حدود ۱۰۰مدرسه در کشور کمک کردند
عفیفه ناظمی| وارد محله الهیه که می‌شوی، در یکی از کوچه‌های فرعی در نزدیکی بولوار محمدیه و محله مجیدیه مشهد چند مدرسه را می‌بینی که به نام «قفلی» زینت داده شده‌اند. اینجا آغاز است؛ آغاز فعالیت خیر خاندانی که دلی همچون دریا دارند و با همین دل دریایی‌شان می‌خواهند که دیگران را نیز در این دریای عشق سهیم کنند، افرادی که اشتیاقشان به بخشش است و هرلحظه از زندگی‌شان نیز با این خصلت خو گرفته است.
پدر و مادر، برادر و خواهر، دختر و پسر و هر کسی را که در این خانواده نام ببری یا خودش خیّر است یا یکی از نزدیک‌ترین کسانش و این خیر و برکت و بخشش شامل کودکانی شده که به شوق آموختن قدم در این مدارس می‌گذارند.
این گزارش در سال ۹۱ تهیه شده است. ناصر قفلی خیر مدرسه ساز کشورمان در سوم خرداد سال ۱۴۰۴ از میان ما رفت، اما نامش برای همیشه در ذهن دانش آموزان مشهدی می‌ماند.
الهیه و قصه آغاز ساخت ۱۰۰ مدرسه
داستان از این قرار است که ابتدا یک مدرسه به نام بی‌بی‌سلطنت قفلی، مادر این خانواده و سپس مدرسه‌ای به نام پدر یعنی عبدالحسین قفلی ساخته می‌شود و این آغاز زنجیره‌ای ۱۰۰مهره‌ای می‌شود به نیت ساخت ۱۰۰مدرسه در کل کشور.
در آغاز نیت همان پنج‌تن است و ثامن‌الحجج (ع) که تعداد مدارس ساخته شده را به هشت مدرسه می‌رساند و پس از آن ادامه می‌یابد تا به بیش از صد مدرسه در سطح کشور که تمامی آنها به‌صورت مشارکتی با دولت توسط خاندان قفلی ساخته شده است، افزایش می‌یابد.
در آغاز نیت همان پنج‌تن است و ثامن‌الحجج (ع) که تعداد مدارس ساخته شده را به هشت مدرسه می‌رساند
یادگاری از یک خانواده خیّر
ناصر قفلی، خیّر مدرسه‌ساز کشورمان در سال۱۳۱۵ و در کوچه‌های منتهی به بارگاه ملکوتی حضرت علی بن‌موسی‌الرضا (ع) در خانواده‌ای هشت‌نفره و متدین متولد شد. پدرش مرحوم عبدالحسین قفلی از معتمدان به نام مشهد بود که در سال ۱۳۳۷ به دیار باقی شتافت و صحن عتیق در بارگاه ملکوتی حضرت علی بن‌موسی‌الرضا (ع) هنوز هم برای خانواده‌اش یادآور اوست و لحظه‌لحظه خوبی‌هایش در این دنیا.
ولی مادرش یعنی بی‌بی‌سلطنت تا هشت سال پیش در قید حیات بود و مورد توجه و محبت فراوان فرزندان خانواده قرار داشت. حاصل ازدواج این دو بزرگوار دو دختر و چهار پسر یعنی مرحوم محمد، مرحوم حبیب‌ا...، دکتر ناصر، دکتر منصور، مهندس حسین، بی‌بی‌مریم و پریچهر است.
