نوشته های فاطمه شوشتری در سایت مشهد چهره

سال های سال پشت میله ها در سلول هایشان روزگار گذرانده بودند. هیچ کدام قاتل نبودند. سابقه دار هم نبودند. با این حال پولی نداشتند تا بتوانند بعد از اشتباهی که کرده اند، آزادانه زندگی کنند. اما حالا آمده بودند جلو در زندان و به آن ها گفته می شد بروید سر خانه و زندگی تان. معجزه نجات در این کلیپ با تصویری دور از این زندانی ها، درست جلو در زندان رخ می دهد. اشک شوق می ریزند.

آن روزها کسی چه می‌دانست روزی احمدآقا همه‌کاره مسجدی ‌شود که به نام عرب‌ها مهر خورده‌است. روزگار او را که به گفته خودش هیچ‌وقت از خدا مال دنیا را نخواسته و به‌جای آن عاقبت‌به‌خیری را طلب کرده است، در این مسیر انداخت تا هم نوکر اهل‌بیت(ع) باشد و هم با مسجد‌داری، مردم‌داری کند. احمد بهرامی‌نیا حالا 66ساله‌است و همه‌کاره و البته به گفته خودش خادم مسجد عرب‌هاست و کمترین کارش باز‌وبسته‌کردن در مسجد قدیمی کوچه حمام‌باغ(شهیدکاشانی8) موقع نماز ظهر و مغرب است.

بازهم یک وعده بی‌سرانجام صدای مردم را درآورد؛ وعده‌ای با نام مرمت سرای عزیز‌الله اف که نخستین‌بار در فروردین سال1397 رسانه‌ای شد. آن زمان اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان و شهرداری منطقه ثامن اعلام کردند که چون این بنای تاریخی با قدمتی حدود صدساله ایمنی لازم را ندارد، باید تخلیه و مرمت شود.قرار هم بر این شد که ابتدا حیاط کوچک و سپس حیاط بزرگ سرای عزیزالله اف در پایین‌خیابان مرمت شود.

خیابان رضوان تاریخی نیست، بلکه از آن معبرهای تازه‌تأسیس است که با تملک و تخریب 110پلاک ساخته شد تا از طریق آن ایستگاه راه‌آهن مشهد اتصال مستقیمی به حرم‌مطهر پیدا‌کند. در کنار این ویژگی وقتی سال1397 روبان افتتاح آن بریده‌شد، به‌عنوان هفتمین خیابانی یاد شد که دید مستقیم به حرم‌مطهر دارد؛ تا به این ترتیب، از اندوه ساکنان ته‌پل‌محله و نوغان به‌دلیل نابودی بخشی از هویت این محدوده کاسته شود

آن‌ها را گاه‌وبیگاه در گوشه‌وکنار این شهر دیده‌ایم؛ زائرانی را که به‌صورت گروهی با چمدان‌هایی بزرگ‌وکوچک در خیابان‌های اطرف حرم‌مطهر اتراق می‌کنند. گاهی این اتراق نیم‌ساعت بیشتر زمان نمی‌برد، اما مواقعی هم هست که دوسه‌ساعت طول می‌کشد. زائرانی که یا بدو ورودشان به مشهد است و تا مردها مکانی برای اسکان موقت پیدا کنند، مجبورند گوشه‌ای از خیابان معطل بمانند یا زمان خروجشان از مشهد رسیده است که مجبور به تحویل محل اقامتشان شده‌اند و تا زمان رسیدن رزرو بلیت برگشت، جز ماندن در خیابان راه چاره‌ای ندارند.

سال‌هاست که این کوچه قربانی همین نوسازی شده و جز یک مسجد از آن چیزی باقی نمانده‌است؛ جایی که تا همین چندسال پیش یکی از حمام‌های قدیمی مشهد را با چهارصدسال قدمت در دل خود داشت و داستانش هم از وقف مرحوم محمد‌حسن صاحبکار مشهدی آغاز می‌شد؛ مردی باخدا و مردم‌دار که چهارصدسال پیش 1400متر از ملکش را حمام و مسجد ساخت و وقف کرد؛ وقفی که امروز پنجمین نسل او آن را اداره می‌کنند.

نگاه تاریخی به این کوچه چند نام را برجسته می‌کند که حاج‌ابراهیم حمام‌دار و رجب‌بهادر خیر نمونه‌ای از آن‌هاست. بیش‌از یک قرن پیش رجب‌بهادر در پایین‌خیابان زندگی می‌کرد و شهرتش نه به‌دلیل ثروت، بلکه بیشتر برای خیربودن و نفوذش در دربار قاجاریان بود. او برای امنیت بیشتر محله چند قراول(سرباز) استخدام کرده بود. بعد از فوتش روی زمین‌های وقفی‌اش مردم مسجد ساختند و به یاد او نام این مسجد را قراول‌خانه گذاشتند. نام بعدی مسجد نیز امام سجاد(ع) است.

در چند دهه گذشته بنا به ضرورت اجرای برخی پروژه‌ها به‌ویژه ساخت معابر جدید با وجود همه کش‌وقوس‌ها، مساجدی تخریب و با رعایت غبطه وقف و احیای حقوق موقوفات، تبدیل به احسن شده‌اند؛ مساجدی که باوجود وقفی‌بودن، شهرداری منطقه ثامن در ساخت جایگزین آن‌ها و تجهیزشان نقش بسزایی علاوه بر دادن پروانه رایگان داشته است.هم‌زمان با ساخته‌شدن و نوسازی هشت مسجد جدید در محدوده حرم مطهر که بیشترشان سال آینده افتتاح خواهند شد، در گزارش پیش‌رو نگاهی داریم به این مساجد که در نزدیک‌ترین نقطه به محل قبلی‌شان در حال ساخت است.

اینجا راسته قماش‌‌فروشی‌هاست. به هر سمت که سر می‌گردانی، انواع و اقسام پارچه‌های رنگی نگاهت را می‌دزدند. داخلی و خارجی به‌خصوص چینی، افغانستانی،پاکستانی و هندی. حتی بیشتر کارگرها هم افغانستانی و پاکستانی هستند. بازاری‌های این بازار که از بازار عباسقلی‌خان‌ منشأ گرفته اند، بیشتر کلی‌فروش‌اند و در معماری از آن محدوده خاص‌ترند. تعدادی از مغازه‌ها نقلی با سقف گنبدی هستند و ورودی‌های‌ کوچکی دارند. برخلاف خیلی از کاسب‌های دور حرم، بازار قماش این کوچه در روزهای شهادت ائمه‌اطهار(ع) تعطیل است.

وقتی خبر تصادف شیخ‌احمد کافی در جاده قوچان-مشهد پخش شد، برای مردم شهر و روستا که از دستگیری‌اش به دست مزدوران شاه، تبعید‌هایش به غرب و ممنوعیت‌های منبررفتنش خبر داشتند، تردیدی نماند که تصادف ساختگی بوده و خواب‌آلودگی راننده خودرو، دروغ است. به‌دنبال این یک روز بعد از تصادف در 31تیر1357 در روز تشییع پیکر او خیلی‌ها آمدند. مقابل مسجد جعفری‌ها در بالاخیابان جمعیتی موج می‌زد که شباهتی به تشییع نداشت. آن‌ها پیکر مرحوم کافی را تشییع می‌کردند و برای نشان‌دادن اعتراضشان شعار «زنده‌باد خمینی» و «مرگ بر شاه» می‌دادند