«زَرپران» که عموم مردم آن را زعفران تلفظ میکنند، گرانترین ادویه جهان است که لقبِ «طلای سرخ» یا «طلای کویر» را از آن خود کرده است. زعفران این قابلیت را دارد تا بهعنوان یکی از جاذبههای گردشگری مطرح شود.
اینجا انگار یک خراسان کوچک است. از هر شهرش کسی اینجا هست. یکی از تربتجام و دیگری از تربتحیدریه، یکی از نیشابور و دیگری از قائن، یکی از تایباد و دیگری از باخرز، یکی از مشهد و دیگری از اطرافواکنافش.
از ساعت 7 صبح تا 11 شب برای توزیع گل در مغازه است از شغل فصلیای که به دست آورده راضی است، چون مشتریان خوبی دارد و بار گلش زمین نمیماند. هر روز از ساعت5 بعدازظهر تا شب گل توزیع میکند و فردای آن روز از صبح زود نگینها را تحویل میگیرد. هرکس براساس توانی که دارد از 3 تا 20کیلوگرم گل زعفران برای پاککردن میبرد. راحله حالا که چم و خم کار را یاد گرفته است روزی 400کیلو زعفران بین اهالی توزیع میکند و از افرادی که نمیشناسد کارت ملی میگیرد.
حمید فرشچی میگوید: برای اطمینان از کارکرد آن، منتظر ماندیم فصل برداشت محصول برسد. سال گذشته اولین دستگاه خشککن ساختهشده را ارزیابی کردیم. به مدت 45 روز و هر روز 12 ساعت از آن استفاده میکردیم تا هرگونه مشکلی را بهسرعت برطرف کنیم و دستگاه تکمیل شود. پس از روزهای سخت و فشرده تست، امسال دومین سال پیاپی است که از این دستگاه استفاده شده است و زعفران نگینی تولید میشود که مرغوب است و آماده رقابت با بهترین محصولات برای عرضه در بازار است.
پاییز که میشود، کوچهپسکوچههای محله خاتمالانبیا(ص) پُر میشود از عطر گلهای بنفش زعفران . برای بیشتر زنان این محله، سال نه از بهار که از پاییز شروع میشود؛ از اواخر مهر و اوایل آبان که وقت گلدادن زعفران است. کاری که خیلیها در این ایام برای تفنن، سرگرمی یا تأمین نیاز سالیانه خانواده انجام میدهند برای زنان این محله شغلی اصلی است. زنانی که یا خودشان سرپرست خانوادهاند یا نقش مهمی در چرخاندن اقتصاد خانواده دارند و نتیجه زحماتشان زعفران های صادراتی به کشورهای مختلف دنیاست. کار فصلی پاککردن زعفران سالهاست در این محله رونق دارد. آنقدر که هر سال بیش از 20کارگاه توزیع گل زعفران در محله دایر میشود.