یک آرزوی قلبی
انگیزه مدرسه‌سازی ابتدا در ذهن حبیب‌ا... شکل می‌گیرد. یک‌بار به همراه پدر هنگام عبور از میدان طبرسی می بیندکه پدر هنگام دیدن تابلوی دبیرستان حاجتقیآقابزرگ آرزو می‌کند که اگر روزی توانایی مالی داشت، همچون حاجتقیآقابزرگ در راه خیر پیشقدم باشد. حاج تقی از تجّار و ملّاکان مشهد، ابتدا پوست‌فروشی داشت و مالک زمین‌های زیادی در اطراف دبیرستان، راه‌آهن و خیابان طبرسی بود. وی بخشی از زمین‌هایش را برای احداث دبیرستان در اختیار اداره فرهنگ مشهد قرار داد.
رزماری آلمانی؛ بانوی خیّر محله ما
ناصر قفلی، یکی از خیّران مدرسه‌ساز محله ما و نایب رئیس جامعه خیّران کشور است. او ۷۶سال دارد و در سال ۴۳ بعد از سال‌ها دوری از کشور و کسب مدرک دکترا در رشته دامپروری و گرفتن تخصص در زمینه مرغداری به همراه همسرش رزماری به ایران باز می‌گردد.
همسر دکتر قفلی، آلمانی است و به گفته وی پس از پیشنهاد ازدواج، شرایط وی را می‌پذیرد و اسلام می‌آورد. بعد‌ها یکی از مدارس الهیه به نام او ثبت می‌شود و او که یک آلمانی است، قیچی افتتاح یکی از مدارس را در محله ما به دست می‌گیرد و می‌شود یک همسایه و هم‌محله‌ای صمیمی برای اهالی الهیه...
همسر دکتر قفلی، آلمانی است و بعد‌ها یکی از مدارس الهیه به نام او ثبت می‌شود، رزماری قفلی
یک شروع خیر
دکتر‌ناصر قفلی پس از بازگشت به ایران مشغول به کار مرغداری می‌شود. بعد از چند سال فعالیت در این کار، او نخستین فردی است که مرغ یک‌روزه تخم‌گذار را در ایران تولید می‌کند و چندی بعد در بیست‌وهفتمین سال تأسیس مرغداری تصمیم به ساخت یک بیمارستان می‌گیرد.
ناصر قفلی می‌گوید: موضوع را با برادرم حاج‌حبیب‌ا... که رئیس جامعه خیّران کشور بود، در‌میان گذاشتم که او با اشاره به کمبود فضا‌های آموزشی در منطقه قاسم‌آباد مشهد، از آرزوی پدر برای ساخت مدارس در محلات بدون مدرسه برایم گفت.
این شد که به همراه برادر به مناطق مختلف مشهد سر زدیم. آپارتمان‌سازی‌ها در محدوده قاسم‌آباد و الهیه بسیار زیاد و فضا‌های آموزشی در این مناطق حتی کمتر از انگشتان یک دست بود. دو روز بعد برای عقد قرارداد یک مدرسه که ۱۲کلاس داشت اقدام کردیم و روز ولادت حضرت‌علی (ع) نیز به‌عنوان روز افتتاح این مدرسه تعیین شد.
دکتر‌ناصر قفلی از تصمیم ابتدایی ساخت این مدرسه به‌نام پدر یعنی عبدالحسین قفلی می‌گوید: اوایل قرار بود نخستین مدرسه به نام پدر باشد اما به دلیل کسالت مادر در روزهای پایانی تحویل مدرسه و برای شادی مادر در زمان حیات او، این مدرسه به نام وی تغییر نام داد.
تحقق آرزوی پدر
ناصر قفلی ادامه می‌دهد: بعد از تأسیس مدرسه‌ای به نام مادرمان و با‌توجه به اینکه چهار سال از فوت پدرمان عبدالحسین قفلی گذشته بود، خواستم تا با ساخت مدرسه‌ای دیگر، نام پدر را نیز زنده نگاه دارم و در فاصله کمی از شروع به ساخت مدرسه بی‌بی‌سلطنت قفلی، مدرسه راهنمایی پسرانه عبدالحسین قفلی نیز افتتاح شد.
پس از آن در همان منطقه در مدت پنج سال، پنج مدرسه بزرگ با ۱۲کلاس به همراه سالن‌های چند‌منظوره و کتابخانه شامل مدرسه شاهد خاندان قفلی و دو هنرستان به نام برادران قفلی و دو هنرستان دیگر به نام بانوان قفلی به نیت پنج‌تن افتتاح شد. ناصر قفلی در ادامه از ساخت دو مدرسه هشت کلاسه دیگر در وکیل‌آباد صحبت می‌کند و می‌افزاید: این مدارس هشت کلاسه به نام ثامن‌الحجج (ع) تأسیس شده‌اند.
افتتاح بیش از ۱۲ مدرسه به نام همسر
اعمال خیرخواهانه خیّر مدرسه‌ساز محله ما به همین‌جا ختم نمی‌شود و با مشارکت دولت چهار مدرسه در کلات نادر، سه مدرسه روستایی در خواف، یک مدرسه استثنائی در روستایی در بجستان، سه مدرسه در چابهار و سیستان‌و‌بلوچستان و یک مدرسه مشارکتی نیز در بندرترکمن به نام همسرش رزماری قفلی افتتاح کرده و قرار است به زودی دبستان دیگری نیز به نام رزماری قفلی در مشهد تأسیس شود.
میراثی از پدر
خوشبختانه ساخت مدارس قفلی به نسل اول قفلی‌ها محدود نمی‌شود و یک مدرسه در تهران به نام کریم‌علی قفلی و نیز یک نهارخوری در هنرستان کشاورزی امام‌صادق(ع)، توسط پسر ناصر قفلی ساخته شده است.
عدالت در آموزش؛ هدف ساخت مدارس عدالت آموزشی، برخورداری تمام دانش‌آموزان از امکانات آموزشی مساوی است.
این خیّر مدرسه‌ساز صحبت‌هایش را با این جمله ادامه می‌دهد و می‌گوید: می‌خواهم تمام دانش‌آموزان در مدارسی مقاوم تحصیل کنند و از امکاناتی مساوی بهره ببرند. قفلی در ادامه صحبت‌هایش از عدالت آموزشی می‌گوید، عدالتی که به اعتقاد وی با ارائه امکانات آموزشی مساوی برای دانش‌آموزان برقرار می‌شود. وی از خیّران می‌خواهد تا برای کمک به امر آموزش‌و‌پرورش جوانان کشور اقدام کنند زیرا از نظر وی پیشرفت یک کشور از اهمیت به آموزش سرچشمه می‌گیرد. در نظر این خیّر مدرسه‌ساز محله الهیه، باید تعداد مدارس به اندازه‌ای باشد که همه دانش‌آموزان بتوانند یک‌نوبته در آنها تحصیل کنند.
او ساخت مدارسی مقاوم و استاندارد در کشور را هدف اصلی کمک‌های خیر‌خواهانه‌اش در امر مدرسه‌سازی می‌داند و می‌افزاید: اگر مدرسه‌ای در برابر زلزله مقاوم نباشد، باعث شرمندگی دولتمردان است.
تشویق خیّران به هوشمند‌سازی مدارس
این خیّر مدرسه‌ساز هدف بعدی خود را هوشمند‌سازی مدارس حتی مدارس ابتدایی می‌داند و می‌گوید: اکنون نیز خیّران باید موضوع هوشمند‌سازی مدارس را در اولویت کاری خود قرار دهند تا دانش‌آموزان سطح کشور بتوانند از امکاناتی مساوی برخوردار شوند.
هیچ لذتی خوشایندتر از مدرسه‌سازی نیست
خیّر مدرسه‌ساز محله ما از لذتی می‌گوید که معتقد است در دنیا خوشایندتر از آن نیست؛ لذتی که تمام آن در لحظه دیدن جست‌و‌خیز و شادی دانش‌آموزان در حیاط مدرسه و موفقیت‌های بعدی آنان در مقاطع تحصیلی بالاتر خلاصه می‌شود.
به نظر قفلی برآوردن نیاز این دانش‌آموزان که در آینده دولتمردان این مملکت خواهند بود، از پشت همین نیمکت‌ها شروع می‌شود. این خیّر مدرسه‌ساز در پایان از جشنواره‌ای که هرسال در فروردین ماه با حضور جمعی از خیّران در تمام کشور برگزار می‌شود، سخن می‌گوید؛ وی با بیان اینکه در دنیا هیچ‌کاری زیباتر و برتر از مدرسه‌سازی نیست و خیر و برکت مدرسه‌سازی تا هزار سال به انسان باز‌می‌گردد، از مردم خیرخواه می‌خواهد که با حضور در این جشنواره و اهدای کمک‌های خود برای مدرسه‌سازی به مشتاقان و بازماندگان از تحصیل در کشور کمک کنند.
یک خانواده بزرگ و مشارکت در مدرسه‌سازی
کارهای خیر خاندان مدرسه‌ساز قفلی به همین‌جا ختم نمی‌شود و بیشتر آنها به جز مشهد، در شهرستان‌های اطراف و دیگر نقاط کشور هم مدرسه می‌سازند.
تأسیس بیش از ۸۰مدرسه در کشور
مرحوم حاج‌حبیب‌ا... قفلی که قبل از دکتر ناصر قفلی عضو هیئت مدیره خیّران کشور بود و پس از آن ریاست خیّران مدرسه‌ساز کشوری را برعهده داشت، در برآوردن آرزو و آرمان پدر در مدرسه‌سازی سهم مهمی داشته است.ناصر قفلی درباره اقدامات برادر خود می‌گوید: مرحوم حبیب‌ا... قفلی پس از تشکیل نخستین مجمع خیّران در استان خراسان، طرح سامان‌دهی مدارس روستایی را نیز اجرا کرد.
وی در نخستین گام شهرستان سربیشه در جنوب خراسان را در نظر گرفت و درکمتر از ۶ ماه، نیاز به مدارس روستایی در این منطقه محروم را به همراهی دوستانش برطرف کرد.در گام بعدی پس از مکان‌یابی و نیاز‌سنجی در شهرستان‌های فریمان، تربت‌جام و صالح‌آباد مدارس روستایی مورد نیاز این شهر‌ها ساخته شد.
به گفته ناصر قفلی احداث مدارس روستایی کلات، طرقبه، احمدآباد، ششتمد و بجستان از دیگر اقدامات مرحوم حبیب‌ا... قفلی بود و همه آنها نیز به پیشنهاد وی به‌نام امام‌رضا (ع) نام‌گذاری شده‌اند.دیگر اقدام بنیادی حبیب‌ا... قفلی احداث دو مدرسه استثنائی، دو مدرسه راهنمایی و ابتدایی در منطقه الهیه و احداث مشارکتی اردوگاه دانش‌آموزان استثنائی در مشهد بوده است که دغدغه احداث این فضای منحصر‌به‌فرد در ایران، تمامی وقت او را به خود اختصاص داده بود.
مجتمع آموزشی ورد‌آورد تهران، تعدادی از مدارس روستایی استان‌های گلستان، مازندران و سیستان‌و‌بلوچستان از آخرین یادگار‌های وی در این راستاست.مرحوم حبیب‌ا... قفلی علاوه بر ساخت مدارس خیریه مشارکتی در مشهد و دیگر شهر‌های کشور که تعداد آن به بیش از ۸۰ مدرسه می‌رسد، به‌تنهایی یا با مشارکت اقوام و جمعی از دوستان، تقریبا تمامی مدارس فریمان و صالح‌آباد را نیز ساخته است.
* این گزارش پنج شنبه، ۱۷ اسفند ۹۱ در شماره ۲۸ شهرآرامحله منطقه ۱۲ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
